Bijdragen aan Berghapedia? Klik hier om je aan te melden !
Groot Broekhuizen
Groot-Broekhuizen is een boerderij in Beek
Toen in Beek nog geen zalen waren, vergaderde de Beekse vrouwenbond in de ruime jachtkamer of eetzaal van de boerderij Groot-Broekhuizen. Als voormalig jachthuis voor de aanzienlijke eigenaren, die in het Montferland hun jachtterrein hadden was de hoeve zo gebouwd, dat er flinke gezelschappen terecht konden.
Toen bewoner Herman Soeter hier in 1922 kwam wonen, moest er eerst een kar vol lege wijnflessen worden afgevoerd. De vorige bewoner had ze gewoon uit het raam naar buiten gegooid. Groot-Broekhuizen heeft nogal een voornaam aanzicht. De hoeve met het grote historische voorhuis staat niet ver van de Beekse dorpskom, aan de rand van de vroegere Bekermark en ervoor staat een prachtige wilde kastanjeboom met een omtrek van 3,70 meter. Het huis was ooit omgracht. zo bleek bij de bouw van een ligboxenstal waarbij een pikzwarte laag te voorschijn kwam. In de wei achter de hoeve werden ook oude fundamenten gevonden. Vermoedelijk resten van Klein-Broekhuizen, dat blijkens oude kaarten halverwege tussen Groot-Broekhuizen en het voormalige kerkhuis aan de kerkhuisstraat heeft gestaan. Deze kleinere hoeve, wellicht bij een deling van Broekhuizen rond 1691 afgesplitst, blijkt in 1822 weer verdwenen.
Deze boerderij behoort tot de oudste van Beek; al anno 1300 dateert de eerste vermelding van Broekhuizen, welke naam overigens ook elders zeer veelvuldig voorkomt. Een landgoed in Wehl draagt dezelfde naam. Herman Soeter diept uit de kast een complete lijst van eigenaren en bewoners vanaf 1428 op. Hieruit blijkt, dat het oorspronkelijk Berghs leengoed was. De boerderij was in handen van rijke families en werd steeds weer aan boeren verpacht. Maar vanaf 1774 nemen ook de eigenaren er zelf de ploeg ter hand.
In 1902 trouwt erfgename Dientje van Raay - Golden Dientje - met de landbouwer Hugo van Haaren uit Grieth/Dld. Dit paar woont later op het Haus Hassent in Borghees bij Hüthum/Dld. Nadat de boerderij gedurende 20 jaar aan haar neef Jan Kemperman ui de Sinderhoek in Wisch verpacht is komt in 1922 Rutgerus (Rut) Soeter (1840-1923) uit Babberich als pachter op Groot-Broekhuizen. De volgende generatie pachters bestaat uit Dorus Soeter en zijn ongetrouwde broers en zuster Rut. Mart en Anna. Inmiddels is het bedrijf aan het eind van de 2e WO door de Nederlandse staat onteigend als vijandelijk vermogen, omdat eigenaar van Haaren een duitser was. Toen de gebroeders Soeter wat ouder werden, vroegen ze hun neef (oomzegger) Herman, boer en loondorser op de Rozenkamp in Stokkum om als pachter de hele handel in Beek over te nemen.