Bijdragen aan Berghapedia? Klik hier om je aan te melden !

Dialect: verschil tussen versies

Uit Berghapedia
Ga naar: navigatie, zoeken
k (→‎Bibliotheek Heemkundekring: interne link)
 
(31 tussenliggende versies door 3 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
−
Het [[Bergh|Berghs]] '''dialect''' valt onder de Liemerse dialecten. De [[Liemers]] kun je met een noordwest-zuidoost-diagonaal opdelen in de Oude IJsselstreek en de Zuidwestelijke Liemers. De Oude IJsselstreek is een overgangszone van de [[Nedersaksisch|Nedersaksische]] dialecten (Achterhoeks en Oost-Veluws) in het noorden en de [[Nederfrankisch|Nederfrankische]] dialecten (het Kleverlands of Zuid-Gelders) in het zuiden.
+
Het [[Bergh|Berghs]] '''dialect''' behoort met de andere Liemerse dialecten tot het Kleverlands dialectgebied. Het Kleverlands is zelf weer onderdeel van de Nederfrankische dialecten van Zuid-Nederland. Doordat [[Bergh]] en de [[Liemers]] grenzen aan het Nedersakisch dialectgebied van de [[Achterhoek]] wordt ook wel gesproken van een overgangsdialect. Als kenmerken van het Nederfrankisch gelden o.a. het wegvallen van de meervouds -n bij werkwoorden en het gebruik van het voornaamwoord gi-j i.p.v. ie / i-j. (zie "Dialect. Het Kleverlands streeft naar erkenning" in [[Old Ni-js 117|Old Ni-js nr. 117]], blz. 24–27).  
−
De Zuidwestelijke Liemers hoort qua taal bij meer bij het Kleverlands.  
 
  
 
Via [http://www.heemkundekringbergh.nl/media/podcasts/ podcast] zijn regelmatig verhalen in Berghse dialecten te horen.
 
Via [http://www.heemkundekringbergh.nl/media/podcasts/ podcast] zijn regelmatig verhalen in Berghse dialecten te horen.
 
   
 
   
 
==Bibliotheek Heemkundekring==
 
==Bibliotheek Heemkundekring==
−
In de [[Bibliotheek Heemkundekring|bibliotheek]] zijn diverse dialectboeken:
+
De [[Bibliotheek Heemkundekring|bibliotheek]] bevat boeken in en over dialect.
−
*Dialektatlas Westmünsterland - Achterhoek - Liemers - Niederrhein
+
Onder andere:
−
*Proot platt Emmerek's lexikon met Döntjes
+
*[[Martinus Bruijel]], Het dialect van Elten-Bergh. Utrecht 1901
−
*Mo'j 's kieken wah 'n schrievers
+
*[[Harmsen, Henk|Henk Harmsen]]: [['n Trop Barghse Weurd]] (Telgen van 't [[WALD]] 3)
−
*Naoberpraot
+
*Harry Derksen, [[Grammatica van 't Barghs]]. uitgave HKB, 's-Heerenberg 2021
−
*Jan Aessink: Oet 't laeven van Theo Wisselink
+
*Dr. A.H.G. Schaars:  
−
*J.H. Berendsen: Weulenhöpe tussen 't grös
+
** Woordenboek van de Achterhoekse en Liemerse Dialecten - 't Huus, Doetinchem 1984
−
*Joop Brens: Papp'n en nat holl'n
+
** Woordenboek van de Achterhoekse en Liemerse Dialecten - De mens A, Doetinchem 1993
−
*[[Harmsen, Henk|Henk Harmsen]]: [['n Trop Barghse Weurd]]
+
** Woordenboek van de Achterhoekse en Liemerse Dialecten - De mens B, Doetinchem 1996
−
*Rien van den Heuvel: Liemerse Loebassen
+
** Woordenboek van de Achterhoekse en Liemerse Dialecten - De mens C, Doetinchem 2001
−
*Jan Jans - H. Klaassen: Boer'nwiesheid en boer'nsprekwiezen
+
** Woordenboek van de Achterhoekse en Liemerse Dialecten - De mens D, Doetinchem 2004
−
*Harman: Zwarftochte dur de Liemers, bargh en Grensstreek
+
** Woordenboek van de Achterhoekse en Liemerse Dialecten - De weerld A, Doetinchem 1987
−
*Harrie Kemperman: Liemers dialec in Westervoort (Telgen van 't [[WALD]] XI)
+
** Woordenboek van de Achterhoekse en Liemerse Dialecten - De weerld B, Doetinchem 1989
−
*Theed Köpp: Wa'j in de Liemus kon belèève
+
** Woordenboek van de Achterhoekse en Liemerse Dialecten - De weerld C, Doetinchem 1987
−
*Henk Krosenbrink en [[Harmsen, Henk|Henk Harmsen]]: Wa'k zeggen wol en 'k zwiege neet
+
** Woordenboek van de Achterhoekse en Liemerse Dialecten - De mens en zien näösten A, Doetinchem 2010
−
*G.A. van der Lugt: De Mölle IV 
+
** Woordenboek van de Achterhoekse en Liemerse Dialecten - De mens en zien wark A, Doetinchem 2015
−
*[[Lukkezen, Bertus|Bertus Lukkezen]] [['t Geiselgat]]
+
** Woordenboek van de Achterhoekse en Liemerse Dialecten - De mens en zien wark B, Doetinchem 2021
−
*Dr. A.H.G. Schaars: Woordenboek van de Achterhoekse en Liemerse Dialecten - De mens B
+
*Geert Roelofs e.a.: Käöbelend aover 't Eiland van daerp tot dörp. (Telgen van 't [[WALD]] 7), Doetinchem 1988
−
*Dr. A.H.G. Schaars: Woordenboek van de Achterhoekse en Liemerse Dialecten - De mens C
+
*Harrie Kemperman: Liemers dialec in Westervoort (Telgen van 't [[WALD]] 11), Doetinchem 1996
−
*Dr. A.H.G. Schaars: Woordenboek van de Achterhoekse en Liemerse Dialecten - 't Huus
+
*Wim Winands e.a.: Woorden en weurd uut de grune grensgemeente Gendringen. (Telgen van 't [[WALD]] 12), Doetinchem 1999
−
*Dr. A.H.G. Schaars: Woordenboek van de Achterhoekse en Liemerse Dialecten - De Weerld A
+
*Werkgroep Dialect Cultuurhistorische Vereniging Zevenaar: Zaenderse Praot van A tot Z. (Telgen van 't [[WALD]] 13), Doetinchem 2011
−
*Dr. A.H.G. Schaars: Woordenboek van de Achterhoekse en Liemerse Dialecten - De Weerld B
+
*Oudheidkundige Vereniging Wehl: Waehls plat. (Telgen van 't [[WALD]] 14), Doetinchem 2011
−
*B. Stegeman: 'N trummelken vol Achterhooksche Möpkes
+
*Eef Willemsen: Zo zegge wi-j dah in Die:m. Die:ms plat. Schrieve zoas 't wudt uutgespraoke. Didam 2014
−
*[[Tinneveld, Arnold|A. Tinneveld]]: Vertellers uit de Liemers
+
*Dialekt à la carte: Dialektatlas Westmünsterland-Achterhoek-Liemers-Niederrhein. Doetinchem/Köln/Vreden 1993
−
*G.J.Vaags: Zoerkooldrellen
+
*Proot Platt. Ek proot Emmereks Platt. uitgave Emmericher Geschichtsverein e.V. 2017
−
*Herman van Velzen: Aornt Peppelenkamp
+
*Mo'j 's kieken wah 'n schrievers. Het beste van hedendaagse streektaalschrijvers uit Gelderland, Salland en Twente. Westervoort/Zevenaar 1999
−
*Herman van Velzen: Achterhookse metwöskes
+
*Rien van den Heuvel: Liemerse Loebassen. Westervoort/Zevenaar 1974
−
*Herman van Velzen: Uut 't leaven van olde bekenden
+
*Harman (ps. Harrie Kemperman): Zwarftochte dur de Liemers, Bargh en Grensstreek. Westervoort 1997
−
*Herman van velzen: Van Achterhooksche menschen
+
*[[Köpp, Theodorus Johannes|Theed Köpp]] : Wa'j in de Liemus kon belèève. Nijmegen 1982
−
*Herman van Velzen: De motte
+
*Henk Krosenbrink en [[Harmsen, Henk|Henk Harmsen]]: Wa'k zeggen wol en 'k zwiege neet. Doetinchem 1997
−
*Herman van Velzen: En Aornt von 'n gat
+
*[[Lukkezen, Bertus|Bertus Lukkezen]]: [['t Geiselgat]]. Terborg 1991
−
*Herman van Velzen: Achterhoeksche schetsen - Deel I
+
*[[Straub, Willem]]: Verhalen van de blauwe fiets. 's-Heerenberg 2016
 +
*[[Tinneveld, Arnold|Nol Tinneveld]]: Vertellers uit de Liemers. Wassenaar 1976
  
−
[[categorie:Dialect]] [[Categorie:Heemkunde]] [[Categorie:Literatuur]]
+
 
 +
==Categorie boom==
 +
<categorytree> Dialect </categorytree>
 +
 
 +
[[categorie:Dialect]]  
 +
[[Categorie:Literatuur]]

Huidige versie van 8 jul 2025 om 12:57

Het Berghs dialect behoort met de andere Liemerse dialecten tot het Kleverlands dialectgebied. Het Kleverlands is zelf weer onderdeel van de Nederfrankische dialecten van Zuid-Nederland. Doordat Bergh en de Liemers grenzen aan het Nedersakisch dialectgebied van de Achterhoek wordt ook wel gesproken van een overgangsdialect. Als kenmerken van het Nederfrankisch gelden o.a. het wegvallen van de meervouds -n bij werkwoorden en het gebruik van het voornaamwoord gi-j i.p.v. ie / i-j. (zie "Dialect. Het Kleverlands streeft naar erkenning" in Old Ni-js nr. 117, blz. 24–27).

Via podcast zijn regelmatig verhalen in Berghse dialecten te horen.

Bibliotheek Heemkundekring

De bibliotheek bevat boeken in en over dialect. Onder andere:

  • Martinus Bruijel, Het dialect van Elten-Bergh. Utrecht 1901
  • Henk Harmsen: 'n Trop Barghse Weurd (Telgen van 't WALD 3)
  • Harry Derksen, Grammatica van 't Barghs. uitgave HKB, 's-Heerenberg 2021
  • Dr. A.H.G. Schaars:
    • Woordenboek van de Achterhoekse en Liemerse Dialecten - 't Huus, Doetinchem 1984
    • Woordenboek van de Achterhoekse en Liemerse Dialecten - De mens A, Doetinchem 1993
    • Woordenboek van de Achterhoekse en Liemerse Dialecten - De mens B, Doetinchem 1996
    • Woordenboek van de Achterhoekse en Liemerse Dialecten - De mens C, Doetinchem 2001
    • Woordenboek van de Achterhoekse en Liemerse Dialecten - De mens D, Doetinchem 2004
    • Woordenboek van de Achterhoekse en Liemerse Dialecten - De weerld A, Doetinchem 1987
    • Woordenboek van de Achterhoekse en Liemerse Dialecten - De weerld B, Doetinchem 1989
    • Woordenboek van de Achterhoekse en Liemerse Dialecten - De weerld C, Doetinchem 1987
    • Woordenboek van de Achterhoekse en Liemerse Dialecten - De mens en zien näösten A, Doetinchem 2010
    • Woordenboek van de Achterhoekse en Liemerse Dialecten - De mens en zien wark A, Doetinchem 2015
    • Woordenboek van de Achterhoekse en Liemerse Dialecten - De mens en zien wark B, Doetinchem 2021
  • Geert Roelofs e.a.: Käöbelend aover 't Eiland van daerp tot dörp. (Telgen van 't WALD 7), Doetinchem 1988
  • Harrie Kemperman: Liemers dialec in Westervoort (Telgen van 't WALD 11), Doetinchem 1996
  • Wim Winands e.a.: Woorden en weurd uut de grune grensgemeente Gendringen. (Telgen van 't WALD 12), Doetinchem 1999
  • Werkgroep Dialect Cultuurhistorische Vereniging Zevenaar: Zaenderse Praot van A tot Z. (Telgen van 't WALD 13), Doetinchem 2011
  • Oudheidkundige Vereniging Wehl: Waehls plat. (Telgen van 't WALD 14), Doetinchem 2011
  • Eef Willemsen: Zo zegge wi-j dah in Die:m. Die:ms plat. Schrieve zoas 't wudt uutgespraoke. Didam 2014
  • Dialekt à la carte: Dialektatlas Westmünsterland-Achterhoek-Liemers-Niederrhein. Doetinchem/Köln/Vreden 1993
  • Proot Platt. Ek proot Emmereks Platt. uitgave Emmericher Geschichtsverein e.V. 2017
  • Mo'j 's kieken wah 'n schrievers. Het beste van hedendaagse streektaalschrijvers uit Gelderland, Salland en Twente. Westervoort/Zevenaar 1999
  • Rien van den Heuvel: Liemerse Loebassen. Westervoort/Zevenaar 1974
  • Harman (ps. Harrie Kemperman): Zwarftochte dur de Liemers, Bargh en Grensstreek. Westervoort 1997
  • Theed Köpp : Wa'j in de Liemus kon belèève. Nijmegen 1982
  • Henk Krosenbrink en Henk Harmsen: Wa'k zeggen wol en 'k zwiege neet. Doetinchem 1997
  • Bertus Lukkezen: 't Geiselgat. Terborg 1991
  • Straub, Willem: Verhalen van de blauwe fiets. 's-Heerenberg 2016
  • Nol Tinneveld: Vertellers uit de Liemers. Wassenaar 1976


Categorie boom

▼ Dialect
► Archief HKB Dialect
► 'n Trop Barghse Weurd
Overgenomen van "https://berghapedia.nl/index.php?title=Dialect&oldid=101628"