Arbeitseinsatz

Arbeitseinsatz in de Tweede Wereldoorlog

Dit was de vaak gedwongen inschakeling in de Duitse oorlogseconomie van Nederlanders tijdens de Tweede Wereldoorlog. In 1942 zien we al dat Nederlandse bedrijven opgave moeten doen van hun personeelsbestand met daarbij aangetekend de (on)misbaarheid van elke afzonderlijke werknemer. In april 1942 ging de “Holland-Aktion I” van start, bedoeld om 30.000 Nederlandse arbeiders te werven voor de Duitse metaalindustrie. In september en oktober van dat jaar werden voor de “Holland-Aktion II” 40.000 mensen opgeëist. Later werden nog het “Programm-Rüstung-November 1942” afgekondigd, dat 35.000 arbeiders moest opleveren, gevolgd door de “Stahl- u. Eisen-Aktion” vanaf 15 januari 1943, in het kader waarvan binnen twee maanden 22.000 metaalarbeiders naar Duitsland zouden moeten worden afgevoerd. De uitkamcommissies waren verre van kieskeurig omdat het quotum, dat door het “Reichsarbeitsministerium” in Berlijn was vastgesteld, gehaald moest worden en zo gebeurde het veelvuldig dat arbeidsongeschikten werden geselecteerd.

Rudolf Sack te Leipzig

Hier werkten 14 mannen uit Bergh en omgeving. Zij kwamen in Leipzig aan op 6 maart 1943. Blijkens onderstaande document werkte o.a. Willem Hermsen vanaf 10 maart 1943 te Leipzig bij het bedrijf Rudolf Sack dat landbouwmachines maakte, als hilfsarbeiter in de Gr(osse) Dreh(erij) (=Nord). Vanaf 1934 werd er omgeschakeld naar geheime oorlogsproductie (bijv. MG-wagens – Machine Geweeer wagen), daarom werd het bedrijf na de bevrijding van Leipzig in april 1945 door de Amerikaanse bezetter per direct stil gelegd. Alle Nederlanders vrijwel gelijktijdig naar huis teruggekeerd, eind mei 1945. De arbeiders waren ondergebracht in verschillende Lagers.

Bronnen

• AROLSEN Archives