Topografische kaarten

De legenda van de papieren topografische kaart op schaal 1:25.000

Op Berghapedia staan meerdere uitsneden uit oude topografische kaarten van Nederland op schaal 1:25.000. Ze laten zien hoe de situatie er in het verleden op een bepaalde plaats uitzag. De kaarten van OpenStreetMap, die met name op de pagina's van straten staan, zijn interactief en geven de huidige situatie weer.

Topografische kaarten geven een deel van het aardoppervlak in zo veel mogelijk detail weer. Het woord topografisch komt uit het Grieks en betekent plaatsbeschrijvend. De legenda van Nederlandse topografische kaarten is hiernaast afgebeeld. Gebouwen, wegen, spoorwegen, waterlopen, grenzen, bodemreliëf en bodemgebruik worden weergegeven, waarbij allerlei objecten met eigen symbolen worden aangeduid.

Op een kaart op schaal 1:25.000 komt 1 cm overeen met 250 m in het terrein. Op zo'n kaart kan alles nog op schaal worden afgebeeld, ook de breedte van wegen en waterlopen. Op een kleinere schaal moeten veel details worden weggelaten om de kaart leesbaar te houden, terwijl bijvoorbeeld wegen te breed moeten worden afgebeeld.

De eerste topografische kaarten van Nederland werden gemaakt na de oprichting op 18 februari 1815 van het Topographisch Bureau. Later veranderde de naam in Topografische Dienst. In 2004 werd de Dienst samengevoegd met het Kadaster.

Tot 1927 werden de benodigde gegevens verzameld door waarneming op de grond, maar sindsdien worden luchtfoto's gebruikt, die vanuit een vliegtuig loodrecht naar beneden worden gemaakt. Aanvankelijk werden die luchtfoto's om de tien jaar genomen, maar vanaf 1981 vaker.

In 2015, tweehonderd jaar na de oprichting van het Topographisch Bureau, zijn alle topografische kaarten online beschikbaar gesteld op de website Topotijdreis. Opeenvolgende edities zijn hier makkelijk te vergelijken. Vanaf 2020 worden er ook luchtfoto's toegevoegd.

Bronnen

• Op Wikipedia:
  • Topografische kaart
  • Basisregistratie Topografie
• Topotijdreis