Bijdragen aan Berghapedia? Klik hier om je aan te melden !

Oude Rijn: verschil tussen versies

Uit Berghapedia
Ga naar: navigatie, zoeken
k (Het Duitse deel)
(aanvulling uit genoemde bronnen)
Regel 1: Regel 1:
De '''Oude Rijn''' is een rivier in de gemeenten [[Rijnwaarden]] en [[Kleef]] ([[Duitsland]]).  
+
== De Oude Rijn in Rijnwaarden ==
 +
[[Bestand:Bylandt Millingen Pannerden 2017.JPG|thumb|right|400px|'''De Oude Rijn loopt langs de grens tussen [[Elten]] en Lobith westwaarts naar de Neder-Rijn. Smallere en brede stukken wisselen elkaar af.]]
 +
Het grensriviertje de [[Wetering]] en zijn verlengde de [[Wildt]] monden uit in de '''Oude Rijn'''. Deze oude rivierbedding in de gemeente [[Rijnwaarden]] is de route die het [[Rijn]]water volgde voor het gereedkomen van het ''Pannerdensch kanaal'' in [[1707]].  De Oude Rijn mondt via de Keel ten noordwesten van [[Pannerden]] uit in de Neder-Rijn.
  
==Het Nederlandse deel==
+
De toegang tot de Oude Rijn vanuit de Rijn is afgedamd, zodat de waterstand in het gebied voornamelijk in stand wordt gehouden door de Wildt en kwelwater uit [[Bergherbos|Montferland]]. De Oude Rijn maakt deel uit van het natuurgebied ''Oude Rijnstrangen''.
De Oude Rijn is in Nederland een tot het formaat van een flinke beek verschrompelde oude loop van de Nederrijn bij Zevenaar.  Het is de route die het Rijnwater volgde voor het gereedkomen van het ''Pannerdensch kanaal'' in 1707. Het riviertje de [[Wildt]], en haar verlengde het riviertje de [[Wetering]], komen in de Oude Rijn uit.
 
  
Tegenwoordig is de verbinding tussen de Niederrhein de oude Rijn even ten oosten van Tolkamer afgedamd, zodat veruit het meeste Rijnwater via het Bijlands Kanaal en het Pannerdens kanaal naar het noorden stroomt om ter hoogte van het Looveer bij Duiven weer in de Nederrijn te stromen.  
+
Even ten zuiden van de Oude Rijn ligt de '''Oude Waal''', een bocht van de Waal die in de [[:Categorie:Jaartallen 1700-1799|18e eeuw]] werd afgesneden door de aanleg van het ''Bijlandsch Kanaal''.
  
De Oude Rijn is thans bekend als natuurgebied en geografische merkwaardigheid. Het gebied wordt beschermd als onderdeel van het natuurgebied ''Oude Rijnstrangen''.
+
== De Oude Rijn bij Kleef ==
 +
In [[Duitsland]] ligt aan de zuidkant van de Rijn ook een Oude Rijn, de ''Griethauser Altrhein''. Deze oude rivierloop begint bij Griethausen, stroomt langs [[Schenkenschanz]] en mondt iets ten oosten van [[Millingen|Millingen aan de Rijn]], nog aan de Duitse kant van de [[grens]], uit in de Rijn.  
  
==Het Duitse deel==
+
De ''Griethauser Altrhein'' is ontstaan na het [[IJstijd|Saale-glaciaal]] (van 200.000 tot 120.000 jaar geleden) en heeft na de aanleg van het ''Bijlandsch Kanaal'' tussen [[1773]] en [[1776]] veel van zijn betekenis verloren. De oude rivierloop blijft echter van belang voor [[Kleef]], dat al vanaf de [[:Categorie:Jaartallen 1600-1699|17e eeuw]] via het ''Spoykanaal'' en de sluis bij Brienen verbonden was met wat nu de ''Griethauser Altrhein'' was geworden. Het ''Spoykanaal'' is het oudste Duitse kanaal dat nog in gebruik is bij de beroepsvaart.
In het Duitse deel is de Oude Rijn (in het Duits ''Altrhein'' of ''Alter Rhein'' genoemd) is een oude rivierloop van de [[Rijn]] die vanaf ''Griethausen'' naar het ''Bijlandsch Kanaal'' loopt. Het wordt ook ''Griethauser Altrhein'' genoemd. De Duitse deel van de Oude Rijn is ongeveer acht kilometer lang.
 
  
Het Duitse deel van de Oude Rijn is na het ''Saale-glaciaal'' ontstaan en is met de aanleg van het Bijlandsch Kanaal tussen 1773 en 1776 in onbruik geraakt. Na Griethausen (op 7,5 kilometer) ligt een monumentale spoorbrug van de voormalige spoorlijn [[Zevenaar]]-[[Kleef]] over de Oude Rijn. Bij ''Wardhausen'' (op 5,6 kilometer) komt het ''Spoykanaal'', dat de haven van Kleef met de Rijn verbindt, uit in de Oude Rijn.
+
Bij Griethausen ligt een monumentale spoorbrug van de voormalige spoorlijn [[Zevenaar]]-Kleef; de oudste nog bestaande stalen spoorbrug in Duitsland.
  
Na Griethausen gaat het water verder als watergang die naar het zuiden afbuigt langs ''Kellen'' en daarna weer oostelijk loopt langs ''Riswick'' en zijn oorsprong heeft in verschillende beken en afwateringen tussen  [[Warbeyen]], ''Huisberden'' en Klomp.
+
== De Oude Rijn elders in Nederland ==
 +
Ook tussen Kesteren en Lienden in de Betuwe ligt een oude rivierbedding van de Rijn die de naam Oude Rijn draagt.
 +
 
 +
De bekendste Oude Rijn is wellicht die in Zuid-Holland. De hoofdstroom van de Rijn gaat bij Wijk bij Duurstede over in de Lek, waarna het restant van de Rijn als een beduidend smallere rivier via Utrecht en Leiden naar zijn monding bij Katwijk aan Zee stroomt. Tot Utrecht is de naam Kromme Rijn, daarna Leidse Rijn, en vanaf Harmelen '''Oude Rijn'''.
 +
 
 +
== Bronnen ==
 +
*Wikipedia:
 +
**[http://nl.wikipedia.org/wiki/Oude_Rijn_(Kleef) Oude Rijn (Kleef)]
 +
**[http://nl.wikipedia.org/wiki/Oude_Rijn_(Harmelen-Noordzee) Oude Rijn (Harmelen-Noordzee)]
 +
*[http://www.ark.eu/gebieden/gelderse-poort/rijnstrangen Rijnstrangen]
  
 
[[Categorie:Duitsland]] [[Categorie:Oppervlaktewater]]
 
[[Categorie:Duitsland]] [[Categorie:Oppervlaktewater]]

Versie van 7 sep 2017 om 15:36

De Oude Rijn in Rijnwaarden

De Oude Rijn loopt langs de grens tussen Elten en Lobith westwaarts naar de Neder-Rijn. Smallere en brede stukken wisselen elkaar af.

Het grensriviertje de Wetering en zijn verlengde de Wildt monden uit in de Oude Rijn. Deze oude rivierbedding in de gemeente Rijnwaarden is de route die het Rijnwater volgde voor het gereedkomen van het Pannerdensch kanaal in 1707. De Oude Rijn mondt via de Keel ten noordwesten van Pannerden uit in de Neder-Rijn.

De toegang tot de Oude Rijn vanuit de Rijn is afgedamd, zodat de waterstand in het gebied voornamelijk in stand wordt gehouden door de Wildt en kwelwater uit Montferland. De Oude Rijn maakt deel uit van het natuurgebied Oude Rijnstrangen.

Even ten zuiden van de Oude Rijn ligt de Oude Waal, een bocht van de Waal die in de 18e eeuw werd afgesneden door de aanleg van het Bijlandsch Kanaal.

De Oude Rijn bij Kleef

In Duitsland ligt aan de zuidkant van de Rijn ook een Oude Rijn, de Griethauser Altrhein. Deze oude rivierloop begint bij Griethausen, stroomt langs Schenkenschanz en mondt iets ten oosten van Millingen aan de Rijn, nog aan de Duitse kant van de grens, uit in de Rijn.

De Griethauser Altrhein is ontstaan na het Saale-glaciaal (van 200.000 tot 120.000 jaar geleden) en heeft na de aanleg van het Bijlandsch Kanaal tussen 1773 en 1776 veel van zijn betekenis verloren. De oude rivierloop blijft echter van belang voor Kleef, dat al vanaf de 17e eeuw via het Spoykanaal en de sluis bij Brienen verbonden was met wat nu de Griethauser Altrhein was geworden. Het Spoykanaal is het oudste Duitse kanaal dat nog in gebruik is bij de beroepsvaart.

Bij Griethausen ligt een monumentale spoorbrug van de voormalige spoorlijn Zevenaar-Kleef; de oudste nog bestaande stalen spoorbrug in Duitsland.

De Oude Rijn elders in Nederland

Ook tussen Kesteren en Lienden in de Betuwe ligt een oude rivierbedding van de Rijn die de naam Oude Rijn draagt.

De bekendste Oude Rijn is wellicht die in Zuid-Holland. De hoofdstroom van de Rijn gaat bij Wijk bij Duurstede over in de Lek, waarna het restant van de Rijn als een beduidend smallere rivier via Utrecht en Leiden naar zijn monding bij Katwijk aan Zee stroomt. Tot Utrecht is de naam Kromme Rijn, daarna Leidse Rijn, en vanaf Harmelen Oude Rijn.

Bronnen