Harmsen, Henk

Henk Harmsen op de omslag van Old Ni-js nr. 98

Henk Harmsen werd als boerenzoon op 11 december 1951 geboren in Stokkum, dicht bij de Duitse grens.

Hij publiceerde veel naast zijn werk als verslaggever bij de Gelderlander in diverse boeken, kranten en tijdschriften over dialect (wekelijks Wortels in de Achterhoek in de Gelderlander), taalkunde, etymologie, streekhistorie en regionale cultuur, volkskunde, tradities, molens, boerderijen, etc.

Regelmatig hield hij over deze onderwerpen (dia)lezingen.

Henk was auteur of mede-auteur van onder veel meer het Berghs woordenboek 'n Trop Barghse Weurd, Stokkum: uit de historie van dorp en omgeving (geschreven met Willie Bronkhorst), Bergh puntsgewijs, Oud-Achterhoeks Boerenleven en Dorpsleven in beeld. Ook was hij een van de samenstellers van de Spreukenkalender voor Achterhoek en Liemers. Teksten in het Barghs dialect schreef hij soms onder het pseudoniem 'Umdraejer'.

Henk ging in juli 2017 met pensioen.

Hij overleed op 30 januari 2018 in Winterswijk, 66 jaar oud. Hij liet zijn vrouw, twee zonen en twee kleinkinderen na.

Old Ni-js 108

Henk (1951-2018) was journalist met grote passie veur ’t verhaal van de streek. Hi-j sting aan de wieg van Old Ni-js en van onze dialectwarkgroep. Wi-j holle ‘m graag in ere deur regelmaotig stukskes uut zien archief te publicere. Onder ’t pseudoniem ‘Umdraejer’ schref Henk in de rubriek ‘De Andere Kant’ in ’t waekblad ‘Doetinchem Nu’. Eiges zegt’e dooraover:

De opzet van mien rubriek De Andere Kant van ‘Umdraejer’ in de jaore ‘80 was, um datgene wat iedereen als gesneje koek beschouwde tegen ‘t lich te holde en dan de andere kant van de zaak te beschrieve. Dat is ontstaon uut ‘t feit dat ik in ‘t toenmalige waekblad Doetinchem Nu as pseunoniem Umdraejer had gekaoze.
Dat was genuump naor de in 1978 opgerichte carnavalsvereniging De Umdraeyers, um de indruk te wekke dat ik ‘n echte Durkummer was. Maor ik warkte door alleen aan ‘t Simonsplein, en kreg dus aoverdag genoeg met, um d’r iets van te make. De carnavalsvereniging hiet naor de Omdraai - in streektaal De Umdraej. Dat is de schieleke boch um de Catharinakerk hen. Den boch was veur de Durkumse optocht in ‘t begin ‘n groot obstakel. De rubriek ging dus aover tegestellinge.

Normaal gespraoke schref Henk aover ‘gewone’ veurvalle en situaties. Hi-j hield niet van fictie, want dat was allemaol ‘niet echt’. Maor in ’t volgende verhaal liek ’t wel of hi-j zich het laote inspirere deur ’n beroemde roman. De in ’t Duits schrievende Franz Kafka uut Praag schref in 1914/15 in Der Prozess aover de mins den deur ’n onbekende, anonieme macht wudt vermale. ’t Zal ow maor gebeure… Henk schref zien rubriek uteraard in ’t dialect, maor de autoriteite praote doorin heel afstandelek en dus standaardnederlands, behalve … de beul! Is dah niet luguber!? Kafka’s verhaal stoelde op diverse eige ervaringe en zeker ok op de tied van ‘t ondergaonde Habsburgse riek, woorin hi-j laefde. Was d’r veur Henk ‘n aanleiding um dit thema op te pakke? Had hi-j Kafka gelaeze? We wette ‘t niet, maor wel is zeker dah Henk niks mos hemme van autoriteite en hi-j ok wel ‘s veur de goeie zaak naor de rechtbank getrokke is.

Antoon Berentsen

Zie ook

• Old Ni-js 107, blz. 4–12
• Old Ni-js 108, blz. 28–29