Bijdragen aan Berghapedia? Klik hier om je aan te melden !
Koendersmolen
De Koendersmolen, Zeddamseweg 5 in Braamt is sinds 31 januari 1967 een rijksmonument (monumentnummer 9263). De molen is een zogenaamde grondzeiler en heeft een vlucht van 22 meter. Op de baard staat vermeld dat de molen uit 1832 stamt. De molen is in 1964 gerestaureerd en voorzien van een halfsteens ommanteling. De molen is sinds begin jaren 90 niet meer in bedrijf.
Jaap Hunting vertelde in 2007 over de molen:
Als Braamtse jongen van een jaar of 14/15 was ik wel eens aan het werk bij Willem Koenders. In die tijd moest er bijv. nog gehooid worden en dat gebeurde nog op de ouderwetse manier (met de hooivork en de houten grashark). Ik meen mij te herinneren dat Willem ons daarvoor 75 ct. per uur betaalde en dat was in die tijd toch mooi geld. Wij liepen dan ook wel de molen binnen. Ook maalde hij toen al machinaal, maar de windmolen was nog in gebruik. Tegenwoordig is Gert Koenders (zoon van Willem) de eigenaar. De molen is nog niet zolang geleden gerenoveerd / gerestaureerd en draait nog steeds, echter niet meer commercieel.
Verval dreigt voor Braamtse molen
Bron: Peter Frequin in Gelderlander 21 oktober 2009
Eigenaar Koenders ziet vanwege kosten niet veel in restaureren rijksmonument
Van een afstand is het een idyllisch plaatje, zeker als het bouwwerk aan de Zeddamseweg donker afsteekt tegen een helblauwe lucht. Maar hoe dichterbij je komt, des te minder vrolijk je er van wordt: de molen in Braamt verloedert.
Wie van Doetinchem naar Zeddam rijdt, ziet bij het naderen van Braamt links in de verte het silhouet van drie molens. De twee windmolens die net over de grens in Duitsland staan, en dichterbij een ‘ouderwetse’ Nederlandse molen, aan de grote weg bij een van de rotondes net achter Braamt.
Het eerste wat opvalt zijn de wieken. Van een van de vier ontbreekt een spant, de overige drie zien er ook niet al te best uit. Nog dichterbij zijn scheuren in de muur te zien. Afgebladderde verf, onkruid lijkt uit de ramen te komen. Een deel van het hek is vernield. Wat jammer van zo’n binnenkomst van de mooie gemeente Montferland.
De gemeente erkent dat het er niet al te fraai uitziet. „Een minpuntje voor Montferland”, zegt woordvoerder Willem Maas. Wij storen ons er ook aan. Maar wij kunnen niet veel doen. Het is particulier bezit. Ambtenaren van ons hebben wel zo nu en dan contact met de eigenaar in de hoop hem aan te sporen, maar we kunnen hem tot niets verplichten, helaas.”
De molen blijkt het eigendom te zijn van Gerard Koenders. Die vindt alle ophef allemaal gezeur. „Het ziet er echt niet zo slecht uit. Dat hek? Is maar een balkje. En bij de ramen; dat is geen onkruid, dat is gras dat door de vogels daar is neergelegd. De molen is drie jaar geleden helemaal opgeknapt. Ik heb zelf zes weken geschilderd. Maar een jaar later is-ie behoorlijk beschadigd door een enorme storm. Pure overmacht.”
Het 180 jaren oude bouwwerk zit al lang in de familie, sinds 1872. Het werd in 1964 gerestaureerd en was tot 1999 voor het malen in gebruik. Voorjaar 2005 werden de wieken opgeknapt door firma Groot Wesseldijk uit Lochem. Een bijzonder wieksysteem, dat in Nederland verder alleen bij de molen van Nieuw-Wehl te vinden is.
De Monumentenwacht afdeling Gelderland kent de molen. Wim Waanders, de molenexpert van de stichting, weet dat de Braamtse molen drie jaar geleden is geïnspecteerd. „Wij geven gespecialiseerd bouwkundig advies. Maar wij betalen niet voor opknap.” Het onderhouden van een molen kost jaarlijks zo’n 5000 euro. En dan gaat het om molens zonder achterstallig onderhoud en niet over restauratie. Het vervangen van onderdelen als een staartbalk kost al gauw 15.000 euro.
Koenders zou voor subsidie kunnen aankloppen bij het rijk: het is een rijksmonument. Maar de eigenaar ziet daar niet veel in. „Dat duurt jaren. En intussen moet ik er wel geld voor uitgeven. Ik ben geen bedrijf, het is een hobby. Een hele dure.”
Moet Koenders het niet dan maar proberen te verkopen? „ Ach, het zit al zo lang in de familie. Ik zal molenmaker Groot Wesseldijk ’ns bellen om te kijken of er volgend jaar iets gedaan kan worden.”
