Vuurkeals

De Vuurkeals waren nachtelijke spookverschijningen op de Beekermark. Bij stormachtig weer dwaalden zij als vuurschimmen over de hei of dansten tussen de jeneverbesstruiken. Worstelend met elkaar verdwenen ze om even plotseling weer vlammend te verschijnen.

Hoe vast de bevolking overtuigd was van het bestaan van deze vuurmonsters, blijkt uit het verhaal van Bart, die arbeider was op een Beekse hofstede. De dorsmolen was kapot, en Bart zou naar de smid in Didam gaan. Het stormde en de avond was al gevallen, maar Bart was niet bang en ging op pad. Voor de zekerheid had hij wel een zware eiken knuppel bij zich. Hij nam de kortste weg langs de Byvanck, maar als hij had geweten wat hem te wachten stond, had hij de grote weg over Loerbeek genomen.

Hij was al bijna bij de Byvanck, toen hij zijn behoefte moest doen. Hij vond een geschikte plek bij een groep donkere jeneverbesstruiken en ging zitten. Toen ineens zag hij schuin voor zich een vlammende Vuurkeal oprijzen, zwaaiend met uitgestrekte armen. Bart kwam overeind en rende in volle vaart terug naar huis. Zijn vrouw had echter zijn raad opgevolgd: vergrendel de deuren en ga naar bed. Toen hij bij zijn huis aankwam, rende Bart met zo veel kracht tegen de gesloten achterdeur dat die uit de hengsels vloog en hij de deel op tuimelde.

Zij vrouw, wakker geschrokken, kwam met de stallucht de deel op en vond Bart meer dood dan levend. Het duurde weken voor hij de doorgestane schrik weer te boven was gekomen. Voor geen geld ter wereld wilde hij 's nachts nog een voet in de Mark zetten, want hij had van aangezicht tot aangezicht gestaan met een Vuurkeal.

Een uitgebreidere versie van deze sage is te lezen in de hieronder genoemde bronnen.

Bronnen

• Vertellers uit de Liemers samengesteld door A. Tinneveld, Wassenaar (1976), blz. 115–116, geciteerd op de Nederlandse Volksverhalenbank