Bijdragen aan Berghapedia? Klik hier om je aan te melden !
Geologie: verschil tussen versies
k |
k (→Bronnen: cat) |
||
| (3 tussenliggende versies door een andere gebruiker niet weergegeven) | |||
| Regel 2: | Regel 2: | ||
Geologie is de wetenschap die de aarde, haar geschiedenis en de processen die haar vormen en gevormd hebben, bestudeert. | Geologie is de wetenschap die de aarde, haar geschiedenis en de processen die haar vormen en gevormd hebben, bestudeert. | ||
| + | ===Oppervlakte geologie=== | ||
| + | In het Berghse gebied wordt de oppervlakte-geologie bepaald door drie factoren, te weten '''de glaciale werking''' tijdens de voorlaatste [[IJstijd|ijstijd]], hierdoor zijn onder andere de [[stenen|zwerfstenen]] hier terechtgekomen, de invloed van '''het weer en het klimaat''' op het gebied tijdens de laatste ijstijd, waardoor er onder andere door de wind grote dekzandpakketten zijn afgezet en '''de invloed van de [[Rijn]]''' zowel voor , tijdens als na de ijstijden. We kunnen hier dus stenen en grind aantreffen uit Noorwegen, Zweden en Denemarken, aangevoerd door het ijs, maar ook materiaal uit (Zuid-)Duitsland | ||
| + | |||
| + | Ons gebied kan verdeeld worden in een aantal geologische eenheden. De meest opvallende eenheid is de [[stuwwal]] van het [[Montferland]] die tijdens de voorlaatste ijstijd, het [[IJstijd|Saaliën]] ontstaan is. Verder zien we een dekzandgebied ten noord-oosten van de stuwwal en een dekzandgebied in de oostelijke [[Liemers]]. De dekzandgebieden zijn tijdens de laatste ijstijd, het [[IJstijd|Weichseliën]] ontstaan en hebben in het [[Holoceen]] door ontginningen hun huidige vorm gekregen waarbij op de hogere delen (de dekzandkoppen) de bouwlanden en in de laagten de weilanden lagen. Tussen de dekzandgebieden ligt het stroomgebied van de [[Oude IJssel]]. We hebben daarbij rond [[Azewijn]] te maken met een zogenaamd komgebied, een laag gebied, dat alleen bij hoge waterstanden rivierwater ontving waaruit dan klei bezonk. Van oudsher zijn komgebieden slecht ontwaterde, onbewoonde gebieden, die alleen voor veeteelt geschikt zijn. Het komgebied van Azewijn is tegenwoordig tegen overstroming beveiligd en voorzien van een goede afwatering waardoor bewoning en bebouwing mogelijk is. Ten zuiden van de stuwwal tenslotte ligt het stroomgebied van de Rijn. | ||
| + | |||
| + | ===Geologie van de diepe ondergrond=== | ||
De volgorde van gesteentelagen in de ondergrond kan iets vertellen over de geschiedenis van het landschap, klimaat en het leven op een bepaalde plek. In niet verstoorde lagen liggen de jongste lagen het dichtst aan de oppervlakte en de oudste het diepst. | De volgorde van gesteentelagen in de ondergrond kan iets vertellen over de geschiedenis van het landschap, klimaat en het leven op een bepaalde plek. In niet verstoorde lagen liggen de jongste lagen het dichtst aan de oppervlakte en de oudste het diepst. | ||
| Regel 7: | Regel 13: | ||
| − | + | ===Geologische tijdschaal=== | |
| − | == Kenozoicum: Heden - | + | |
| + | Kenozoicum: Heden - 65 miljoen jaar geleden | ||
*[[Kwartair]] | *[[Kwartair]] | ||
**[[Holoceen]] | **[[Holoceen]] | ||
**[[Pleistoceen]] | **[[Pleistoceen]] | ||
*Tertiair | *Tertiair | ||
| − | + | ||
| + | Mesozoicum: 251-65 miljoen jaar geleden | ||
*Krijt | *Krijt | ||
*Jura | *Jura | ||
*Trias | *Trias | ||
| − | + | ||
| + | Paleozoicum: 545-251 miljoen jaar geleden | ||
*Perm | *Perm | ||
*Carboon | *Carboon | ||
| Regel 24: | Regel 33: | ||
*Ordovicium | *Ordovicium | ||
*Cambrium | *Cambrium | ||
| − | |||
| + | Precambrium: Meer dan 545 miljoen jaar geleden | ||
| + | ===Bron=== | ||
| + | Rijks Geologische Dienst - Toelichting bij de geologische kaart van Nederland Arnhem Oost - 1977 | ||
| − | + | [[Categorie:Heemkunde]] [[Categorie:Landschap]] | |
Huidige versie van 17 feb 2016 om 16:23
Geologie (aardkunde) is volgens artikel 2 van de statuten van de Heemkundekring Bergh één van de onderwerpen waar de Heemkundekring zich mee bezig houdt. Geologie is de wetenschap die de aarde, haar geschiedenis en de processen die haar vormen en gevormd hebben, bestudeert.
Oppervlakte geologie
In het Berghse gebied wordt de oppervlakte-geologie bepaald door drie factoren, te weten de glaciale werking tijdens de voorlaatste ijstijd, hierdoor zijn onder andere de zwerfstenen hier terechtgekomen, de invloed van het weer en het klimaat op het gebied tijdens de laatste ijstijd, waardoor er onder andere door de wind grote dekzandpakketten zijn afgezet en de invloed van de Rijn zowel voor , tijdens als na de ijstijden. We kunnen hier dus stenen en grind aantreffen uit Noorwegen, Zweden en Denemarken, aangevoerd door het ijs, maar ook materiaal uit (Zuid-)Duitsland
Ons gebied kan verdeeld worden in een aantal geologische eenheden. De meest opvallende eenheid is de stuwwal van het Montferland die tijdens de voorlaatste ijstijd, het Saaliën ontstaan is. Verder zien we een dekzandgebied ten noord-oosten van de stuwwal en een dekzandgebied in de oostelijke Liemers. De dekzandgebieden zijn tijdens de laatste ijstijd, het Weichseliën ontstaan en hebben in het Holoceen door ontginningen hun huidige vorm gekregen waarbij op de hogere delen (de dekzandkoppen) de bouwlanden en in de laagten de weilanden lagen. Tussen de dekzandgebieden ligt het stroomgebied van de Oude IJssel. We hebben daarbij rond Azewijn te maken met een zogenaamd komgebied, een laag gebied, dat alleen bij hoge waterstanden rivierwater ontving waaruit dan klei bezonk. Van oudsher zijn komgebieden slecht ontwaterde, onbewoonde gebieden, die alleen voor veeteelt geschikt zijn. Het komgebied van Azewijn is tegenwoordig tegen overstroming beveiligd en voorzien van een goede afwatering waardoor bewoning en bebouwing mogelijk is. Ten zuiden van de stuwwal tenslotte ligt het stroomgebied van de Rijn.
Geologie van de diepe ondergrond
De volgorde van gesteentelagen in de ondergrond kan iets vertellen over de geschiedenis van het landschap, klimaat en het leven op een bepaalde plek. In niet verstoorde lagen liggen de jongste lagen het dichtst aan de oppervlakte en de oudste het diepst.
Bij Zeddam is door de N.A.M. (Nederlandse Aaardolie Maatschappij) een diepteboring van 1964,5 meter gedaan. De oudste daar aangeboorde afzettingen behoren tot het Boven-Carboon.
Geologische tijdschaal
Kenozoicum: Heden - 65 miljoen jaar geleden
- Kwartair
- Tertiair
Mesozoicum: 251-65 miljoen jaar geleden
- Krijt
- Jura
- Trias
Paleozoicum: 545-251 miljoen jaar geleden
- Perm
- Carboon
- Devoon
- Siluur
- Ordovicium
- Cambrium
Precambrium: Meer dan 545 miljoen jaar geleden
Bron
Rijks Geologische Dienst - Toelichting bij de geologische kaart van Nederland Arnhem Oost - 1977
