Speelberg

Speelberg is een voormalige buurtschap aan de noordkant van de stad Emmerik. Tot 1816 maakte het deel uit van het graafschap Bergh, daarna werd het Pruisisch. In 1903 werd het onderdeel van Emmerik.

De naam Speelberg is een verbastering van Spoelberg of Spuelberg. Dit was een zandrug ter plaatse die bij hoogwater droog bleef, maar dan wel door water werd omspoeld. Na de aanleg van dijken verloor de zandrug zijn beschermende functie en werd de betekenis van de naam vergeten.

De volgende personen verloren er tussen april 1768 tot april 1769 de tussen haakjes vermelde aantallen vee aan de veepest:
Hendrik van Rossum (20), Jan Gelsing (7), Bernt Drusen (1), Bernt van Schriek (12), Frans van Schriek (20), Rutger Hakvoort (35), Garrit Hemmink (35), Jan van Schriek (5), Willem Hietveldt (16), Hendrik Haring = Heering (15), Bernt Meijer (28), Arnold Scheers (30), Jacob van Rossum (9), Idem op Dronrips plaats (11), Garrit Beenen (4), Hendrik Salis = ook Saals (3), Willem van Huet (1), Jonker Rees (35).

Tot 1870 werd op de Speelberg in het Nederlands gepreekt, nadat de Pruisische overheid sinds 1815 al het Nederlands in de scholen had verboden en het gebruik van de 'oude taal' op de kansel had bestreden.

Bronnen

• Old Ni-js nr. 14, blz. 16: De Vier Heezen
• Old Ni-js nr. 16, blz. 18-22: Veepest in de graafschap Bergh
• Georg Cornelissen: Das Niederländische im preussischen Gelderland und seine Ablösung durch das Deutsche. Untersuchung zur niederrheinischen Sprachgeschichte der Jahre 1770 bis 1870 (Rheinisches Archiv. Band 119). Röhrscheid, Bonn 1986, ISBN 3-7928-0488-3 (dissertatie Bonn, 1983).