Koningsweg

De Koningsweg in het buitengebied van Beek en Loerbeek loopt van de Polmanstraat in Beek naar de T-splitsing met Loerbeekseweg in Didam. Het gedeelte tussen de kruising met de Didamseweg en de Loerbeekseweg is grotendeels een onverharde landweg; alleen het laatste stukje is weer verhard en daaraan liggen nog enkele huizen.

De weg ligt grotendeels op de grens tussen de voormalige gemeenten Bergh en Didam. Alle huizen ten oosten van de weg liggen in Beek en Loerbeek, de huizen ten westen van de weg in Didam - met als uitzondering de even nummers 4, 6 en 6a aan het noordelijke uiteinde van de weg, die ten oosten van de weg maar toch ook in Didam liggen.

Geschiedenis

De Koningsweg is ontstaan als verbindingsweg tussen Pruisen en Wehl, dat als Kleefse enclave tot het hertogdom Kleef en later tot Pruisen heeft behoord. De weg komt al voor op een kaart van Westfalen waarvoor de Pruisische generaal-majoor Von Lecocq de metingen in 1796 is begonnen en die in 1805 werd uitgegeven. Hij liep van Elten naar de grens bij Veldhuizen en verder langs de westkant van De Byvanck over Berghs grondgebied naar het Stilliwald, waar de enclave Wehl begon. Aannemelijk is dat de weg reeds eeuwen bestond toen Von Lecocq hem optekende, want Wehl was al in 1447 een enclave geworden toen hertog Adolf van Kleef het kerspel Beek in 1447 verpandde aan Willem II van den Bergh. De verpanding is nooit afgelost, zodat Beek Berghs is geworden, terwijl Wehl Kleefs is gebleven. Toen het hertogdom Kleef in 1473 de voogdij over het Stift Elten verkreeg, begon daar de kortste weg naar Wehl. In de loop der geschiedenis zijn alle Kleefse gebieden Pruisisch geworden.

De naam Koningsweg kan een verwijzing zijn naar de koning van Pruisen, die de weg gebruikte om zijn garnizoen in Wehl af te lossen. Om geen aanstoot te geven, gebeurde dit met gepaste terughoudendheid. De Pruisische (en voordien Kleefse) detachementen liepen ongewapend en ongeüniformeerd over Berghs grondgebied. Hun wapens en uniformen voerden zij mee op karren. Op de grens van Wehl kleedden zij zich om en marcheerden dan in vol ornaat de enclave binnen.

Toen Wehl in 1816 definitief bij Nederland werd gevoegd, verloor de Koningsweg zijn functie van verbindingsweg met Pruisen. De weg is sindsdien verbrokkeld geraakt, met name door de aanleg van de snelwegen A12 en A18 en de provinciale wegen N335 en N812. In Wehl heet de weg door het Stilliwald nog steeds Koningsweg, terwijl van de Duitse buurtschap Feldhuisen richting Elten nog de Wehler Königsweg loopt.

Tot de aanleg van de Bievankweg/N335 in Didam (rond 1974) - liep de Koningsweg nog verder in zuidwestelijke richting door, tot langs de Oud(e) Arnhemseweg en ging daar over in de Landeweer (Landweerswal) in Didam.

De 7 huizen aan de weg die in Beek liggen zijn gebouwd tussen 1907 en 1978; de 27 huizen die in Didam liggen tussen 1906 en 2020.

In Zeddam is een Koningsstraat.

Andere namen

Naast Koningsweg zijn er ook andere straatnamen in gebruikt geweest. Op topografische kaarten is de naamgeving als volgt.

• 1867: Het eerste stuk na de grens heet Werfhoutsche Weg. Dit weggedeelte lag in de gemeente Didam en voerde ten westen van De Byvanck pal noordwaarts. Na een haakse bocht verandert de naam in Werfhoutsche Straat, die zo te zien tot aan Wehl gold.
• 1891: De naam Werfhoutsche Straat is veranderd in Beeksche Wal. De Werfhoutsche Weg behoudt zijn naam.
• 1902: De naam Werfhoutsche Straat is terug, maar verandert ruim voor de kruising met de Didamseweg weer in Beeksche Wal.
• 1908: De spelling Werfhoutsche verandert in Werfhoutster
• 1931: De Werfhoutster Weg heet nu Koningsweg. De rest van de weg is op deze kaart naamloos
• 1954: Werfhoutster Weg is verdwenen door wegenaanleg. De rest van de weg is nog steeds naamloos.
• 1957: Vanaf De Byvanck noordwaarts heet de weg Koningsweg.
• 1977: De weg is naamloos.
• 1993: De naam Koningsweg staat sinds dit jaar weer op de kaart.

Bedrijven

• nr. 2B: Carrosseriebouw B.J.A. Fielt - garagebedrijf

Kaarten

Hierboven: De Werfhoutsche Weg en de Werfhoutsche Straat op een topografische kaart uit 1867 Rechts: De Werfhoutsche Weg en de Beeksche Wal op een topografische kaart uit 1867

Bezig met het laden van de kaart... {"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"openlayers","width":"550px","height":"1000px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","visitedicon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"wmsoverlay":false,"copycoords":false,"static":false,"zoom":15,"controls":["layerswitcher","mouseposition","autopanzoom","scaleline","navigation"],"layers":["new OpenLayers.Layer.OSM.Mapnik(\"OSM Mapnik\")","new OpenLayers.Layer.OSM.CycleMap(\"OSM Cycle Map\")"],"resizable":false,"overlays":[],"searchmarkers":"","kml":[],"locations":[{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003EKoningsweg, Beek\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Chr /\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003C/div\u003E","title":"Koningsweg, Beek\n","link":"","lat":51.922,"lon":6.17408,"icon":""}],"imageoverlays":null}

Bronnen

• Transcript uit De Graafschapbode van 21 december 1956 in het archief van Meester Kremers
• Topotijdreis