Verwaijen, Josef Johannes

Josef Johannes Verwaijen was scheepsmachinist. Hij werd op 7 december 1915 geboren in 's-Heerenberg als zoon van Theodor Wilhelm Verwaijen en Maria Wilhelmina Schütt.

Voor de Tweede Wereldoorlog

Het zinken van de Orania

Voor de Tweede Wereldoorlog heeft Verwaijen gevaren op schepen van de Koninklijke Hollandsche Lloyd, een rederij gevestigd in Amsterdam die diensten onderhield op de oostkust van Zuid-Amerika.

In het najaar van 1934 was Verwaijen als 2e machinist aan boord het vracht- en passagiersschip SS Orania. Op 30 november van dat jaar begon de Orania in Montevideo aan zijn terugreis naar Amsterdam, waar het op 22 december werd verwacht. Het schip deed een aantal havens in Brazilië aan en voer daarna via de Canarische Eilanden naar Lissabon. De volgende stop was Leixões, bij O Porto. In de haven van deze stad werd de Orania op 19 december 1934 midscheeps geramd door het Portugese schip SS Loanda.

De aanvaring veroorzaakte een groot gat in de romp. Door binnenstromend water maakte het schip zo snel slagzij dat de reddingsboten niet meer gestreken konden worden. Maar al snel kwamen allerlei vaartuigen te hulp, die ook enkele opvarenden uit het water oppikten. De Orania zonk in een half uur. Het schip was niet meer te redden en werd enkele weken later met behulp van explosieven opgeruimd.

Alle opvarenden hebben de ramp overleefd, maar al hun bagage en ook de lading van het schip zijn verloren gegaan. Wel liep een van de passagiers een schedelbreuk op en werd in het ziekenhuis van O Porto opgenomen. Verder liepen negen opvarenden lichte verwondingen op.

De opvarenden zijn korte tijd later per trein naar Nederland gebracht.

Uit de Provinciale Overijsselsche en Zwolsche Courant van 19 december 1934

Uit De Graafschapbode 21 december 1934

Verdere opleiding

Teug in Nederland heeft Verwaijen zich verder bekwaamd in het vak van scheepsmachinist. In oktober 1937 slaagde hij voor het Diploma A van het machinistenexamen, waarna hij in april 1938 voor het eerste deel van het Diploma B.

Uit De Tijd van 16 oktober 1937

Uit De Maasbode van 7 april 1938

In de Tweede Wereldoorlog

In de Tweede Wereldoorlog was Verwaijen net als alle koopvaardijpersoneel vaarplichting. In het begin van de oorlog voer hij op schepen van de Stoomvaart-Maatschappij Nederland. Op 14 juni 1941 zou hij in New York zijn gedeserteerd van het schip Noesa Niwi. Of hij dit daadwerkelijk gedaan heeft, het vertrek van zijn schip heeft gemist, of om nog een andere reden niet is komen opdagen, is onbekend. Op zijn persoonskaart staat vermeldt dat rond die tijd zijn "record very incomplete" is. Op 27 december 1944 is deze zaak geseponeerd.

Intussen was Verwaijen weer gaan varen. Op 17 augustus 1943 vertrok hij van New York op de Sloterdijk van de Holland-Amerika Lijn. Hij heeft daarna tot eind februari 1946 op verschillende schepen van de Holland-Amerika Lijn gevaren. Begin 1945 heeft hij enige tijd in een ziekenhuis in Seattle gelegen.

Na de Tweede Wereldoorlog

Verwaijen trouwde met Helena Grada Korff de Gidts, geboren in Den Haag op 21 februari 1902 als dochter van Antonius Jacobus Korff de Gidts en Berendina Freriks. Het huwelijk moet na 1953 zijn gesloten, aangezien zijn vrouw in dat jaar is gescheiden van Augustinus Wilhelmus Johannes Borggreven.

Hij overleed in Krefeld (D) op 3 maart 1974, 58 jaar oud. Zijn vrouw overleed in Krefeld op 29 juni 1982, tachtig jaar oud.

Bronnen

• Archieven.nl
• Nachkommen von-Reiner Nielen und Elisabeth Wegh
• Orania op Wikipedia
• Scheepsberichten en diverse artikelen betreffende de Orania op Delpher