Graaf, Johanna Hendrika de

Annie de Graaf was tijdens de Tweede Wereldoorlog een vooraanstaand lid van het Doetinchemse verzet. Ze begon vrij kort na het begin van de oorlog illegale bladen te bezorgen, maar raakte al doende steeds nauwer bij het verzet betrokken. Uiteindelijk had zij een leidinggevende taak.

Zij was het die in september 1944 de neergeschoten Britse boordschutter George Kelly van de boerderij op de Slangenburg waar hij onderdak had gevonden, naar het huis van dokter Houtsma in Doetinchem heeft gebracht. Veiligheidshalve noemde zij hem Edward in het hoofdstuk Engelse piloot van haar oorlogsdagboek. Van Doetinchem werd Kelly overgebracht naar de schuilplaats in de schuur van Berntsen in Loerbeek. Later, toen Annie zelf moest onderduiken, heeft zij samen met Kelly en andere onderduikers enige tijd in diezelfde schuur ondergedoken gezeten. Ook haar vriend, de Doetinchemse verzetsleider Jan Houtsma, hield zich daar toen verborgen. Deze periode beschrijft ze in het hoofdstuk Koerierster in tijdelijke ruste.

Johanna Hendrika de Graaf werd geboren te Stad Doetinchem op 29 juli 1917 als dochter van Adrianus de Graaf, 26 jaar, leraar aan de ambachtschool, en Elisabeth Maria Michels. Op 27 april 1946 trouwde zij met Jan Houtsma, maar dit huwelijk eindigde met een echtscheiding. Op 9 juni 1969 hertrouwde zij met C. van der Grijn. Zij overleed op 5 november 1996, 79 jaar oud.

Annie heeft na de oorlog nooit gesproken over haar tijd bij het verzet. Wel heeft zij haar herinneringen op schrift gesteld. Op haar uitdrukkelijke verzoek zijn deze verhalen pas na haar dood gepubliceerd. Zij verschenen in 2000 onder de titel Belevenissen van een koerierster in bezettingstijd.

Zij heeft model gestaan voor een van de hoofdpersonen in de film FREYHEYT - de rockopera uit 2021.

Bronnen

• Belevenissen van een koerierster in bezettingstijd, bezorgd door B. Boesveld, Doetinchem, 2000
• Doetinchem in oorlogstijd, blz. 108-110