Elshof, Theodorus Johannes

Theodorus Johannes Elshof werd op 18 augustus 1917 geboren in 's-Heerenberg als zoon van Zeno Elshof en Aleida Johanna Wennekes.

Elshof woonde in Doetinchem toen hij op 23 maart 1937 als gewoon dienstplichtige werd ingelijfd bij het 8e Regiment Infanterie (8 RI). Na zijn opleiding werd hij ingedeeld bij de 1e sectie van de Compagnie Mortieren (8e C.Mr.). Op 4 september 1937, de dag dat hij afzwaaide, werd hij bevorderd tot korporaal.

In verband met de oorlogsdreiging moest hij zich op 29 augustus 1939 weer melden bij zijn onderdeel. Op 4 maart 1940 kwam hij pas tien minuten na het avondappel binnen. Van zijn sectiecommandat luitenant Schoonderbeek kreeg hij hiervoor één dag licht arrest. De straf hield in dat hij 's avonds na de dienst het kampement niet mocht verlaten.

8 RI was tijdens de meidagen van 1940 het regiment dat de Grebbeberg verdedigde tegen de Duitse invallers. Op 13 mei zijn de commandant van 8 C.Mr. kapitein Van Dijk en Elshofs sectiecommandant luitenant Schoonderbeek zwaargewond geraakt bij een voltreffer op de stelling waarin zij zaten. Beiden zijn naderhand overleden.

Wat nu volgt is gebaseerd op het beknopte dagboek dat Elshof van 10 mei tot 14 juni 1940 heeft bijgehouden.

Op 10 mei was alles nog rustig, al vlogen er wel veel Duitse vliegtuigen over. Van 11 tot en met 13 mei heeft zijn eenheid meerdere keren vuur afgegeven. Toen kwam de voltreffer op de stelling waar kapitein Van Dijk en luitenant Schoonderbeek zaten. 8 C.Mr. kreeg daarop het bevel tot terugtrekken. Elshof heeft toen samen met korporaal H.J. Kniest uit Gendringen zijn stelling verlaten, maar allebei raakten zij kort daarop gewond; Kniest aan hoofd en voeten en Elshof aan zijn linker bovenarm. Samen zijn zij via het terrein van Ouwehands Dierenpark westwaarts in de richting van de hulpverbandplaats bij Achterberg gelopen. Kort voor ze die bereikten, werden zij door de Duitsers gevangengenomen.

Samen met zo'n 180 andere krijgsgevangenen moesten zij naar Hotel de Wageningse Berg in Wageningen lopen, waar zij te drinken kregen en waar de gewonden verbonden werden. Daarna werden zij per bus afgevoerd naar de Menno van Coehoornkazerne in Arnhem, waar zij brood te eten kregen. De gewonden werden vervolgens in het Sint Elisabeth Gasthuis onderzocht en opnieuw verbonden. Ook kregen zij een injectie tegen wondkoorts. Van het ziekenhuis werden zij per bus naar Bocholt vervoerd, waar zij drie dagen in een schoolgebouw werden ondergebracht. De verzorging en het eten daar waren uitstekend.

Op 17 mei vertrokken de gewonden per hospitaaltrein naar een ziekenhuis in Mecklenburg-Schwerin (de huidige deelstaat Mecklenburg-Voor-Pommeren), maar dit bleek vol te zijn. De reis werd daarom voortgezet naar het nabijgelegen krijgsgevangenenkamp Stalag II-A. Elshofs registratienummer als krijgsgevangene was 27193. Stalag staat voor Stammlager of voluit Mannschaftsstamm- und Straflager, een krijgsgevangenenkamp voor manschappen en onderofficieren.

Op 18 mei, de dag na aankomst, mocht Elshof een kaart naar huis sturen. Die is daar, zo bleek later, op 10 juni is aangekomen. Vanaf 21 mei werden de Nederlandse militairen niet meer als krijgsgevangenen beschouwd en vanaf 31 mei mochten zij vrijwillig gaan werken bij landbouwers of bij de spoorwegtroepen. Of Elshof dit heeft gedaan, vermeldt hij niet.

Op 10 juni konden de eerste militairen uit Stalag II-A naar Nederland vertrekken. Landbouwers en mijnwerkers hadden hierbij voorrang. Elshof behoorde tot de groep die op 12 juni kon vertrekken. De trein kwam op 13 juni aan in Westervoort, waar de repatrianten moesten overstappen in bussen voor transport naar Musis Sacrum in Arnhem. Daar werden ze geknipt en geschoren. In het sportfondsenbad kon iedereen onder de douche, kreeg er schone sokken en schoon ondergoed, en werd er ingekwartierd voor de nacht.

Op vrijdag 14 juni bracht een bus Elshof naar Doetinchem, waar hij 's middags om kwart voor vier aankwam en om vier uur thuis was. Na het uitstekende eten in Bocholt was de voedselvoorziening in Stalag II-A heel wat minder, zodat hij in een maand negen kilo was afgevallen. Maar hij twijfelde er niet aan dat die schade in een paar weken weer ingehaald zou zijn.

Elshof trouwde op 16 augustus 1946 in Hengelo met Arnoldina Antoinette Maria Geurts, geboren aldaar op 12 juli 1916 als dochter van Leonardus Johannes Geurts en Johanna Gerarda Sophia Maria Heijman.

Hij overleed op 7 april 1978, zestig jaar oud, en werd begraven in Rhenen. Zijn vrouw overleed op 18 september 2007, 91 jaar oud, en werd bij hem begraven.

Bronnen

• Archieven.nl
• Dagboek en staat van dienst op Grebbeberg.nl
• Online-begraafplaatsen