Klompenmakers

Klompenmakers gebruikten meestal populierenhout, vooral omdat de populier snel groeit en er aan de onderstam niet veel zijtakken groeien. Naast de populier wordt vaak van de wilg gebruik gemaakt. In Oost-Gelderland ziet men meestal de Baakse of Hengelose populier, de Populus Gelrica. Vroeger ging de klompenmaker er meestal zelf op uit om in de omgeving van zijn woonplaats de benodigde bomen aan te schaffen. Het rooien of vellen liet hij doorgaans aan een speciale bomenrooier over, die ook voor vervoer van de stammen naar zijn werkplaats zorg droeg. Dit vervoer gebeurde met een zg. mallejan, een zeer sterke as op hoge wielen, waar de boomstam door middel van kettingen onder gehangen werd. Bij aankomst op het erf van de klompenmaker werd de boomstam in de directe omgeving van de werkplaats neergelegd. Als klompenmakerswerkplaatsen kon iedere ruimte dienen en dus waren er klompenmakers die in de eigen woning werkten, op de deel, in een schuur, of onder een afdak, mits er maar voldoende licht was. Het metalen gereedschap, zoals boren, messen en bijlen, liet men meestal vervaardigen bij de plaatselijke smid. Het houten gereeedschap als snijtafel, boorblok, hakblok en houten hamer alsmede de handgrepen van boren en messen werden door de aankomende klompenmaker dikwijls zelf gemaakt. Gemiddeld werkte de klompenmaker omstreeks 1910 66 uur per week; zijn knecht verdiende drie à vier gulden per week, wat neerkwam op een uurloon van ruim vijf cent!

In de twintiger en dertiger jaren van de vorige eeuw is een deel der klompenmakers van handwerk overgegaan op machinaal werk.
Vanaf 1917 tot ca 1960 werd er in de Sociëteit te Doetinchem een Klompenbeurs gehouden. In het bestuur van de eerste Klompenbeurs zat onder anderen W. Harmsen (uit Wijnbergen?).
In museum De Roode Toren te Doesburg is een klompenmakerswerkplaats ingericht.

Enkele klompenmakers in de gemeente Bergh:

• Ampting, Gradus van, Kilder (Bevolkingsregister 1880-1890 in 100 Jaar "Sint Jan" Kilder blz 74)
• Bosch, J., Wijnbergen (Adresboek 1935)
• Buiting, T., Braamt (Adresboek 1935)
• Bussing, Gerrit, Kilder (Bevolkingsregister 1880-1910 in 100 Jaar "Sint Jan" Kilder blz 74)
• Gerben, Nol, Kilder (Bevolkingsregister 1880-1890 in 100 Jaar "Sint Jan" Kilder blz 74)
• Harmsen, E.J., Kilder (Adresboek 1935)
• Harmsen, W.H., Wijnbergen (Adresboek 1935)
• Harmsen, J., Wijnbergen (Adresboek 1935)
• Heitman, Gradus, Kilder (Bevolkingsregister 1880-1910 in 100 Jaar "Sint Jan" Kilder blz 74)
• Heitman, Jan, Kilder (Bevolkingsregister 1880-1890 en 1880-1890 in 100 Jaar "Sint Jan" Kilder blz 74)
• Heitman, Peter, Kilder (Bevolkingsregister 1880-1890 in 100 Jaar "Sint Jan" Kilder blz 74)
• Koster, Toon, Kilder (Bevolkingsregister 1880-1890 in 100 Jaar "Sint Jan" Kilder blz 74)
• Köster, Gradus, Kilder (Bevolkingsregister 1890-1910 in 100 Jaar "Sint Jan" Kilder blz 74)
• Köster, Hendrik, Kilder (Bevolkingsregister 1880-1890 in 100 Jaar "Sint Jan" Kilder blz 74)
• Londen, Drikkus van, Kilder (Bevolkingsregister 1880-1890 in 100 Jaar "Sint Jan" Kilder blz 74)
• Londen, Jan van, Kilder (Bevolkingsregister 1880-1890 in 100 Jaar "Sint Jan" Kilder blz 74)
• Schenning, G., Wijnbergen (Adresboek 1935)
• Spaan, B.A., Kilder (Adresboek 1935)
• Steentjes, Jan en zoon, Kilder (Bevolkingsregister 1880-1890 en 1890-1910 in 100 Jaar "Sint Jan" Kilder blz 74)
• Stoltenborg, Toon, Kilder (Bevolkingsregister 1880-1890 in 100 Jaar "Sint Jan" Kilder blz 74)
• Teunissen, Jan, Kilder (Bevolkingsregister 1880-1890 in 100 Jaar "Sint Jan" Kilder blz 74)
• Teunissen, Gradus, Kilder (Bevolkingsregister 1880-1910 in 100 Jaar "Sint Jan" Kilder blz 74)
• Thus, Willem, Wijnbergen
• Verheij, G., Zeddam (Adresboek 1935)
• Wentink, H.J., Wijnbergen, Kolderveld 71 (Adresboek 1935)

bron

• S. Oosterhaven in Kronyck nr 21 (september 1981)