Kruisweg in het Stadspark

Bonifatius boven de deur van het klooster. Foto Benny Schuurman

Bonifatius in het wit 11-11-2011

In 1910 stichtten de jezuïeten een kruisweg met veertien staties in het park bij hun Sint Bonifactiusklooster, het latere Don Rua en Gouden Handen

Stadspark

Nu heet de kloostertuin waar de fraaie kruiswegstaties staan het Stadspark. De Kruisweg vertelt over het lijdensverhaal van Jezus vanaf de veroordeling totdat Jezus in het graf wordt gelegd.

De kapelletjes waarin de kruisweg is afgebeeld, zijn gebouwd uit gele en oranje bakstenen. Ze hebben allemaal een andere vorm. De voorstellingen in neogotische stijl bevinden zich in ondiepe nissen. Er zijn drie tot vijf figuren op afgebeeld, ze zijn gebakken, wit van kleur, het onderschrift is Duits (Duitse Orde).

De statievoorstellingen zijn momenteel afgedekt i.v.m. voorbereiding voor restauratie, vanwege vernielingen. Tevens vindt u er het Heilig Hartbeeld met Latijns onderschrift waarop het ordezegel van de jezuïeten, en nog een kapel met de rugzijde naar het park gekeerd, hierin was een altaar met kruis, het was een ,,Rustaltaar" tijdens de processies.

De storm van 14 juli 2010 heeft een grote ravage aangericht in het park, maar de staties en het Heilig Hartbeeld hebben voor zover bekend geen schade opgelopen.

De Veertien Staties

De Kruisweg achter het Sint-Bonifatius klooster, later Gouden Handen, zoals beschreven in Old Ni-js numer 60, juli 2005, Lijfblad van de Heemkundekring Bergh. Klik in onderstaande fotogalerij op een afbeelding voor een vergroting

• 

  Eerste Statie

• 
• 

  Tweede Statie

• 
• 

  Derde Statie

• 
• 

  Vierde Statie

• 
• 

  Vijfde Statie

• 
• 

  Zesde Statie

• 
• 

  Zevende Statie

• 
• 

  Achtste Statie

• 
• 

  Negende Statie

• 
• 

  Tiende Statie

• 
• 

  Elfde Statie

• 
• 

  Twaalfde Statie

• 
• 

  Dertiende Statie

• 
• 

  Veertiende Statie

• 
• 

  Heilig Hartbeeld

• 
• Kapel15.JPG

  Kapel met rustaltaar

• 

  Heilig Hart overleeft het noodweer 14-07-2010

Heilig Hartbeeld de storm overleefd.

Kruisweg foto's, Benny Schuurman

Henk Groote en Benny Schuurman

Bij het begin van de jezuïetenperiode van het Sint Bonifatius klooster werd in 1910 in het park een Kruisweg van vertien staties gesticht. De kruisweg is een populaire vorm van godsdienstoefening, waarbij de gelovigen de lijdensweg van Jezus Christus in gebed en overweging volgen aan de hand van de zogenaamde Staties. Dat zijn rustpunten die worden gemarkeerd door de afbeelding van scènes uit deze lijdensweg. De kruiswegoefeningen warem geïnspireerd op de geestelijke bedevaarten naar Palestina die de Franciscanen sedert de 14e eeuw organiseerden.

In Jeruzalem waren de pelgrims gewend de kruisweg van het huis van Pontius Pilatus (De Burcht Antonia)naar Golgotha biddend af te leggen.

Vanaf 1700 werden er ook in kerken kruiswegstaties aangebracht. De kruiswegstaties in de in 's-Heerenbergse kloostertuin hebben de tand des tijd doorstaan. Zij zijn samen met het patersklooster op de rijksmonumentenlijst geplaatst. Het is jammer dat ze in de allerjongste tijd het doelwit worden van de vernielzucht van jongelui die een serieus doel in hun leven missen, aldus Old Ni-js.

In Gelders Erfgoed, twee maandelijks Gelders cultuurhistorisch tijdschrift 1998-6 is te lezen:
dat er in 's-Heerenberg achter het museum Gouden Handen, het voormalige Bonifatiusklooster, ook een zeer fraaie kruisweg te vinden is, weet bijna niemand. Binnenkort mogelijk wel weer, want de kloostertuin wordt heringericht en opengesteld voor het publiek, met kruiswegstaties erin. De kapelletjes zijn opgetrokken uit gele en oranje bakstenen en hebben allemaal een andere vorm. In de ondiepe nissen bevinden zich sobere, in neogotische stijl vervaardigde kruiswegvoorstellingen, steeds met drie of vijf figuren erop voorgesteld.

In januari 2009 is deze eens zo’n fraaie kruisweg ingepakt. Dit was nodig vanwege de vernielingen. Er zijn reeds vier van de veertien afbeeldingen vernield. Niet alleen de staties maar ook het rusthuisje dat bij de jaarlijkse processie van de paters zijn dienst deed is meerdere malen vernield, door brand, afbraak en niet te beschrijven afbeeldingen.

Het eens zeer fraaie park, zoals dat beschreven werd, is voor de tweede maal aan een opknapbeurt toe. Restauratie en bescherming van de Kruisweg en het Rustaltaar (Kapel). Ook het park als zodanig, zodat men er ook kan wandelen zonder dat je de klei onder de schoenen hebt zitten van wegen de modder.

bericht in Gelderlander 23 Januari 2009

Keuze Montferland tussen opknappen of nieuwbouw elders. Er moet een kapelletje in het park bij Gouden Handen blijven, Dat vindt de gemeente Montferland, Het plan om de kapel helemaal te slopen is geschrapt. Maar of de kapel op de huidige plaats blijft of ergens anders in het park wordt herbouwd is nog de vraag. "Het park wordt opgeknapt en anders ingericht, als de woningbouw klaar is", zegt wethouder Frank Wissink. "Vier bedrijven zijn gevraagd om een plan voor nieuwe woningen in te dienen. We hebben daarbij ook gevraagd om een visie op het kapelletje", zegt Wissink. Uitgangspunt is dat er een kapel blijft bestaan. Er moeten tussen de vijftig en zestig woningen voor starters en senioren komen, naast de Klooster muur aan de Plantsoensingel Zuid, zijde en de Parklaan. Wissink: "Het kan zijn dat de ene ontwikkelaar komt met een plan, waarin het kapelletje 'op de huidige plek blijft staan, maat dat een ander aangeeft niet met het kapelletje uit ,de voeten te kunnen en voorstelt om het. op een andere plek neer te zetten." Als het' kapelletje op de huidige plaats kan blijven staan, dan moet het grondig worden opgeknapt. Als wordt gekozen voor een verhuizing, dan wordt het mogelijk helemaal nieuw gebouwd. De 's-Heerenbergenaren Henk Groote en Benny Schuurman. voelen zich zeer betrokken bij het park met daarin behalve het kapelletje ook de veertien kruiswegstaties. Toen het 'tweetal ter ore kwam dat dat gemeente Montferland van plan was het kapelletje te slopen, stapte Groote naar wethouder Wissink. Hij gaf aan sloop niet te accepteren en had zelfs al mensen gevonden die de kapel wilden opknappen. Het kapelletje in het park bij Gouden Handen moet blijven, vindt de gemeente Montferland. Het blijft op de huidige plek of wordt elders herbouwd. Nu sloop van~-baan is, is Groote tevreden. "We vinden het prima als het kapelletje wordt opgeknapt, maar het is ook prima als het op een andere plaats komt te staan, Dat zou zelfs misschien nog wel beter zijn", aldus Groote. De beide plaatsgenoten maken zich ook zorgen over de Kruisweg, Vier van de veertien beelden zijn vernield. Om die reden is de Kruisweg af weer zo'n kleine twee jaar ingepakt. Groote en Schuurman willen eigenlijk dat de kruisweg zo snel mogelijk weer voor het grote publiek toegankelijk wordt. De renovatie van dit Rijksmonument wordt echter ook pas opgepakt als de woningbouw klaar is. "Ik schat op z'n vroegst ergens in 2010", aldus Groote.

De kruiswegstaties zijn nu nog in nummer 60 van Old Ni-js te zien, dat helaas is uitverkocht.

Benny schuurman

De Kruiswegstaties in een andere vorm

Foto's van de Kruiswegstaties zijn nu te zien in het boek Kiek-je Achterhoek, dat op 29 oktober 2009 werd uitgegeven door Hein&Mein Media van Jolanda Visser-Hein uit 's-Heerenberg en Henk Meinen uit Doetinchem.

Het eerste exemplaar werd uitgereikt aan de burgemeester van Montferland, Ina Leppink-Schuitema. Dit vond plaats in Villa Ruimzicht te Doetinchem onder het bijzijn van eenieder die aan dit boek hebben mee gewerkt.

Dit bijzondere fotoboek bevat werk van negentig voornamelijk Achterhoekse amateur- en beroepsfotografen, alsmede enkele schrijvers, waaronder Edwin Zweers van de Heemkundekring Bergh.

Edwin Zweers hield een toespraak over Villa Ruimzicht van vroeger tot nu, en hij promote de Achterhoek, waaronder de vroegere gemeente Bergh.

Kaart

<googlemap lat="51.87255" lon="6.250416" zoom="17" width="550">51.87296, 6.251736</googlemap>

Bron

• Archief Benny Schuurman (B.C.J.A) inclusief de complete kruisweg.
• Old Ni-js nummer 60 (zwart-wit foto's)

Externe links

• http://www.mariakapellen.nl/'s-Heerenberg.htm