Wiskamp, Bernard

De inschrijving van Wiskamps doop op 14 april 1782 in het r.-k. doopboek van Zeddam.
Klik op de afbeelding voor een vergroting.

Bernardus Wiskamp is soldaat geweest in de legers van de Bataafse Republiek en het Koninkrijk Holland en in de Grande Armée van Napoleon Bonaparte. Hij werd geboren in Klein-Azewijn als zoon van Arnoldus Wiskamp en Johanna ten Hove en op 14 april 1782 rooms-katholiek gedoopt in Zeddam.

Veldtochten in dienst van het Koninkrijk Holland

Wiskamp nam op 15 januari 1800 dienst bij het Regiment Dragonders van de Bataafse Republiek. Dragonders waren bereden infanteristen; zij verplaatsten zich te paard, maar vochten te voet. Na de vorming van het Koninkrijk Holland in 1806 kwam hij door reorganisaties die koning Lodewijk Napoleon doorvoerde, terecht bij het 3e Regiment Huzaren.

Met het 3e Regiment Huzaren heeft Winters aan meerdere veldtochten deelgenomen. Volgens het stamboek van het 2e Garderegiment Lansiers (waar hij in 1812 bij ingedeeld werd) was hij in 1806 in Pruisen en in 1807 in Zweden. Met dit laatste wordt niet het huidige Zweden bedoeld, maar Zweeds-Pommeren, een gebied aan de Duits-Poolse Oostzeekust dat destijds bij Zweden hoorde. Eenheden van het leger van het Koninkrijk Holland, waaronder Wiskamps 3e Regiment Huzaren, hebben in de zomer van 1807 samen met de Franse Armée du Nord Zweeds-Pommeren bezet. De Franse troepen beleven daar tot 1810, maar keerden in 1812 terug. Aan die veldtocht heeft Wilhelmus Berndsen deelgenomen.

In augustus 1808 maakte Wiskamp deel uit van de vier eskadrons van het 3e Regiment Huzaren die naar Spanje werden gezonden als onderdeel van de Hollandse Brigade. Op het Iberisch schiereiland heeft Napoleon van 1808 tot 1814 een oorlog gaande gehouden, waarin ook troepen uit het Koninkrijk Holland aan Franse kant meevochten. De Hollandse Brigade moest over land naar Spanje trekken, omdat vervoer over zee niet mogelijk was: de Britse marine was daar oppermachtig. Frankrijk zou de troepen bij hun doortocht van voedsel voorzien, maar dit bleek zo slecht geregeld te zijn dat bij aankomst in Parijs de hulp werd ingeroepen van de Hollandse gezant Carel Hendrik graaf Ver Huell. Uiteindelijk kwam de Hollandse Brigade na een mars van zo'n twee maanden in Spanje aan. De huzaren werden daar uit de brigade gelicht en ingedeeld bij een Franse cavaleriebrigade.

Na de annexatie van het Koninkrijk Holland door Frankrijk in juli 1810 werd de Hollandse Brigade opgeheven, maar de huzaren waren in februari 1810 al huiswaarts gekeerd. In juli van dat jaar werd het Koninkrijk Holland door Frankrijk geannexeerd.

In Franse dienst

Een lansier van het
2e Garderegiment Lansiers

Op 8 april 1812, bijna twee jaar na de annexatie, werd Wiskamp overgeplaatst naar het 2e Garderegiment Lansiers. Lansiers waren ruiters bewapend met een lans. Als Bernard Weskamp werd hij onder nummer 1607 ingeschreven in het stamboek van dit regiment. Als geboortejaar staat er 1783 in plaats van 1782, maar de dag, 14 april, komt wel overeen met die in het Zeddamse doopboek.

Het stamboek vermeldt als zijn signalement: Lengte: 1 meter en 75 centimeter Gezicht: vol Voorhoofd: gewoon Ogen: blauw Neus: groot Mond: groot Kin: rond Haar: blond Wenkbrauwen: blond

Bij het 2e Garderegiment Lansiers dienden ook: Hubert Joseph Jean Lambert de Stuers Everhard Winters Hendrik Wolters Jan Wolters

Het 2e Garderegiment Lansiers heeft deelgenomen aan de Veldtocht naar Rusland in 1812. Daar is Wiskamp op 12 november 1812 voor het laatst gezien. In het stamboek van zijn regiment is met vermelding van die datum opgetekend: Resté en arrière en Russie – achtergebleven in Rusland. Napoleons Grande Armée was toen al drie weken op de terugtocht.

Hoewel Wiskamp uit de gemeente Zeddam kwam, staat hij niet op de lijst van vermiste Zeddamse soldaten die burgemeester De Bellefroid in december 1814 heeft laten opstellen. Een reden kan zijn dat men toen in Zeddam al wist dat hij in Rusland was achtergebleven. Hoe dan ook, aangenomen moet worden dat Wiskamp in Rusland is omgekomen. Hij was toen dertig jaar oud.

Bronnen

• Databank Nederlandse militairen in het leger van Napoleon, toegankelijk via Archieven.nl en het Nederlands Instituut voor Militaire Historie
• Memoires des Hommes. GR 20 YC 1 à 217. Registres matricules des sous-officiers et hommes de troupe de la garde (1799-1815)
• Archieven.nl
• Wikipedia (betreffende de Hollandse Brigade)
• Armentaria, Publikatie van de Stichting Het Nederlands Leger- en Wapenmuseum „Generaal Hoefer" Musea te Leiden en Delft, no. 6 en no. 10