Maria Leopoldina van Oostfriesland-Rietberg

Maria Leopoldina van Oostfriesland-Rietberg was van 1712 tot 1719 regentes van Bergh voor de toen nog minderjarige graaf Frans Willem.

Over Leopoldina's leven is, ondanks haar adellijke afkomst, weinig bekend. We weten niet waar en wanneer zij geboren is, maar wel dat zij in 1686 trouwde met Oswald III van den Bergh. Haar man heeft Huis Bergh (en ook zijn andere kastelen) uitgebreid laten verbouwen.

Daarbij liet hij boven de ingang van het hoofdgebouw dit opschrift aanbrengen:

• Deo faVente OsVVaLDVs et LeopoLDIna eXstrVXerVnt.

Dit betekent: Met Gods gunst hebben Oswald en Leopoldina dit gebouwd. De rode letters geven opgeteld als Romeinse cijfers het jaartal: 1701.

Niet bekend is wanneer twee medaillons met reliëf aan de buitenkant van het poortgebouw naar de hoofdburcht werden ingemetseld. Het medaillon links naast de poort stelt Oswald voor, het rechter is een portret van Leopoldina. Zij zijn daar tot op de dag van vandaag te zien.

Het huwelijk van Leopoldina en haar man is kinderloos gebleven. Daarom heeft haar man kort voor zijn overlijden 1712 bij testament bepaald dat zijn rechten moesten overgaan op Frans Willem, de tweede kleinzoon van zijn zuster Maria Clara van den Bergh. Aangezien Frans Willem in 1712 pas zeven jaar oud was, werd Leopoldina regentes voor de kleinzoon van haar schoonzuster. Zij bleef dat tot haar overlijden in 1719, waarna Frans Willems moeder nog tot diens meerderjarigheid regentes is geweest.

Leopoldina werd naast haar man begraven in de Sint-Petrusbasiliek van Boxmeer. Ter herinnering aan hen is in de achtermuur van de basiliek een grafmonument aangebracht, dat is gemaakt door de Vlaamse beeldhouwer Jan-Baptist Xavéy (1697–1742). Het stelt een sarcofaag voor met daarboven een obelisk. Hierop zit een treurend kinderfiguur (een putto) met naast zich een schedel. Op de sarcofaag staat een Latijnse tekst, op de obelisk zijn rechts het wapen van Leopoldina en links dat van haar man aangebracht.

De medaillons voorstellende Leopoldina (rechts) en haar man die zijn ingemetseld aan de buitenkant van het poortgebouw naar de hoofdburcht van Huis Bergh. Klik op de afbeeldingen voor een vergroting.

Een oude foto van het grafmonument voor Leopoldina en haar man in de Sint-Petrusbasiliek van Boxmeer.

Bronnen

• Bergh; Heren, Land en Volk, blz. 242
• Huis Bergh, inleiding (1932) bij de inventaris van het archief
• Huis Bergh – kasteel-kunst-geschiedenis, Annemarie Kutsch Lojenga-Rietberg m.m.v. Ruurd Faber, Stichting Huis Bergh, 's-Heerenberg (2000), blz. 58