Sint Anthonis

Sint Anthonis is een dorp in de provincie Noord-Brabant ten westen van Boxmeer. Het behoorde vroeger tot de heerlijkheid Boxmeer. De geschiedenis van Sint Anthonis als Berghse bezitting valt geheel samen met die van Boxmeer.

Sint Anthonis wordt apart genoemd omdat het sinds 1627 een eigen rechtbank had voor civiele zaken (schepenbank). De twee schepenen van het dorp hadden een verzoek tot de oprichting hiervan ingediend bij Albert van den Bergh, heer van Boxmeer. Hij willigde het verzoek op 22 augustus van dat jaar in. Het dorp had nu zelfbestuur met een eigen rechtbank van zeven schepenen onder voorzitterschap van de drost van Boxmeer en Sint Anthonis.

Het dorp heette oorspronkelijk Oelbroek. In 1477 werd Oelbroek met enkele omliggende dorpen losgemaakt van de parochie Boxmeer, waarbij de plaatselijke kapel werd verheven tot parochiekerk. De kerk was gewijd aan Sint Antonius Abt, zodat men het dorp is gaan aanduiden als Sint Anthonis in Oelbroek. Rond 1590 verdween de aanduiding "in Oelbroek" uit het spraakgebruik van de overheid, maar de parochie bleef nog tot het midden van de 19e eeuw Sint Anthonis in Oelbroek heten. Tegenwoordig leeft Oelbroek nog voort in de naam van de plaatselijke heemkundekring: Sint Tunnis in Oelbroeck.

Bronnen

• Het archief van het Huis Bergh (boek), blz. 159–160
• Sint Anthonis op Wikipedia
• Heemkundekring Sint Tunnis in Oelbroeck, Sint Tunnis in jaartallen
• Betreffende de rechtbank:
  • Brabants Historisch Informatie Centrum, archieftoegang 7018, inventarisnummer 27 en regest 23
  • Archief Huis Bergh, inventarisnummer 1168, folium 41