Berghse schatting (begin 16de eeuw)

Begin 16de eeuw liet de Graaf van Bergh lijsten met schatplichtigen en de te innen van schatting onder de bewoners van het Berghse land opstellen. Drie van deze lijsten zijn in het Archief Huis Bergh te vinden, en behoren tot de oudste lijsten waarop de namen van vrijwel alle Berghse hoofdbewoner voorkomen. De eerste twee lijsten beschrijven de schatplichtigen in het Ophavensambt (de kerspelen Beek en Netterden, met Broekhees en Speelberg), en de derde lijst beschrijft de inning van schatting in alle Berghse buurtschappen, en de Ophavensambt. Alleen de eerste lijst heeft een oorspronkelijke datering van het jaar 1505. De tweede lijst is tijdens de inventarisatie van het archief gedateerd op ca. 1505, en de derde lijst is tijdens de inventarisatie gedateerd op begin 16de eeuw. Op basis van overeenkomstige namen op de verschillende lijsten, en gegevens die bekend zijn over de personen op de lijsten, kan de conclusie getrokken worden dat de derde lijst ergens tussen de jaren 1505 en 1510 is opgesteld.

Deze bron is bijzonder interessant omdat het een goed beeld geeft van de achternamen die rond deze tijd al bestonden in deze omgeving. De personen zijn onderverdeeld in bouwluyde (boeren), halff bouwluyde (halve boeren) en katers (keuters). Enkele keuters staan aangemerkt als pauper.

Onderstaande namenreeksen zijn een transcriptie van alle namen die op de derde lijst voorkomen.

In Kilder, Braamt, Klein- en Groot-Azewijn en Lengel

Kilder Bouwluyde: Symon Symonss Arndt Busma Luytken ther Hopert Frederick Asse Johan Brant Gysken Brantz Derick ten Berge Wessel van Killer Geryt Becker Derick Poir Reyntken Reyners Halff bouwluyde: Henrick van Hassent Geryt Peckell Henrick Schut Kerstken Kerstkens Zweer Huetinck Luijtken Asse Katers: Geryt Symonss Willem van Zeelens

Braamt Bouwluyde: Geryt Gyskens Symo to Braempt Goissen Willemss Jan Symonss Jan Stuers Johan Kerstkens Wijer Bruynss Evert Symonss Halff bouwluyde: Vrouwe Ehs Die jongh Wijer Bruynss onleesbaar .... onder back Johan Morkens Jacob van Schapen Steve Tapperjaen Gysken Budden Derick van Rede

Klein-Azewijn Bouwluyde: Jan to Hynorde Lambert upter Horst Arent ingen Poill Henrick Evertz Styn Schepens Johan Scepens Johan Bouwma Johan Poir Derick Kerstkens Jan Lap Evert Schillinck Ailbert Raibde Symonss Derick Peckell Claiss Knyest Lambert Knyest Halff bouwluyde: Arndt Koster Katers: Geryt Becker Geryt Symonss Geryt Stevens Henrick Kerstkens

Groot-Azewijn Bouwluyde: Vrouwe Gyskens Johan Tyck Evert van Zyck Henrick Gyskens Derick van Hall Engelbert Thuessen Willem van Zyck Geryt ten Brontz Derick Kerstkens Jan ter Walss Goissen Symonss Wessel Arndtz Derick Buck Halff bouwluyde: Johan Schroder Derick ter Walss Katers: Henrick Lambertz Gerytz Huyssn Willem Gyskens Geryt Strenger Henrick Claess Geryt Lambertz Wynolt Stevenss Jacob Claess Henrick Huess Derick Rutgers Derick Arndtz

Lengel Bouwluyde: Lambert Sterck Henrick ter Wurdt Geryt Brant Steve Vreelt Henrick Bierweert Peter Martenss Katers: Herma Yllinx? Herma Hestinck Johan Brant Wolter Koster (Zelige) Geryt Morken Lambert ten Westendorp Henrick ter Walss Henrick Borkert (Zelige) Roloff Klump Arndt Hesselinck Evert ter Werfft Henrick Egginck Derick Staell

In Stokkum, Vinkwijk, Zeddam en Wijnbergen

Stokkum Bouwluyde: Henrick Heylant Johan Poir die ailde Derick Boemken Reymk va Killer Johan Poir die jonge Herma Thaessen Geryt Kluytken Jan Lindde Evert Driver Jan Peckell Halff bouwluyde: Vrouwe ther Lynde Lengell v st.d Henrick Zybertz Goissen van Killer Katers: Henrick Peckell Derick Peckell Albert Busma Vrouw Holtsnyders Vrouw Dryners Wynolt Strodeker (pauper) Geryt van Schape (pauper)

Vinkwijk Bouwluyde: Johan Zweers Herma Sterck Derick Huesse Willem Bolte Esken Tuysth Halff bouwluyde: Henrick Gaetschalck Katers: Derick Priester (pauper) Evert Bolte Wolter Kardriver Geryt Kellmer Arnt then Alter (pauper) Jan Eskens

Zeddam Katers: Andries Smyt Geryt ter Syck Berma Schillinck Henrick to Henfford Derick ten Campe Geryt K..ckert Garret K..ckert Geryt Scheperheyn Engelbert Bouwma Arndt Wyers Henrick Gantss Kerstken Kerstkhuyssn Johan Staell Bernt then Hav Jan Gompertz Henrick Huesse Geerlich Kerstkens Kerstk Schomaick Henrick Stepens Henrick Borkert Henrick Wessels Johan Bouwma Bernt Broill

Wijnbergen Bouwluyde: Jan ter Walss Derick Luytkens Johan Miyss? Kaulle? Myiss? Geryt va Dul...e? Henrick ten Nyenhuyss Halff bouwluyde Berndt Luytkens Katers Geryt ten Berge Henrick Luytkens Willem Poir

In het Ophavensambt

Netterden Jan Schutt Nyneken va Kell Henrick va Kell Goissen van Hensseler Johan Broill Geryt die Beer Herma Stell Conrait Broill Berndt to Heinfford Henrick va Reme Jan Gruyter Katers: Roloff to Boickhorst Henrick Stell Geryt die Vuyser Geryt Praistuck Roloff Jan Schutte Jan Sloyffert? Derick Korthouwer

Speelberg Henrick Kailken Evert Vestkens Derick Mans Katers Roloff va Dynxperlo Henrick va Halten Johan Arntss Ermgart Brantz Gairt Stell (pauper) Evert Driver Eyn van Embrick in stede Derick Arntz

Broekhees Kerstken Kailkens Reyntken then Berg Goyssen Alaertz Snellert Godden Huyssn Derix va Voirst Katers Steve Godden Derick Spyker Storys ter Hyndert Derick Godden

Beek Geryt int Velt Jan vande Kerckhoff Jelis Kremer Jan Kremer Arndt Kremer Jan Eskens Joryss van Hoimepell Vrouw Krouwels Henrick Dreyer Wessell ther Hoxt Daem vand Landlle Herma Slabbert Rynded? Gerytz vand Landlle Derick Goissens Zweer Eskens Rutger Busma Petr Busma Derick Asse Claess Budde Geryt Krouwell Derick Meysters Katers Jan Dreyer Jan vand Landlle Wier Daeme Evert Busma Herma ten Strange Henrick Symonss Herma die Herte (pauper) Roloff die Heerte

Bronnen

• Archief Huis Bergh, Inventarisnummer 2901: Lijst der schattingen in het "ophavensampt" van het land van den Bergh, 1505.
• Archief Huis Bergh, Inventarisnummer 2902: Lijst van schatplichtigen in het "ophavensampt" van het land van den Bergh, c. 1505.
• Archief Huis Bergh, Inventarisnummer 2903: Lijst van de schattingen in het land van den Bergh, begin 16de eeuw.