Brontekst bekijken van Straus, Sara Betty

'''Sara Betty Straus''', roepnaam Betty, werd op 13 april [[1920]] geboren in [['s-Heerenberg]] als dochter van [[Straus, Benjamin Joseph|Ben Straus]] en [[Levita, Hedwig|Hedwig Levita]]. Zij was een zus van [[Straus, Bernhardine Else|Diny]], [[Straus, Joseph|Joseph]]. [[Straus, Harry|Harry Straus]].
{|
|- valign=top
|[[Bestand:Ben Straus met dochter Betty.jpg|thumb|right|200px|'''Betty en haar vader in hun huis in de [[Kellenstraat]].]]
|[[Bestand:Straus.jpg|thumb|220px|<center>'''Betty (rechts) met haar zus Diny en broer Joseph</center>]]
|[[Bestand: Huwelijk Betty met Rudi Cohen, 6.7.1947, met Diny en nicht Sera.jpg|thumb|right|440px|<center>'''Het huwelijk Betty met Rudi Cohen op 6 juli 1947,<br>met zus Diny en nicht Sera.</center>]]
|}
Haar ouders werden in de nacht van 10 op 11 februari [[1943]] als eersten van de [[Joodse gemeenschap in 's-Heerenberg]] door de Duitsers opgepakt en weggevoerd. Betty kon toen met haar zus Diny en haar broer Harry nog op tijd [[Onderduikers|onderduiken]]. Harry vond een onderduikadres in [[Azewijn]].

Betty en haar zus kwamen in [[Dieren (plaats)|Dieren]] terecht bij Geertruida van Gessel en haar dochter Alie. In januari [[1944]] werden leden van de plaatselijke ondergrondse gearresteerd, zodat het voor de onderduiksters te gevaarlijk werd nog langer te blijven. Alie en haar verloofde Tieme Beuving hebben Diny en Betty toen op de fiets naar Azewijn gebracht. Alie reed voorop, dan volgden de zussen, en Tieme reed er op een afstandje achteraan. Het oversteken van de IJsselbrug bij [[Doesburg]] was het hachelijkst, want die werd door Duitse soldaten bewaakt, maar de nachtelijke tocht van zo'n dertig kilometer is goed afgelopen. 

In Azewijn kregen Betty en Diny een schuilplaats bij [[Garben, Johannes Hendrikus Josephus|Garben]], waar Harry al ondergedoken was. Daar hebben ze een week gezelschap gehad van [[Stinnett, Myrle J.|Myrle J. Stinnett]] en [[Glassman, Carl I.|Carl I. Glassman]], de piloten van de [[B-17F Flying Fortress 42-30360|Amerikaanse bommenwerper]] die op 8 april 1944 een noodlanding had gemaakt in [[De Reeven]]. [[Stern, Albert|Albert Stern]], de navigator van de [[B-17G Flying Fortress 42-31016| bommenwerper]] die op 4 januari 1944 bij [[Vinkwijk (buurtschap)|Vinkwijk]] was neergestort, was toen al weg. Harry heeft deze Amerikaan wel ontmoet, maar de zusjes vonden het jammer dat ze hem gemist hadden, want anders hadden ze ook met hem Engels kunnen praten.

In Azewijn heeft Betty met haar broer en zus [[Tweede Wereldoorlog|de oorlog]] overleefd. Hun [[Straus, Joseph (1915)|broer Joseph]] heeft de oorlog in Duitse krijgsgevangenschap overleefd.

Tijdens haar onderduiktijd bij Garben heeft Betty het gedicht [[Onze Cabine]] geschreven. Dit was driekwart eeuw later de inspiratiebron voor het [[Verzetsmonument Azewijn|Verzetsmonument]] dat op 1 april [[2021]] in Azewijn werd onthuld. Betty leefde toen nog en werd later die maand 101 jaar oud.

Geertruida Maria van Gessel-Karreman, Tieme Beuving and Alie Beuving-van Gessel werden op 21 september [[1978]] onderscheiden met de [[Onderscheidingen#Yad Vashem|Yad Vashem-medaille]]. Zij hebben naast Betty en Diny Straus nog een aantal joden het leven gered. Op dezelfde datum werd ook aan Joep en [[Garben, Agnes Mathea Engelbertha| Ag Garben]] de Yad Vashem-medaille toegekend.

Op 6 juli [[1947]] trouwde Betty met Rudy Cohen, geboren op 3 maart [[1918]] in Marwitz, het tegenwoordige Marwice in West-Polen, als zoon van Nathan Cohen en Marcha Louise Pinnow‏. Hij had de oorlog in Nederland overleefd. In [[1956]] emigreerden Betty en haar man naar de Verenigde Staten, waar zij zich vestigden in Californië.

Rudy Cohen overleed op 16 mei [[1995]] in Santa Monica, Californië‎, 77 jaar oud. Betty overleed in Los Angeles op 18 augustus [[2023]], 103 jaar oud. 
[[Bestand:Gedicht Betty Straus.jpg|450px|left|thumb|<center>'''Het gedicht van Betty Straus<br>Het originele handschrift staat op de pagina [[Onze Cabine]].</center>]]
<br clear=all/>
== Bronnen ==
*[[Straus, Harry|Harry Straus]] 
*Het dagboek van Harry Straus in [[Azem van 't Hof tot heden]] (blz. 378, 394)
*Beni Tirosh
*[http://dutchjewry.org Dutch Jewry]
*[https://righteous.yadvashem.org/The Righteous Among the Nations Database]

[[Categorie:Joodse gemeenschap in 's-Heerenberg]] [[Categorie:Onderduikers]] [[Categorie:Berghse onderduikers]] [[Categorie:Straus]] [[Categorie:Emigranten Verenigde Staten van Amerika]] [[Categorie:Emigranten 's-Heerenberg]] [[Categorie:100-Jarigen]]