Bijdragen aan Berghapedia? Klik hier om je aan te melden !
Joodse begraafplaats: verschil tussen versies
k (opmaak) |
k (gemeentelijk monument) |
||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
== De joodse begraafplaats == | == De joodse begraafplaats == | ||
| − | De '''joodse begraafplaats''' aan de [[Zeddamseweg 's-Heerenberg|Zeddamseweg]] in [['s-Heerenberg]] is omstreeks [[1752]] in gebruik genomen. Dit jaartal wordt genoemd in een rechtbankverslag uit [[1765]]. | + | De '''joodse begraafplaats''' aan de [[Zeddamseweg 's-Heerenberg|Zeddamseweg]] in [['s-Heerenberg]] is omstreeks [[1752]] in gebruik genomen. Dit jaartal wordt genoemd in een rechtbankverslag uit [[1765]]. De begraafplaats is sinds 18 juni [[2002]] een [[Monumenten|gemeentelijk monument]] (nr. 73). |
De 22 hoofdzakelijk rechtopstaande stenen zijn alle gericht naar het oosten. De oudste stenen hebben alleen Hebreeuwse tekst, de latere stenen vaak zowel Hebreeuwse als een Nederlandse tekst. Bij de bouw van de [[Brandweer|brandweerkazerne]] zijn de grafstenen die hier lagen, verplaatst. Tot die tijd stond er ook een Metaherhuisje, ook wel ''Bet Tohorah'' genoemd, waar de rituele lijkwassing plaatsvond. Dit is nu verdwenen. | De 22 hoofdzakelijk rechtopstaande stenen zijn alle gericht naar het oosten. De oudste stenen hebben alleen Hebreeuwse tekst, de latere stenen vaak zowel Hebreeuwse als een Nederlandse tekst. Bij de bouw van de [[Brandweer|brandweerkazerne]] zijn de grafstenen die hier lagen, verplaatst. Tot die tijd stond er ook een Metaherhuisje, ook wel ''Bet Tohorah'' genoemd, waar de rituele lijkwassing plaatsvond. Dit is nu verdwenen. | ||
| Regel 34: | Regel 34: | ||
Bestand:14 Graf Sara David.jpg|<center>14.<br>[[David, Sara|Sara Cohen-David]] | Bestand:14 Graf Sara David.jpg|<center>14.<br>[[David, Sara|Sara Cohen-David]] | ||
Bestand:15 Graf Sara Straus.jpg|<center>15.<br>[[Hertz, Sara|Sara Straus-Hertz]] | Bestand:15 Graf Sara Straus.jpg|<center>15.<br>[[Hertz, Sara|Sara Straus-Hertz]] | ||
| − | Bestand:16 Graf Jeannette Cohen.jpg|<center>16.<br>[[Winter, Jeannetta de|Jeannetta Cohen-De Winter]] | + | Bestand:16 Graf Jeannette Cohen.jpg|<center>16.<br>[[Winter, Jeannetta de|Jeannetta<br>Cohen-De Winter]] |
Bestand:17 Graf Julia Rosenberg-Rubens.jpg|<center>17.<br>[[Rubens, Julia|Julia Rosenberg-Rubens]] | Bestand:17 Graf Julia Rosenberg-Rubens.jpg|<center>17.<br>[[Rubens, Julia|Julia Rosenberg-Rubens]] | ||
Bestand:18 Graf Godfried Rosenberg.jpg|<center>18.<br>[[Rosenberg, Gotfried|Gotfried Rosenberg]] | Bestand:18 Graf Godfried Rosenberg.jpg|<center>18.<br>[[Rosenberg, Gotfried|Gotfried Rosenberg]] | ||
Bestand:19 Graf Sibilla Hijmans.jpg|<center>19.<br>[[Wertheim, Sebilla|Sibilla Hijmans-Wertheim]] | Bestand:19 Graf Sibilla Hijmans.jpg|<center>19.<br>[[Wertheim, Sebilla|Sibilla Hijmans-Wertheim]] | ||
Bestand:20 Graf Sallie Jacob.jpg|<center>20.<br>[[Jacob, Sallie|Sallie Jacob]] | Bestand:20 Graf Sallie Jacob.jpg|<center>20.<br>[[Jacob, Sallie|Sallie Jacob]] | ||
| − | Bestand:21 Graf Eveline Jacobs.jpg|<center>21.<br>[[Jacobs, Evelina|Evelina Rosenberg-Jacobs]] | + | Bestand:21 Graf Eveline Jacobs.jpg|<center>21.<br>[[Jacobs, Evelina|Evelina<br>Rosenberg-Jacobs]] |
Bestand:22 Graf Izaak Cohen.jpg|<center>22.<br>[[Cohen, Izaak|Izaak Cohen]] | Bestand:22 Graf Izaak Cohen.jpg|<center>22.<br>[[Cohen, Izaak|Izaak Cohen]] | ||
</gallery> | </gallery> | ||
| Regel 60: | Regel 60: | ||
*[http://www.wiewaswie.nl WieWasWie] | *[http://www.wiewaswie.nl WieWasWie] | ||
*Inventarisatie Monumenten in Bergh | *Inventarisatie Monumenten in Bergh | ||
| − | * | + | *Foto's begraafplaats: [[Schuurman, B.C.J.A |Benny Schuurman]] |
| − | [[Categorie:Joodse gemeenschap in 's-Heerenberg]] [[Categorie: Joodse begraafplaats 's-Heerenberg]] [[Categorie:Begraafplaatsen]] [[Categorie:Godsdienst]] [[Categorie: | + | [[Categorie:Joodse gemeenschap in 's-Heerenberg]] [[Categorie: Joodse begraafplaats 's-Heerenberg]] [[Categorie:Begraafplaatsen]] [[Categorie:Godsdienst]] [[Categorie:Gemeentelijke monumenten 's-Heerenberg]] [[Categorie:Brand]] [[Categorie:'s-Heerenberg Zeddamseweg|Joodse begraafplaats]] |
Versie van 1 jul 2020 om 08:56
De joodse begraafplaats
De joodse begraafplaats aan de Zeddamseweg in 's-Heerenberg is omstreeks 1752 in gebruik genomen. Dit jaartal wordt genoemd in een rechtbankverslag uit 1765. De begraafplaats is sinds 18 juni 2002 een gemeentelijk monument (nr. 73).
De 22 hoofdzakelijk rechtopstaande stenen zijn alle gericht naar het oosten. De oudste stenen hebben alleen Hebreeuwse tekst, de latere stenen vaak zowel Hebreeuwse als een Nederlandse tekst. Bij de bouw van de brandweerkazerne zijn de grafstenen die hier lagen, verplaatst. Tot die tijd stond er ook een Metaherhuisje, ook wel Bet Tohorah genoemd, waar de rituele lijkwassing plaatsvond. Dit is nu verdwenen.
Na de Tweede Wereldoorlog was het voor de resterende joodse gemeenschap in Nederland geen haalbare kaart om hun ongeveer 250 begraafplaatsen goed te onderhouden; ook in de gemeente Bergh niet. Nu is het een goede joodse gewoonte om ook iets aan te bieden, als je iets vraagt. En er was iets bijzonders aan te bieden in ruil voor het onderhoud van de begraafplaats. Althans dit was de gedachte bij de Israëlitische gemeente in Doetinchem, waaronder 's-Heerenberg viel.
Men stelde de gemeente per brief voor om in ruil voor het onderhoud van de begraafplaats het laatste aantoonbare bezit van de joodse gemeente van 's-Heerenberg dat uit de synagoge afkomstig was, als geschenk te willen aanvaarden. "Omdat", zo schreef men, "dit eigendom toch al in Uw bezit is, zonder dat U dit misschien wist." Dit geschenk kunt u nu, uiteraard aangepast aan de eisen van de tijd, nog steeds bewonderen in het stadhuis. Op 14 februari 1949 aanvaardde de gemeente in dank de reeds lang in het gemeentehuis aanwezige kaarsenkroon uit de voormalige synagoge.
In 1954 trok Huis Bergh zich het lot van deze begraafplaats aan en sloot een onderhoudsovereenkomst met de Israëlitische gemeente Doetinchem.
 Klik op de afbeelding voor en vergroting. |
.jpg)
De graven
De graven zijn genummerd zoals op de plattegrond op bladzijde 44 van Old Ni-js nr. 75. De foto's zijn gemaakt door Jan Meurs en Benny Schuurman. Klik op de foto's voor een vergroting.
- 03 Graf Sara Frank.jpg
- 07 Graf Roosje Pach.JPG
- 08 Graf Nathan Frank.JPG
10.
Barend Zwaab- 13 Graf Joseph Straus.jpg
- 16 Graf Jeannette Cohen.jpg
- 18 Graf Godfried Rosenberg.jpg
- 20 Graf Sallie Jacob.jpg
20.
Sallie Jacob 
22.
Izaak Cohen
Enkele overzichtsfoto's
Benny Schuurman maakte in 2014 en 2016 onderstaande overzichtsfoto's.
De ingang van de begraafplaats 
Graven 2 en 3 met op de achtergrond graven 4 t/m 6 
Graven 7 en 8 
Het nieuwe gedeelte gezien vanaf graf 9 
Op de voorgrond
graven 13 en 14
Op de voorgrond het beschadigde graf 18
Bronnen
- Bevolkingsregister Bergh
- Stenen Archief
- Jan Hoogakker in Old Ni-js nr. 27, blz. 79 en nr. 75, blz. 16-20
- WieWasWie
- Inventarisatie Monumenten in Bergh
- Foto's begraafplaats: Benny Schuurman
