Maria Theresia Henriëtte de Cusance

Korte levensloop

Het gebrandschilderde raam dat Maria Theresia Henriëtte de Cusance schonk aan het karmelietenklooster in Boxmeer

Maria Theresia Henriëtte de Cusance was een schoonzus van Albert van den Bergh door diens huwelijk met haar zus Madeleine. Zij werd op 1 mei 1624 geboren als jongste dochter van Claude-François de Cusance en Ernestine van Wittem. Haar tantes Maria Mencia van Wittem en Margaretha van Wittem waren getrouwd met graaf Alberts ooms Herman van den Bergh respectievelijk Hendrik van den Bergh.

Zij trouwde op 2 september 1655 met de 18-jarige Ferdinand François Juste Rye de la Palud (1637–1657). Zelf was zij toen al 31 jaar oud. Het archief van Huis Bergh bewaart een exemplaar van hun huwelijkscontract. Haar jonge echtgenoot overleed al na twee jaar, waarna zij op 16 juni 1660 hertrouwde met Karel Eugenius van Arenberg. Hij werd geboren op 8 mei 1633, dus hij was net als haar eerste echtgenoot ook een stuk jonger dan zij zelf was. Het huwelijk vond plaats in Dôle in de Franche-Comté, waar ook de heren van Cusance vandaan kwamen.

Uit haar tweede huwelijk had zij drie kinderen. Zij overleed op 8 mei 1701 in Leuven, 77 jaar oud.

Haar gebrandschilderde raam

Maria Theresia Henriëtte heeft in 1655 een van de gebrandschilderde ramen in het karmelietenklooster in Boxmeer geschonken. Haar zwager Albert en zijn vrouw (haar zus) Madeleine hadden dit klooster in 1653 gesticht. Via haar zwager Albert en haar aangetrouwde ooms Herman en Hendrik was zij nauw verwant met de graven van Bergh, maar over de reden voor haar schenking is geen nadere informatie gevonden. Mogelijk is er een verband met haar huwelijk in hetzelfde jaar met Rye de la Palud.

Haar raam is geplaatst tussen dat van haar zus Madeleine en een raam waarvan de schenker volgens de geraadpleegde bronnen onbekend is. Een aantal details wijzen echter naar Karel Eugenius van Arenberg – haar tweede echtgenoot – als mogelijke schenker (ook al staat de naam van haar eerste echtgenoot op haar raam). Als dit klopt, worden de gezusters De Cusance geflankeerd door hun respectievelijke echtgenoten, want aan de andere kant van gravin Madeleine is het raam van haar man graaf Albert. Deze veronderstelling wordt verder onderbouwd op de pagina van Karel Eugenius van Arenberg.

Haar raam is gewijd aan Sint Anastasius, een karmeliet die al in 628 de marteldood is gestorven. In het raam wordt zijn onthoofding uitgebeeld. Daarboven is Maria Theresia Henriëttes zeer samengestelde wapen afgebeeld. Hierin komt meermaals een gouden adelaar op een rood veld voor, het wapen van het geslacht De Cusance zoals dat ook op het raam van Madeleine de Cusance te zien is. De overige deelwapens konden (nog) niet worden geïdentificeerd. Het wapen is gedekt met een markiezenkroon.

Onderaan staat Maria Theresia Henriëtte vermeld. De glazenier heeft in de naam van haar man een fout gemaakt: Value moet zijn Palud. De tekst luidt:

Marie Henriette de Cusance, épouse de Ferdinand François Juste Rije de la Value, marquis de Varambon. Anno 1655

Marie Henriette de Cusance, echtgenote van Ferdinand François Juste Rije de la Value, markies van Varambon. Anno 1655

Bronnen

• Limburg's Jaarboek, derde jaargang, nummer 2 (1896), blz. 206 op Delpher
• De gebrandschilderde ramen in het Karmelklooster te Boxmeer
• Archief Huis Bergh, inventarisnummer 876
• Diverse genealogische websites