Brontekst bekijken van Hage, Pieter Izak

'''Pieter Izak Hage''' was van [[1931]] tot [[1934]] [[Dominees|predikant]] in [['s-Heerenberg]]. Hij was de opvolger van [[Sasse, Henri Marinus|dominee Sasse]].

== Gezin en studie ==
Hage werd op 26 april [[1872]] geboren in Sint-Maartensdijk, Zeeland, als zoon van Jan Hage en Jacoba Hage. 

Hij heeft een groot deel van zijn opleiding tot predikant gevolgd aan het protestantse internaat Ruimzicht in [[Doetinchem]]. Op 6 september [[1888]] werd hij, komende van Sint-Maartensdijk, ingeschreven in het [[bevolkingsregister]] van Doetinchem. In [[1892]] werd hij ingeloot voor de militaire dienst, maar die heeft hij, zoals dat toen nog kon, laten vervullen door een ''remplaçant'' (plaatsvervanger). Zo hoefde hij zijn studie niet te onderbreken. Op 6 november [[1896]] werd hij uitgeschreven naar Amsterdam, vanwaar hij in maart [[1898]] terugkeerde naar Ruimzicht. In november van dat jaar vertrok hij voor verdere studie naar Utrecht. 

Op 16 maart [[1903]] trouwde hij in zijn geboorteplaats met Henriëtte Ramaker, geboren op 15 april [[1878]] in Nieuwerkerk, Zeeland, als dochter van Willem Joost Ramaker en Rachel Hage.

De naam Hage komt in Zeeland veel voor, maar een directe verwantschap tussen deze dominee Hage en de [[Zeddam]]se [[Hage, Willem Karel Christiaan|dominee Hage]], is nog niet gevonden. Wel was Hage's vrouw Henriëtte Ramaker aan haar moederskant een volle nicht van de Zeddamse dominee.

Hage had vier kinderen, waaronder een tweeling:
*Jan Marinus Wilhelmus, geboren op 13 oktober [[1904]] in Vrouwenpolder
*Jacoba, geboren op 5 juni [[1906]] in Drongelen
*Rachel, geboren op 5 juni [[1906]] in Drongelen
*Wilhelmina Josina, geboren op 31 augustus [[1919]] in Batavia, Nederlands-Indië

== Predikant in Nederland ==
Op 14 juli [[1902]] ging Hage van Utrecht terug naar Sint-Maartensdijk, waar hij later dat jaar een beroeping in Vrouwenpolder op Walcheren aannam. Zoals hierboven al vermeld, trouwde hij in 1903. In oktober [[1905]] verhuisde hij naar zijn nieuwe standplaats Doeveren bij Drongelen (Noord-Brabant). 

In Doeveren werd Hage bij koninklijk besluit no. 46 van 4 juni [[1909]] benoemd tot predikant van de Protestantse Gemeente in Nederlands-Indië. Hij liet er geen gras over groeien en ging op 24 juli in Amsterdam met zijn gezin aan boord van het passagiersschip ''Rembrandt'' voor de reis naar Batavia. De aankomst daar was op 30 augustus.

== Predikant in Nederlands-Indië ==
=== Van 1909 tot 1915 ===
Hage's eerste standplaats in Indië was Tandjong Pinang, de hoofdplaats van de Riau-eilanden ten oosten van Sumatra (destijds ''Riouw en Onderhoorigheden''). In [[1911]] werd hij overgeplaatst naar Madioen op Oost-Java.

Per 3 september [[1915]] werden hem wegens zes dienstjaren acht maanden verlof naar Europa verleend. Hierop reisde hij met zijn gezin van Madioen naar Batavia, vanwaar zij op 16 september met het passagiersschip ''Koningin der Nederlanden'' naar Nederland vertrokken. De aankomst in Amsterdam was op 23 oktober.

=== Van 1916 tot 1925 ===
De terugreis naar Nederlands-Indië begon op 21 juli [[1916]] aan boord van het passagiersschip ''Oranje''. Hoewel de [[Eerste Wereldoorlog]] woedde, was de heenreis in september 1915 nog via het Suezkanaal en het Nauw van Calais verlopen, maar intussen waren Duitse onderzeeboten op deze route een te groot gevaar geworden. Daarom voer de ''Oranje'' nu noordwaarts om de Britse Eilanden heen en zette daarna via Kaap de Goede Hoop koers naar Batavia. Onderweg deed de ''Oranje'' meerdere havens aan, onder andere op de Orkney-eilanden, op de Canarische Eilanden, in Kaapstad en in Durban. In de Oost werd nog gestopt in Sabang, Medan en Singapore. De aankomst in Batavia was op 15 september. 

De terugreis had acht weken geduurd, bijna drie weken langer dan de heenreis. Het zou echter nog omslachtiger worden – niet voor Hage, maar voor reizigers die in [[1917]] naar Indië moesten. [[Duitsland]] had aangekondigd per 1 februari van dat jaar een onbeperkte duikbotenoorlog te beginnen, zodat de zeeweg naar Indië naar het Panamakanaal en de Stille Oceaan moest worden verlegd. En Berghenaar die deze route heeft gevaren was [[Hoogland,_Carel_Frans_Leo|Carel Hoogland]].

Per 1 oktober 1916 werd Hage belast met, zoals het genoemd werd, herderlijke werkzaamheden in de evangelische gemeente Batavia. Daarna volgde in juni [[1919]] een benoeming in Padang op de westkust van Sumatra. Daar kwam hij pas op 2 oktober aan met het stoomschip ''Rochussen''; mogelijk hield de vertraging verband met de geboorte van zijn jongste dochter. In Padang werd hij tevens benoemd tot lid van de commissie van bijstand bij de gevangenis te Padang.

Al in september [[1920]] werd Hage overgeplaatst naar Salatiga, Midden-Java en vervolgens in oktober [[1922]] naar Cheribon, West-Java (tegenwoordig Cirebon). Hier werd hem per 9 februari 1925, na weer acht dienstjaren, tien maanden Europees verlof toegekend. Twee dagen later ging hij in Batavia aan boord van het passagiersschip ''Grotius'' voor de zeereis naar Amsterdam, waar hij op 13 maart aankwam. Het is onduidelijk of zijn vrouw en kinderen toen met hem zijn meegereisd. De bronnen laten de mogelijkheid open dat zij later naar Nederland zijn gekomen.

== Terug in Nederland ==
Hage begon zijn tweede Europese verlof in zijn geboortedorp Sint-Maartensdijk. Hij was inmiddels 53, en misschien heeft hij (mede) daarom besloten niet meer terug te gaan naar Indië. In elk geval werd hij op 1 november 1925 predikant in Helvoirt. Zijn hele gezin kwam nog met hem mee; alleen zijn zoon kwam wat later, omdat die eerst op Terschelling zijn dienstplicht moest vervullen.

In 18 november [[1928]] verruilde Hage zijn standplaats voor Cuyck. Zijn zoon en zijn dochter Jacoba waren toen al het huis uit, maar zijn andere twee dochters verhuisden mee naar Cuyk. Zij kwamen ook mee naar 's-Heerenberg toen hij daar in mei 1931 predikant werd. Over zijn werkzaamheden in 's-Heerenberg zijn geen bijzonderheden voorhanden. Kort voor hij op 1 oktober 1934 met emeritaat ging, is hij met zijn vrouw en jongste dochter naar Baarn verhuisd. Hage's opvolger was [[Stapert, Paulus Albertus|dominee Stapert]].

Hoewel hij met emeritaat was, keerde Hage in juli [[1936]] terug naar Doeveren, waar hij van 1905 tot 1909 al predikant was geweest. Daar werd hem per 2 oktober [[1938]] opnieuw emeritaat verleend.

De laatste jaren van zijn leven woonde hij in Maartensdijk, Utrecht. Op 5 september [[1955]] overleed hij in Hollandse Rading, 83 jaar oud. Zijn vrouw overleed op 7 augustus [[1957]] in Hilversum, 79 jaar oud.

== Bronnen ==
*[[Bevolkingsregister|Bevolkingsregister Bergh]] en Doetinchem
*[http://www.bhic.nl Brabants Historisch Informatie Centrum]
*[http://www.zeeuwengezocht.nl Zeeuwen gezocht] (W.M.C. Regt, Naamlijst der Predikanten van Zeeland, 1565-1938)
*[http://www.wiewaswie.nl WieWasWie]
*Berichten over benoemingen en scheepstijdingen in diverse Nederlandse en Nederlands-Indische kranten op [http://www.delpher.nl Delpher]

[[Categorie:Dominees 's-Heerenberg]] [[Categorie:Andere Oost-Indiëgangers]]