Naamlooze Vennootschap 's-Heerenbergsche Bank

De oprichting

De Naamlooze Vennootschap 's-Heerenbergsche Bank was een 's-Heerenbergse bank, die heeft bestaan van 1919 tot 1930. In de volksmond stond de bank bekend als Het Stoofje en als De Bank van Straus. Laatstgenoemde naam verwees naar de naam van de directeuren van de bank.

De bank werd opgericht door:

• Maurits Straus, directeur
• Sally Strausz, directeur
• Sallie Jacob, commissaris
• Isidoor Heilbron, commissaris
• Izak Herschel, commissaris

De eerste drie heren woonden in 's-Heerenberg, Heilbron woonde in Dinxperlo en Herschel in Terborg. De bank was een familiebedrijf: Maurits Straus en Sally Strausz waren broers en Sallie Jacob was hun zwager, de man van Helena Straus. Isidoor Heilbron (ook Isedor Heilbrun) was een neef, namelijk een zoon van hun tante Betje Straus (een zus van vader Joseph. Izak Herschel (ook Izaak en Isaäk) was geen naast familielid, maar getrouwd met Henriëtte Heilbron, een nicht van Isidoor Heilbron.

De oprichters kwamen op 24 juli 1919 bijeen op het kantoor van notaris Knot in 's-Heerenberg. Het doel van de bank was, zoals staat vermeld in de Staatscourant van 29 augustus 1919: Het bedrijf van bankier, kassier en commissionair in effecten uit te oefenen. De bank was gevestigd in het Hajeniushuis, Oudste Poortstraat 102A in 's-Heerenberg.

In 1920 traden de directeuren Sally en Maurits Straus toe tot Sociëteit De Vriendschap. Zij werden beide erelid. In 1924 trad Johann Gerhard Kinnaer als procuratiehouder toe tot de bank. Hij werd geboren in 1899 en was een achterkleinzoon van de Belgische militair Jan Kinnaer.

Het filiaal in Emmerik

In Emmerik heeft een filiaal van de bank bestaan onder de naam Bank van Israël. Mogelijk werd dit filiaal gerund door Maurits Straus, die met zijn gezin in Emmerik heeft gewoond. Nadere gegevens over dit filiaal ontbreken vooralsnog, maar blijkens nevenstaand bericht uit De Rijnbode, Nieuws- en Advertentieblad voor Alphen a.d. Rijn en Omstreken van 11 oktober 1922 is er ter waarde van vijfduizend gulden aan bankbiljetten gestolen.

Van succes naar faillissement

De bank begon goed met een winstuitkering van twaalfenhalf procent over 1919 en tien procent over 1920 en 1921. De lijn was echter dalend, met een dividend van vijf procent over 1924 en van drie procent over 1928.

Uit de ochtendeditie van de NRC van 19 februari 1922	Uit de ochtendeditie van de Het Vaderland van 20 februari 1925
Uit de avondeditie van de Het Vaderland van 3 april 1929

Op 20 en 21 maart 1930 meldde de landelijke pers dat de 's-Heerenbergsche Bank zijn betalingen had gestaakt, waarna op 22 maart werd bericht dat faillissement was aangevraagd.

Uit de ochtendeditie van de Het Vaderland van 20 maart 1930	Uit de Tilburgsche Courant van 20 maart 1930
Uit Het Centrum van 21 maart 1930	Uit de avondeditie van de Het Vaderland van 22 maart 1930

Vanaf eind maart 1930 werd nog bericht over de liquidatie van de bank.

Uit de dageditie van de Het Vaderland van 30 maart 1930	Uit de ochtendeditie van de Het Vaderland van 1 april 1930
Uit de dageditie van de Het Vaderland van 7 april 1930	Uit de avondeditie van de Het Vaderland van 25 april 1930

Bronnen

• Bevolkingsregister Bergh
• Genlias
• Groene Hart Archieven (inz. Rijnbode)
• Historische kranten
• Old Ni-js 75, blz. 23-25