Bijdragen aan Berghapedia? Klik hier om je aan te melden !
Hijmans, Saartje
Saartje Hijmans werd op 18 september 1887 geboren in 's-Heerenberg als dochter van Hartog Hijmans en Sebilla Wertheim].
Zij was onderwijzeres in Borculo. Zij trouwde in 1925 met Sallie Gans, geboren op 14 april 1885 in Zevenaar als zoon van Jacob Levie Gans en Helena Bermann. Hun adres in Zevenaar was Nieuwe Doelenstraat 271. Uit dit huwelijk werden twee zoons geboren:
Op 10 april 1943 werd Saartje met haar gezin afgevoerd naar het concentratiekamp Vught, vanwaar zij op 8 mei met haar man en jongste zoon werd overgebracht naar het concentratiekamp Westerbork. Haar oudste zoon volgde op 2 juli.
Saartje en haar man zijn maar kort in Westerbork geweest. Al op 14 mei 1943 werden zij in het vernietigingskamp Sobibor in Polen vermoord. Zij was 55 jaar oud, haar man was 58. Op dezelfde dag stierven in Sobibor de broers David en Manuel Bloemendaal met hun echtgenotes en hun schoonzus Julia Markus alsmede het echtpaar Straus-Jacob en hun zoon Benno. Van deze doden waren er zeven afkomstig uit 's-Heerenberg; het hoogste aantal op één dag ooit.
Haar zoon Hugo Rudolf werd op 3 november 1943 samen met andere gevangenen doodgeschoten in het SS-Arbeitslager Dorohucza bij Lublin in Polen. Hij was veertien jaar oud. Om administratieve redenen werd de overlijdensdatum van de slachtoffers als 30 november genoteerd.
Dorohucza was een klein dwangarbeiderskamp in Polen dat van 13 maart tot 3 november 1943 heeft bestaan. De gevangenen, die in de omgeving van het kamp turf moesten steken, waren merendeels afkomstig uit Sobibor. De werk- en leefomstandigheden waren zodanig dat velen zich letterlijk dood gewerkt hebben. Op 3 november 1943 werden de laatste overlevenden doodgeschoten en werd het kamp gesloten.
Saartjes overlijden is op 30 december 1949 ingeschreven in de gemeente Zevenaar. Dat van haar man volgde op 7 januari 1950 en dat van haar jonsgte zoon op 10 juni 1950. Dit gebeurde krachtens een wet uit juni 1949 betreffende het opmaken van overlijdensakten van vermisten. Als bewijs van het overlijden gold een officiële mededeling van de Commissie tot het doen van aangifte van overlijden van vermisten.
Haar zoon Jacob zou op 9 juli 1943 zijn omgebracht in Sobibor, maar met de aantekening dat dit niet officieel bekend is. Van hem is in Nederland geen overlijdensakte gevonden.
Saartje en haar gezin worden herdacht met een gedenkteken in Zevenaar. Verder staan zij vermeld in het Digitaal Monument van de Joodse Gemeenschap, het Slachtofferregister van de Oorlogsgravenstichting en Yad Vashem's Central Database of Shoah Victims' Names.
Bronnen
- WieWasWie
- AROLSEN Archives, DocID 357042, 357043, 5148833, 130290691
- Digitaal Monument Joodse Gemeenschap
- Oorlogsgravenstichting
- SS-Arbeitslager Dorohucza
- Yad Vashem
