Scheers, Hendrik

Hendrik Scheers uit 's-Heerenberg is waarschijnlijk degene die op 3 april 1716 rk werd gedoopt in die stad. Hij was een zoon van Martinus Scheers en Jantje Sijmons.

Hendrik is lange tijd bij de VOC in dienst geweest. Hij begon er als ondertimmerman en is in 1743 voor het eerst naar de Oost vertrokken aan boord van de Huigenwaard. Dit schip voer voor de VOC-kamer in Hoorn en vertrok op 25 september 1743 van Texel. Het verbleef van 29 januari tot 12 februari 1744 op Kaap de Goede Hoop, en kwam op 22 augustus in Batavia aan. Daarop is Hendrik vierenhalf jaar in de Oost gebleven.

Gedurende die tijd stuurde hij zijn echtgenote in 's-Heerenberg, Megtelt van Schale, regelmatig geld. Dit gebeurde door middel van een maandbrief. Met een maandbrief konden werknemers bij de VOC maximaal drie maandlonen per jaar aan hun ouders, echtgenote of kinderen afdragen. De maandbrief was in het bezit van de begunstigde, in dit geval dus Hendriks vrouw, en bij onvoldoende saldo werd de maandbrief met voorrang uitbetaald.

Pas in 1749 ging Hendrik terug naar Nederland. Op een of andere manier was hij naar Bengalen gereisd, waar hij op 22 februari van dat jaar scheep ging op de Langewijk, een schip dat voor de VOC-kamer van Amsterdam voer. De Langewijk verbleef van 17 mei tot 27 juni op Kaap de Goede Hoop en arriveerde op 13 oktober 1749 bij Texel.

Lang bleef Hendrik niet, want al op 31 december 1749 vertrok hij weer. In Indië had hij het timmermansvak blijkbaar goed geleerd, want dit keer voer hij als oppertimmerman aan boord van het schip Immagonda voor de VOC-kamer in Amsterdam. De Immagonda vertrok van Texel, verbleef van 22 april tot 2 mei 1750 op de Kaap en kwam op 18 juli van dat jaar in Batavia aan. Dit keer had Hendrik geen maandbrief voor zijn vrouw achtergelaten, dus het lijkt erop dat hij haar zonder (dit) inkomen achterliet.

Hij bleef nu maar een paar maanden in Indië en ging op 24 september 1750 aan boord van de Akerendam. Dit schip verbleef vrij lang, van 28 november 1750 tot 2 februari 1751, op de Kaap, en kwam op 13 mei 1751 aan bij Texel. Daarna heeft Hendrik de zomer in Nederland doorgebracht, en op 5 oktober 1751 vertrok hij weer voor de Kamer van Amsterdam naar de Oost, dit keer met de Liefde. Dit schip is kort na vertrek van Texel een aantal dagen (van 8 tot 12 oktober) op de rede van Duins voor anker gegaan, en heeft daarna zijn reis vervolgd. Duins is de Nederlandse naam van the Downs, een beschut zeegebied voor de kust van Kent in Engeland. De Liefde verbleef daarna van 23 januari tot 12 februari 1752 op de Kaap, en kwam op 22 mei in Batavia aan.

Hendrik overleed op 14 juni 1755 in de Oost, maar er waren toen van hem allang geen berichten meer in 's-Heerenberg aangekomen. Zijn vrouw Megtelt van Schale verkocht op 3 augustus 1753 namelijk de helft van een huis in de Kellenstraat aan Pieter de Legher, omdat zij in onzekerheid verkeerde over de vraag of haar echtgenoot die in Oost-Indië verbleef, nog in leven was. Dat was dus wel het geval.

Bron

• VOC-archief
• Archief Byvanck 1753
• rk doopboek 's-Heerenberg