Limburg Stirum, Veronica van

Kosteres van het Stift Elten

Veronica van Limburg Stirum was kosteres van het Stift Elten. Zij werd omstreeks 1463 geboren als dochter van Adolf van Limburg Stirum en Elisabeth van Reichenstein. Abdis Veronica van Reichenstein was haar tante. Zelf was zij een oudtante van abdis Agnes van Limburg Stirum. Haar broer Georg was een schoonzoon van Walburg van den Bergh.

Zij is in 1477 op veertienjarige leeftijd ingetreden in het Stift Elten. In 1511 benoemde haar tante Veronica van Reichenstein (die toen nog kosteres van het Stift was) haar in haar testament tot haar executeur-testamentair. Zij heeft deze taak niet kunnen uitvoeren, want toen Veronica van Reichenstein, abdis sinds 1518, in 1544 overleed, was Veronica van Limburg Stirum al zes jaar niet meer in leven.

Haar vermelding in het Necrologium van Elten

Kosteres Veronica overleed op 29 september 1538. Haar overlijden is althans onder III Kal. Oct. (29 september) ingeschreven in het Necrologium van Elten, maar volgens de tekst is zij op de laatste dag van de maand gestorven (30 september):

A[nno] D[omini] Milles[imo] quingent[esimo] trices[imo] octo die ult[imo] m[ensis] Sept[embris] o[biit] D[omina] Veronica de Styrhem. Thes[auraria] h[uius] Eccl[esie]

In het jaar des Heren 1538 op de laatste dag van september overleed vrouwe Veronica van Stirum. Kosteres van deze kerk.

Verder vermeldt het Necrologium in elke maand een herdenking, behalve in september (de maand waarin zij overleed) en in december.

• X Kal. Febr. (23 januari):
  

M[emoria] D[omi]ne Veronice de styrhem Thes[auraria] h[uius] Eccl[esie] q[ue] cont[ulit] com[munitati] pres[entiarum] et custod[ibus] ut uni persone j flor[enus] ren[ensis] de quo Presb[yteri] h[uius] Eccl[esie] celebrantes habebunt j libr[a] de qua cantans missam anim[…] et quilibet seruiencium habebunt j butken et Presbyteri non residentes carebunt. Et in die Emerenciane erit ista memoria.

Gedachtenis van vrouwe Veronica van Stirum, kosteres van deze kerk die aan de presentie en aan de bewaarders per persoon heeft bijgedragen 1 Rijnse gulden waarvan de priesters van deze kerk die voorgaan 1 pond zullen hebben, waarvan een gezongen mis wordt opgedragen, en elke bediende 1 butken zal hebben. De niet-inwonende priesters krijgen dit niet.

"Presentie" is een voorlopige vertaling van communitati presentiarum. Net als in andere stiften was het gebruikelijk dat de stiftsdames een vergoeding (presentiegeld) kregen voor het bijwonen van herdenkingsmissen. Dit presentiegeld werd beheerd en uitgedeeld door een presentiemeester(es).

• XIII Kal. Mart. (17 februari)
  

M[emoria] D[omi]ne Veronice de Styrhum Thesaur[arie] h[uius] Eccl[esie] q[ue] cont[ulit] cet[era] (cf. x kal Febr.)

• XVI Kal. Apr. (17 maart)
  

M[emoria] D[omi]ne Veronice de Styrhum Thes[aurarie] cet[era] (cf. xiii kal. Mart.)

• XVII Kal. Maj. (15 april):
  

Mem[oria] D[omi]ne Veronice de styrhem Thesaur[arie] cet[era]

• III Iduum Maj. (13 mei):
  

Mem[oria] D[omi]ne Veronice de styrhem Thez[aurarie] h[uius] Eccl[esie] cet[era]

• V Iduum Jun. (9 juni):
  

M[emoria] D[omi]ne Veronice de Styrhem Thes[aurarie] (cf. x kal. Feb. et xiii kal. Mart.)

• Nonar Jul. (7 juli):
  

M[emoria] D[omi]ne Veronice de Styrhem (cf. x kal Febr.)

• Nonar Aug. (5 augustus):
  

M[emoria] D[omine] Veron[ice] de styrhem. (cf. x kal Febr.)

• IIII Kal. Nov. (28 oktober):
  

M[emoria] D[omine] Veron[ice] de Styrhem Thes[aurarie] cet[era]

• VII Kal. Dec. (25 november):
  

M[emoria] D[omi]ne Ver[onice] de styrhem Thes[aurarie] cet[era]

Haar testament

Onder de bijlagen bij het Necrologium van Elten bevinden zich drie testamenten; die van de abdissen Elza van Holzate en Lucia van Kerpen uit de 15e eeuw en die van Veronica van Limburg Stirum uit 1538. Het testament vangt als volgt aan:

In de iaer ons heren doe men schreef duysent vijffhondert en XXXVIII vp sunte Jeronimus dach starff die Edel ende waelgebaren Veronica van Lymborch dochter toe Styrum. Costersche deser kercken. ende heeft alsulcken Testament gemaeckt als hiernae beschreuen is.

Hierna is te lezen hoe het geld dat kosteres Veronica aan het Stift heeft nagelaten, moest worden besteed. Er moesten missen voor haar nagedachtenis van gelezen worden, en er moest brood van betaald worden, dat aan de Eltense armen moet worden uitgedeeld.

Bronnen

• Het necrologium en het tynsboek van het adelijk jufferen-stift te Hoog-Elten, medegedeeld uit het onuitgegeven oorspronkelijk handschrift, benevens ene geschiedenis der Abdij, N.C. Kist; Leiden (1853), blz. 65, 68, 71, 74, 82, 85, 89, 94, 98, 101, 122, 128–130 (op Google Books)
• De kloosterpoort als sluitpost? Adellijke vrouwen langs Maas en Rijn tussen huwelijk en convent, 1200-1600, dr. E.M.F. Koch, Eisma B.V., Leeuwarden/Mechelen (1994), blz. 100, 110, 150
• Diverse genealogische websites