Brontekst bekijken van Schoevaars, Christiaan Everhardus Leonard

[[afbeelding:CEL Schoevaars.jpg|thumb|right|200px|<center>'''Chris Schoevaars (1895-1959)</center>]]
== Gezin en loopbaan ==
'''Chris Schoevaars''' werd geboren te [[Arnhem]] op 7 januari [[1895]] als zoon van Leonard Marie Franciscus Schoevaars en Catharina Christina Theodora Knieper. Hij trouwde op 11 juli [[1919]] in zijn geboortestad met Aleida Theodora van Maanen, dochter van Wijnand van Maanen en Anna Maria Dicker. Het paar kreeg ten minste acht kinderen, waarvan het tweede, een meisje, in [[1921]] als baby in Arnhem overleed.

In Schoevaars' huwelijksakte staat inspecteur als zijn beroep vermeld, en in de overlijdensakte van zijn dochtertje assuradeur. In [[1923]] is Schoevaars met zijn gezin naar verhuisd naar [[Gasthuisplein]] 2 in [['s-Heerenberg]]. Op 17 november [[1924]] deed hij zijn intrede als leraar wiskunde bij het r.-k. U.L.O. tot de opheffing in [[1939]]. 

Hij was secretaris en later directeur van de in [[1929]] opgerichte [[Nijverheidsavondschool]], waar hij ook leraar wiskunde was. Verder is hij vanaf [[1936]] onderwijzer geweest aan de [[Willibrordusschool]]. Op vrijdag 5 november [[1948]] werd hij in [[Sint Jozef]] gehuldigd om het feit te gedenken dat hij 25 jaar voordien naar 's-Heerenberg was gekomen.

Naast zijn werkzaamheden als onderwijzer was Schoevaars ook een [[:Categorie:Verenigingsmensen|verenigingsman]]. Zo verrichte hij zeer verdienstelijk werk bij de reclassering, was hij propagandist van de plaatselijke K.R.O., voorzitter van het comité Ouden van Dagen 's-Heerenberg en [[Stokkum]], voorzitter en directeur van het [[Pancratiuskoor|r.-k. kerkkoor]], voorzitter van de [[Oratoriumvereniging St. Jozef]] en regisseerde hij bij [[R.K.T.V. Concordia|toneelvereniging Concordia]].

Schoevaars overleed op 64-jarige leeftijd op 29 september [[1959]] te [[Doetinchem]]. Hij werd begraven op de op de [[Algemene Begraafplaats 's-Heerenberg|algemene begraafplaats]] in 's-Heerenberg.
{|
|- valign=top
|[[Bestand:C E L Schoevaars in Memoriam.jpg|200px|thumb]]
|[[Bestand:Bidprentje Schoevaars tekst.jpg|206px|thumb]]
|}
== Militaire dienst ==
=== Bijzondere Vrijwillige Landstorm ===
[[Bestand:Landstorm GW Schuurman.JPG |300px|right|thumb|'''Schoevaars handtekening als leider van de afdeling 's-Heerenberg van de BVL op de schietkaart van [[Schuurman, Gerhardus Wilhelmus|G.W. Schuurman]].]]
Schoevaars is als reserveofficier actief geweest in de [[Bijzondere Vrijwillige Landstorm]] (BVL), die als onderdeel van de Vrijwillige Landstorm deel uitmaakte van de Koninklijke Landmacht. In juni [[1927]] benoemden Gedeputeerde Staten van [[Gelderland]] hem tot inspecteur van de Vrijwillige Landstorm. In augustus [[1935]] werd hij bevorderd tot kapitein. Hij was een goed schutter, want bij schietwedstrijden classificeerde hij zich als scherpschutter.

In de [[vorige eeuw|jaren dertig]] had hij een leidende rol in de BVL in [[gemeente Bergh|Bergh]]. Als instructeur en plaatselijk commandant was hij organisator van schietoefeningen en andere lokale activiteiten. Op bijeenkomsten gaf hij regelmatig voordrachten, onder meer over de organisatie en taken van de BVL, maar ook over militaire aangelegenheden. Zo sprak hij op 19 december [[1934]] in Sint Jozef over het nut van gemeenschappelijke schuilplaatsen en het gebruik van gasmaskers. Op 6 maart [[1935]] sprak hij in [[Janneman Derksen (Café)|café Derksen]] in Stokkum over luchtbescherming en wat te doen bij een aanval met gifgas.
<br clear=all/>

=== Tweede Wereldoorlog ===
[[afbeelding:Schoevaars legeronderdeel.jpg|thumb|right|600px|'''Een jonge vaandrig of luitenant Schoevaars (staande links) met een groep manschappen. Deze foto is mogelijk tijdens de mobilisatie in de [[Eerste Wereldoorlog]] genomen.]]
Al in de zomer van [[1939]] werd Schoevaars gemobiliseerd. Zijn functie van directeur van de Nijverheidsavondschool werd toen waargenomen door [[Egbers, Gerhardus Johannes|meester Egbers]]. 

De Duitse inval in mei [[1940]] heeft Schoevaars meegemaakt op de Grebbeberg, waar hij commandant was van de mitrailleurcompagnie van het 2e bataljon van het 8e Regiment Infanterie ('''MC-II-8 RI'''), waaraan een sectie van 19 RI was toegevoegd. II-8 RI verdedigde de noordhelling van de Grebbeberg en het veld onmiddellijk ten noorden daarvan. Schoevaars verloor tien man in de strijd, waarvan acht op 13 mei. Een van hen was [[Til, Bernard Hendrik van|korporaal van Til]]. Schoevaars zelf werd die dag door de Duitsers krijgsgevangen genomen, maar kon, net als andere Nederlandse krijgsgevangenen, na enkele maanden naar huis terugkeren.

Na de capitulatie van het Nederlandse leger gaf de Generale Staf de Nederlandse luitenant-kolonel V.A. Nierstrasz opdracht een officiële geschiedenis te schrijven van de oorlogshandelingen in de meidagen van 1940. Deze heeft daartoe een groot aantal betrokkenen verhoord en rapporten en verslagen opgevraagd en laten schrijven. Ook Schoevaars heeft mondeling en schriftelijk over zijn ervaringen gerapporteerd. Op de website van de Stichting De Greb zijn het [http://www.grebbeberg.nl/bibliotheek/data/rapport.php?rap_id=1571 verslag van een verhoor] en het [http://www.grebbeberg.nl/bibliotheek/data/rapport.php?rap_id=1572 afschrift van een brief] van hem te lezen. Zij geven in zakelijke termen een beeld van de gebeurtenissen rond Schoevaars' compagnie.

In 's-Heerenberg heeft Schoevaars waarschijnlijk zijn vak van onderwijzer weer opgevat. In zijn functie van secretaris van het [[Sint Jozef|Parochiehuis]] werd hij op 15 augustus [[1943]] samen met voormalig [[Reijers, Cornelis Johannes Bernardus|gemeentesecretaris Reijers]] door de ''Sicherheitsdienst'' gearresteerd. De aanleiding was een conflict dat de [[Nationaal Socialistische Beweging|NSB]] had uitgelokt over de boeken en bescheiden van het parochiehuis. Beiden hebben tot 19 november gevangengezeten in het Huis van Bewaring te [[Arnhem]].

Aan het eind van de oorlog, toen [[Bergh in de frontlinie]] lag, en veel bewoners van ’s-Heerenberg de nachten in de kelders van het [[patersklooster]] doorbrachten, was Schoevaars een van mensen die daar de leiding hadden. [[Kupers, Wilhelmus Johannes|Wim Kupers]] maakt hiervan melding in zijn [[Interview met Wim Kupers|oorlogsherinneringen]].
<br/>
=== Andere militairen van 8 RI ===
[[afbeelding:Dislocatie 8 en 11 RI.jpg|thumb|right|600px|'''Een kaart van de Grebbeberg en omgeving, waarop de positie van 8 RI is aangegeven.]]
*[[Derksen, Theodorus Wilhelmus (1918-1975)|Th.W. Derksen]] uit 's-Heerenberg
*[[Geerling, Bernardus Franciscus|B.F. Geerling]] uit [[Azewijn]]
*[[Hermsen, Hendrikus Johannes|H.J. Hermsen]] uit [[Beek]]
*[[Hermsen, Wilhelmus Antonius|W.A. Hermsen]] uit [[Lengel]]
*[[Mennings, Wilhelmus Hendrikus|W.H. Mennings]] uit [[Kilder]]
*[[Span, Lambertus Bernardus|L.B. Span]] uit Stokkum
*[[Til, Bernard Hendrik van|B.H. van Til]] uit 's-Heerenberg
*[[Wezendonk, Johannes Wilhelmus Maria|J.W.A. Wezendonk]] uit Azewij

== Bronnen ==
*Bidprentje
*[http://www.grebbeberg.nl De Slag om de Grebbeberg]
*[http://www.ecal.nu Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers]
*Dagboek van [[Berendsen, Joseph Johannes Bernardus|Joseph Berendsen]], 9 november 1948
*[[Er op of er onder]], blz 120
*[http://www.archieven.nl Archieven.nl]
*Op [http://www.delpher.nl Delpher]:
**[[Graafschapbode|De Graafschapbode]] van 2-11-1923, 21-6-1927, 13-11-1931, 27-5 en 5-10-1932, 21-12-1934, 8-3-1935, 12 en 16-8-1936, 28-6 en 20-10 en 24-11-1937, 11-2 en 29-6-1938, 5-5-1939
**De Nederlander van 8-8-1935 

[[Categorie:Bijzondere Vrijwillige Landstorm]] [[Categorie:Militairen van mei 1940 's-Heerenberg]] [[Categorie:Krijgsgevangenen in WO II]] [[Categorie:Burgergevangenen in WO II]] [[Categorie:Onderwijzers 's-Heerenberg]] [[Categorie:Directeuren]] [[Categorie:Verenigingsmensen]] [[Categorie:Algemene Begraafplaats 's-Heerenberg]]