Ettema, Dominicus Hylarius

Dominicus Hylarius Ettema werd geboren in Wymbritseradeel op 3 augustus 1897 als zoon van Cornelis Dominicus Ettema en Froukje Meintes Witteveen. Hij was assistent-directeur van de Coöperatieve Zuivelfabriek Bergh in Zeddam. Hij is het slachtoffer geworden van de Duitse repressie.

Verzetsman in de Tweede Wereldoorlog

Het bidprentje van Dominicus Ettema

Ettema richtte samen met een aantal vrienden een verzetsgroep op in Zeddam ter ondersteuning van de hulp aan onderduikers. Voor zijn arrestatie in 1944 stond hij bij de SD bekend als het duikhoofd van de omgeving (LO Bergh). Hij verzorgde voedsel en bonkaarten voor onderduikers, die vooral verkregen werden door overvallen op distributiekantoren en de groep regelde ook valse papieren, stempels en distributiestamkaarten. In de Pinksterweek van 1944 rolde de SD een deel van de organisatie op en arresteerden een aantal leden, waaronder Ettema. Zij werden eerst naar Arnhem gebracht om vervolgens naar Amersfoort gestuurd te worden. Op 11 oktober kwam Ettema aan in Neuengamme waar hij op 11 januari 1945 onder onbekende omstandigheden is overleden.

T. de Goede schrijft over hem in De gemeente Bergh in den tweeden wereldoorlog (1946):
"De heer D. Ettema, adjunct-directeur der Zuivelfabriek in Zeddam, een bekendstaand lid der ondergrondsche, is gegrepen. Als duikhoofd had hij bij de heeren van den S.D. een al te slechten naam. 14 Juni 1944 is hij overgebracht naar 't beruchte kamp van Amersfoort en 11 Oct. naar het concentratiekamp Neuengamme. Den 11en Januari 1945 is hij aldaar overleden als slachtoffer der Berghsche illegaliteit."

In het Kerkblad voor Bergh van vrijdag 14 september 1945 stonden twee overlijdensadvertenties voor Ettema; een van de directeur en het personeel van de zuivelfabriek in Zeddam, en een van Antoon Helmes in zijn hoedanigheid van voorzitter van de G.O.I.W. Bergh (Gemeenschap Oud Illlegale Werkers).

Ettema heeft geen aanwijsbaar graf. In Zeddam is een straat naar hem genoemd.

Zijn oorlogsnalatenschap

Eind september 2009 zijn enkele persoonlijke bezittingen van Ettema opgedoken. Het betreft spullen die hij bij aankomst in Kamp Amersfoort op zak had en daar heeft moeten afgeven. Ze zijn toen door de Duitsers in een gemerkte bruine enveloppe gestopt. Toen hij naar Neuengamme werd overgebracht, kreeg hij die enveloppe mee.

Na de oorlog heeft de Nederlandse overheid veel persoonlijke bezittingen van omgekomen gevangenen teruggekregen. In samenwerking met het Rode Kruis is toen geprobeerd zo veel mogelijk nabestaanden op te sporen, maar dat is in veel gevallen niet gelukt. De betreffende spullen werden toen in Den Haag opgeslagen. Het Rode Kruis heeft eind 2006 de eigendommen van 78 personen van wie geen nabestaanden waren gevonden, aan de stichting Nationaal Monument Kamp Amersfoort geschonken.

In een laatste poging nabestaanden op te sporen, heeft de stichting Hart voor Kamp Amersfoort in samenwerking met stichting Nationaal Monument Kamp Amersfoort op 30 september 2009 de website Oorlogsnalatenschappen gelanceerd met gegevens over de omgekomen gevangenen en foto's van hun spullen.

Een van die gevangenen is Dominicus Hylarius Ettema uit Wymbritseradeel.

Bronnen

• Klup.nl
• Kerkblad voor Bergh, no. 15 van 14 september 1945
• Oorlogsgravenstichting
• Oorlogsnalatenschappen