Winters, Everhard

Winters' geboortedatum

De inschrijving van Winters' doop op 29 juli 1778 in het r.-k. doopboek van Wijnbergen.
Klik op de afbeelding voor een vergroting.

Everhard Winters is soldaat geweest in de legers van de Bataafse Republiek en het Koninkrijk Holland en in de Grande Armée van Napoleon Bonaparte. Hij werd geboren in Wijnbergen als zoon van Herman Winters en Marie Berentsen.

Over Winters' geboortedatum bestaat onduidelijkheid. Volgens het stamboek van zijn regiment is hij op 17 april 1780 geboren in Wijnbergen, maar daar heeft rond die datum geen doop plaatsgevonden die hiermee overeenkomt. Zijn ouders Herman Winters en Marie Berentsen – getrouwd in Wijnbergen op 5 mei 1778 – hebben daar acht kinderen laten dopen, maar in 1780 was het dochter Gertrudis die daar op 2 februari werd gedoopt. De eerstgeborene was een zoon, die op 29 juli 1778 werd gedoopt als Joannes Everardus Wijnters. Aangenomen wordt dat dit de Wijnberger Everhard Winters is die later militair zou worden.

Naar Kaap de Goede Hoop

Winters nam op 8 mei 1800 dienst bij het 2e Regiment Cavalerie van de Bataafse Republiek. Op 2 mei 1802 ging hij over naar het 5e Regiment Dragonders, dat bestemd was voor de Bataafse Kaapkolonie. Het regiment vertrok in de tweede helft van 1802 naar deze kolonie, die in 1652 op Kaap de Goede Hoop was begonnen als tussenstation voor VOC-schepen op weg naar Oost-Indië.

Toen in 1795 de Republiek der Verenigde Nederlanden overging in de Bataafse Republiek (een Franse vazalstaat) werd de Kaapkolonie door de Britten bezet. Die besloeg toen grofweg de zuidwestelijke helft van de huidige Republiek Zuid-Afrika. Bij de Vrede van Amiens van 27 maart 1802 werd Kaapkolonie aan de Bataafse Republiek toegewezen, zodat de Britten weer moesten vertrekken. De Bataafse Republiek stuurde toen bestuursambtenaren en troepen naar de Kaap, waaronder het 5e Regiment Dragonders.

Begin januari 1806 landde op de Kaap een Britse invasiemacht die de Bataafse troepen op 8 januari in de Slag van Blaauwberg versloeg. De strijd was kort en een deel van de Nederlandse troepen sloeg op de vlucht, terwijl het garnizoen in Kaapstad zich zonder verzet overgaf. Later die maand werd de capitulatie getekend. Onder de voorwaarden hiervan konden de Bataafse ambtenaren en troepen zich in maart 1806 inschepen voor de thuisreis.

Terug in Europa

Een lansier van het
2e Garderegiment Lansiers

De terugkeer van het 5e Regiment Dragonders viel ongeveer samen met de oprichting in juni 1806 van het Koninkrijk Holland. Het regiment werd na aankomst opgeheven en het personeel werd over andere regimenten verdeeld. Winters kwam (uiteindelijk) terecht bij de Koninklijke Garde.

Winters werd op 21 september 1810, twee maanden na de annexatie van het Koninkrijk Holland door Frankrijk, overgeplaatst naar het 2e Garderegiment Lansiers. Lansiers waren ruiters bewapend met een lans. Hij werd onder nummer 91 ingeschreven in het stamboek van het regiment.

Het stamboek vermeldt als zijn signalement: Lengte: 1 meter en 74 centimeter Gezicht: rond Voorhoofd: hoog Ogen: bruin Neus: gewoon Mond: groot Kin: rond Haar: donkerbruin Wenkbrauwen: donkerbruin

Bij het 2e Garderegiment Lansiers dienden ook: Hubert Joseph Jean Lambert de Stuers Bernard Wiskamp Hendrik Wolters Jan Wolters

Het 2e Garderegiment Lansiers heeft in 1812 deelgenomen aan de Veldtocht naar Rusland. Daar is Winters op 30 november 1812 voor het laatst gezien. In het stamboek van zijn regiment is met vermelding van die datum opgetekend: Resté en arrière en Russie – achtergebleven in Rusland. Napoleons Grande Armée was toen al meer dan een maand op de terugtocht.

Hoewel Winters uit de gemeente Zeddam kwam, staat hij niet op de lijst van vermiste Zeddamse soldaten die burgemeester De Bellefroid in december 1814 heeft laten opstellen. Een reden kan zijn dat men toen in Zeddam al wist dat hij in Rusland was achtergebleven. Hoe dan ook, aangenomen moet worden dat Winters in Rusland is omgekomen.

Bronnen

• Databank Nederlandse militairen in het leger van Napoleon, toegankelijk via Archieven.nl en het Nederlands Instituut voor Militaire Historie
• Memoires des Hommes. GR 20 YC 1 à 217. Registres matricules des sous-officiers et hommes de troupe de la garde (1799-1815)
• Wikipedia (betreffende de Bataafse Kaapkolonie en de Vrede van Amiens)
• Vier eeuwen Nederlandse Cavalerie, Deel 1, J.A.C. Bartels, De Bataafsche Leeuw, Amsterdam (1987) (betreffende het 5e Regiment Dragonders)