Steenfabrieken

Sjabloon:Beg Het aantal steenfabrieken in Bergh was in 1830 vier. In 1865 was er nog maar één en hetzelfde geeft een overzicht in De Liemers van Nol Tinneveld over het jaar 1952 te zien. Tussen Rijn en Oude IJssel waren er in 1952 totaal 22 steenfabrieken.

Azewijn

N.V. Steenfabriek De Nijverheid komt in het "Algemeen Adresboek van Nederland voor handel, landbouw, nijverheid en verkeer" van 1935 bij de gemeente Bergh voor met het adres Azewijn 104. In de volksmond beter bekend als de steenfabriek van Den Daas.

Stokkum

De eerste fabriek in de gemeente Bergh die de naam fabriek mocht hebben stond in Stokkum. Het was een steen- en pannenfabriekje van ene Herschel uit Emmerik, gebouwd rond 1835. Deze stond in het Veen achter de huizen van Kroezen en Damen/Scheers aan de Lange Heg.

Wijnbergen

In het Provinciaal Verslag van 1855 wordt melding gemaakt van een concessieverlening voor een steenoven te Wijnbergen aan de landbouwer Albert Pelgrim (Bluemerhoeve). Voor de zekerheid hadden de Gedeputeerde Staten van Gelderland ook het advies gevraagd van de Hoofdingenieur van Waterstaat. Deze berichtte echter dat de plaats van oprichting op een half uur gaans van Doetinchem langs de weg naar Zeddam lag (kadastraal B 12). Deze weg was geen Rijksstraatweg, lag niet aan de Oude IJssel en was bovendien hoog gelegen en dus overstromingsvrij. Derhalve was de "oprigting geheel onverschillig aan Waterstaatsbelangen".
Ook op topografische kaarten vindt men gegevens over steenbakkerijen in de omgeving van Wijnbergen. Op de Militair Topografische Kaart uit 1843-1850 staat een steenoven geloceerd bij het kasteel Kemnade in het buurschap Wijnbergen en verder is er ook nog een perceel De Steenoven aan de weg van Doetinchem naar Zeddam. Hofstede De Steenoven wordt genoemd in het boek Genealogie van Onna (door Jan van Onna, Leende) op blz 106.
Ook op de gemeentekaart van Kuyper uit 1867 staat een steenoven ingetekend, niet bij het kasteel Kemnade, doch noordelijker aan de weg van Zeddam naar Doetinchem, vlak bij de kerk van Wijnbergen.
In de provinciale Verslagen van 1886 staat dat er een steenoven te Wijnbergen geëxploiteerd wordt door J.D. Pasteur.

Bronnen

• De Liemers van Nol Tinneveld (in bibliotheek Heemkundekring)
• G.B. Janssen: Bakstenen en dakpannen uit Wijnbergen (In Kronyck nummer 26, december 1982)
• Jan van Onna: Genealogie van Onna (in bibliotheek Heemkundekring)