Bunkers in het Bergherbos

Toen in 1914 de Eerste Wereldoorlog uitbrak, wilde Nederland ten koste van alles zijn neutraliteit bewaren en afzijdig blijven. In 1917 begon Duitsland echter zijn onbeperkte duikbotenoorlog en dus werden vanaf toen ook schepen uit neutrale landen, zoals Zweden, Nederland en de Verenigde Staten, aangevallen. Omdat Duitsland bang was dat Nederland zich mede daarom aan de kant van de geallieerden zou scharen, begonnen de Duitsers in het bosgebied tussen Stokkum, Beek en Elten en rond de Eltenberg met het aanleggen van 84 betonnen bunkers, permanent bemand en bewaakt door enkele honderden Duitse infanteristen.

Gelukkig voor deze regio bleef het hier echter bij en onderging Bergh niet hetzelfde lot als de slagvelden van Vlaanderen en Noord-Frankrijk. Na de Eerste Wereldoorlog mochten er zich, volgens het Verdrag van Versailles, in het Duitse Rijnland geen militaire objecten meer bevinden. De betonnen bunkers werden in 1921 daarom opgeblazen door Franse militairen. De brokstukken van deze bunkers werden later als bouwmateriaal voor het oorlogsmonument op de Eltenberg en diverse muurtjes gebruikt.

De achtergebleven resten zijn nog her en der terug te vinden op de Eltenberg en het aangrenzende bosgebied. Aangezien een klein gedeelte voormalig Duits grondgebied bij de teruggave van Elten aan Duitsland in 1963 definitief Nederlands bleef, bevinden de restanten van een aantal van deze bunkers zich tegenwoordig op Nederlands grondgebied.

Naast restanten van bunkers uit de Eerste Wereldoorlog zijn er ook nog (resten van) viif betonnen bunkertjes uit de Tweede Wereldoorlog in de Berghse bossen terug te vinden. Het gaat om betonnen koepeltjes van zo'n twee meter in diameter die rustten of nog steeds rusten op een ronde bakstenen muur eronder. Drie intacte bunkertjes zijn terug te vinden aan het pad van de Zeddamseweg in Kilder naar de top van de Hettenheuvel. Daarnaast ligt er eenzelfde koepeltje op zijn kop in het bos bij Stokkum, vlakbij de A12. Een vijfde bunkertje bestaat uit een soort van betonnen rioolpijp en bevindt zich aan de voet van de Mengelenberg te Lengel. Al deze bunkertjes vormden, tesamen met vele kilometers loopgraven, een tankgracht door het Bergherbos en een grote hoeveelheid Duitse troepen met zware wapens, de Duitse verdediging in Bergh aan het einde van de oorlog. Deze troepen hebben het gebied overigens vlak voor de bevrijding door Canadese troepen op 1 april 1945 voor het overgrote deel verlaten. Slechts een handvol Duitse militairen bleef achter op de geallierde opmars waar mogelijk te vertragen.

Ten zuiden van de A12 bij Borghees, in een bosgebied dat Im Veen heet, bevinden zich aan het hoofdpad nog twee intacte bunkers. Deze zijn in de jaren 1941-1943 aangelegd om Duits personeel dat werkzaam was bij de aanleg van de A12 te beschermen tegen eventuele aanvallen van geallieerde jachtvliegtuigen.

Herstelde loopgraaf

Op zondag 25 mei 2014 werd een stukje hersteld stukje van een loopgraaf in het Bergherbos geopend voor het publiek. In het kader van het Interregproject 'Speuren naar bosgeschiedenis' zijn de loopgraven beter zichtbaar gemaakt door het verwijderen van begroeiing. Het bevindt zich nabij het tankstation aan de weg (Beeker Str. 250) van Beek naar Emmerich am Rhein (D). Duidelijk is te zien, dat de loopgraaf bestaat uit rechte stukken om de vijand te bespieden en te beschieten, Daartussen liggen halfronde delen om te voorkomen dat inslaande granaten of vijandelijke militairen veel slachtoffers konden maken.

<googlemap version="0.9" lat="51.886068" lon="6.18559" zoom="15"> 51.886735, 6.186148 Herstelde loopgraaf uit Eerste Wereldoorlog in het Bergherbos </googlemap>

Bronnen

• Edwin Zweers: Inleiding Open Monumentendag 8 september 2007
• Natuurmonumenten https://www.natuurmonumenten.nl/over-natuurmonumenten/pers-en-nieuws/persberichten/enige-duitse-loopgraaf-uit-eerste-wereldoorlog-in

Externe link

• Forum Eerste Wereldoorlog