Volmer Knollaert, Maria Johanna Petronella

Het origineel van nevenstaande tekst. In het transcript zijn de toevoegingen ingevoegd om een lopende tekst te krijgen. De later toegevoegde naam van de rivier is niet duidelijk en daarom weggelaten. Er lijkt Bentoehan te staan, maar dit is de naam van een plaats die veel zuidelijker ligt. Bij Laïs ligt wel een plaats Bentoenan, wat tevens de naam van de lokale rivier kan zijn.
Klik op de afbeelding voor een vergroting.

Bericht in de Leeuwarder Courant van 14 november 1873

Maria Johanna Petronella Volmer Knollaert (ook vermeld als Knollaert Volmer ) werd geboren op 22 februari 1847 te Hellevoetsluis als dochter van Jan Hermanus Volmer Knollaert en Christina de Lange.

Zij trouwde op 17 september 1870 met Engelbertus Eliza Willem Castens, met wie zij in Benkoelen op Zuid-Sumatra in Nederlands-Indië heeft gewoond. Daar werden haar twee zoons geboren: Jan Herman Christiaan op 24 februari 1872, en Leonard Karel Willem op 21 juli 1873.

Haar man is volgens een aantekening in het Berghse bevolkingsregister vermoedelijk op 2 september 1873 overleden. Uit een aantekening die ene A.J.F. Egter van Wissekerke destijds maakte, blijkt dat deze datum klopt.

---

Op het laatst van 1873 bragt de tijding van den moord op twee Nederlandsche ambtenaren in Benkoelen gepleegd, zoowel in Nederland, als in Indië, eene zekere sensatie te weeg, die spoedig uitgewischt werd door de geruchtmakende gebeurtenissen in Atjeh.
Het was den 2 September 1873, dat beide ambtenaren, de ass.-resident Van Amstel en de controleur Castens, op hun inspectiereis bij het oversteken van de rivier zeven paal benoorden Laïs, door een aantal hoofden /waaronder de Pasiran van Samban (of Fampan)/ die daar veinsden hen hunne opwachting te maken, bij het aan wal stappen plotseling door krissteken verraderlijk werden vermoord. De lijken had men zwaar verminkt de rivier af naar zee laten drijven. Dadelijk werd eene patrouille onder een officier naar de plaats gezonden, om de lijken der vermoorden op te sporen. Zij moesten onverrigter zaken terugkeeren met het berigt dat de bevolking in het Benkoelensche op onderscheidene punten in verzet was gekomen.

---

Nevenstaand knipsel uit de Leeuwarder Courant geeft nog enkele details over de gebeurtenissen. Het heeft er de schijn van dat Castens maaregelen had genomen die hij met de dood heeft moeten bekopen.

Maria Johanna Petronella is na de dood van haar man naar Nederland teruggekeerd. Op 10 maart 1874 werd zij met haar zoons ingeschreven bij haar ouders in woonhuis T.41 aan de Molenpoortstraat in 's-Heerenberg. Daar bleven zij tot 13 september 1876, toen ze naar Voorburg vertrokken.

Haar beide zoons zijn volwassen geworden en getrouwd. Jan Herman Christiaan Castens trouwde op 5 december 1894 bij volmacht in Breda met Christina Henriëtte Arendina Raedt van Oldenbarnevelt, dochter van Christiaan Hendrik Arend Raedt van Oldenbarnevelt en Frederika Louisa Wilhelmina Borgen. De volmacht was waarschijnlijk nodig omdat een van beide echtgenoten zich (al) in Nederlands-Indië bevond. De jonge bruid, nog maar negentien jaar oud, was geboren in Batavia op 23 juni 1874 en overleed acht maanden na haar huwelijk in Segli, Atjeh, op 17 augustus 1895.

De jongste zoon, Leonard Karel Willem, trouwde op 22 september 1898 te Leerdam met Emma Augusta Nortier, 21 jaar oud, geboren te Arnhem als dochter van Cornelis Adriaanszoon Nortier en Lijdia Elisabeth Bischoff. Het jaar daarop, op 8 augustus, werd hun dochter Emma geboren.

Over het verdere lot van Maria Johanna Petronella is (nog) niets bekend.

Bronnen

• Archief Leeuwarder Courant
• Bevolkingsregister Bergh
• Nederlands Instituut voor Militaire Historie, Den Haag, Egter van Wissekerke, Toegang 440, inv.nr. 18
• WieWasWie