Bijdragen aan Berghapedia? Klik hier om je aan te melden !
Marcus, Johanna
Johanna Marcus werd op 31 december 1857 geboren in Castrop-Rauxel bij Münster, waar zij op 13 juli 1878 trouwde met Moses Barend Zwaab. Kort daarna kwam zij met haar man naar Nederland, waar haar huwelijk op 26 augustus 1878 werd ingeschreven in 's-Heerenberg.
Haar kinderen waren:
- Barend Moses, op 8 januari 1879 geboren in 's-Heerenberg, elf dagen later aldaar overleden.
- Julius
- Johanna
- Margaretha, op 20 september 1883 geboren in 's-Heerenberg, de volgende dag aldaar overleden.
Op 14 juli 1903 verhuisde zij met haar man en dochter naar Elten. Later woonde zij in Emmerik op het adres Kaßstraße 62, in de schaduw van de Aldegundiskerk. Vlakbij, op nummer 59, woonden haar dochter Johanna en haar man. Haar man was al in december 1903 alleen teruggekeerd naar 's-Heerenberg.
Na het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog werd zij in 1941 door de Duitse autoriteiten uitgewezen naar Nederland, waar zij in het Tehuis voor Israëlitische Oude Lieden (Beth Mikloth Lezikno) in Arnhem heeft gewoond. Dit tehuis aan de Markt 5 werd in de avond van 10 december 1942 door de Arnhemse politie in opdracht van de Duitse bezetters leeggehaald. De ongeveer zeventig bewoners werden met rond twintig personeelsleden overgebracht naar Kamp Westerbork (op internet circuleren verschillende aantallen), vanwaar zij werden afgevoerd naar Auschwitz. Johanna Marcus is daar op 19 februari 1943 omgekomen. Ze was 85 jaar oud.
Haar dochter is eind 1941 of begin 1942 omgebracht in de omgeving van het getto in Riga, Letland. Over het lot van haar man en haar zoon Julius zijn geen gegevens voorhanden. Het is aannemelijk dat zij al voor de oorlog zijn overleden.
Ter nagedachtenis aan haar werd op 7 maart 2012 voor het huidige pand op het adres Kaßstraße 62 in Emmerik een Stolperstein geplaatst. Op deze steen staat dat zij in 1941 werd abgeschoben naar Nederland.
Haar Stolperstein maakt deel uit van een doorlopend project van de Duitse kunstenaar Gunter Demnig om de slachtoffers van het nationaalsocialisme te gedenken. Op 28 december 2019 werd in het Beierse Memmingen de 75.000ste Stolperstein gelegd. In 's-Heerenberg zijn in 2013 Stolpersteine gelegd voor Ben Straus en zijn vrouw.
Haar naam staat vermeld in Gedenkboek 33 van de Oorlogsgravenstichting.
