Bijdragen aan Berghapedia? Klik hier om je aan te melden !
VOC-opvarenden
De VOC
De VOC (Verenigde Oost-Indische Compagnie) was een particuliere handelsmaatschappij die heeft bestaan van 1602 tot 1798. Ze had van de Staten-Generaal het alleenrecht gekregen op de handel ten oosten van Kaap de Goede Hoop. Nederlandse kooplieden konden zo alleen door de VOC handeldrijven met Azië. Om het alleenrecht te kunnen toepassen, mocht de VOC gebieden in bezit nemen en besturen, oorlog voeren en verdragen sluiten. Hoewel ze een handelsonderneming was, kon de VOC zich in Azië gedragen alsof ze de Nederlandse Staat zelf was. De VOC heeft lange tijd veel winst gemaakt, maar ging in 1798 toch failliet. De VOC-bezittingen vervielen toen aan de Nederlandse Staat (toen de Bataafse Republiek), waarmee de kolonie Nederlands-Indië ontstond.
De VOC voer met name op de Indonesische archipel, maar ook op India en China. Het hoofdkantoor in Azië was in Batavia, het huidige Jakarta, de hoofdstad van Indonesië.
De schepen van de VOC waren verplicht zowel op de heen- als op de terugreis naar de Oost halt te houden op Kaap de Goede Hoop. Daar bevond zich de enige VOC-nederzetting die geen handelspost was, maar een permanent verversings- en reparatiestation. Het sterftecijfer gedurende de maandenlange zeereizen bleek significant te dalen door de opvarenden op de Kaap te laten aansterken en zieken zo veel mogelijk te laten genezen. Tegelijkertijd konden de nodige reparaties aan de schepen worden uitgevoerd.
De opvarenden
De opvarenden van de VOC-schepen bestonden uit vier categorieën:
- Kooplieden van de VOC
- Bemanningsleden (zeelieden, handwerkslieden, verzorgend personeel, militairen ter verdediging van het schip)
- Militairen voor de garnizoenen van de handelsposten in Azië (zij hadden geen taak aan boord)
- Passagiers (meestal niet meer dan een handvol personen)
In het VOC-archief zijn enkele opvarenden gevonden die met grote waarschijnlijkheid uit Bergh afkomstig waren. Ze hebben in verschillende functies voor de VOC gevaren. Sommige hebben het overleefd, andere stierven tijdens de zeereis of in Indië.
Bemanningsleden
- Hendrik Beerling, constapelsmaat uitgevaren in 1722
- Willem Beerling, matroos en bosschieter uitgevaren in 1709, 1714, 1723, 1726 en 1728
- Lambertus te Boekhorst, hooploper uitgevaren in 1772
- Willem van Hasz, hooploper uitgevaren in 1764
- Laurentius Lentzen, onderkuiper uitgevaren in 1734 en 1737
- Frederik van Lint, adelborst uitgevaren in 1720
- Hendrik Scheers, timmerman uitgevaren in 1743, 1749 en 1751
- Henricus Vetters, adelborst uitgevaren in 1733
- Gerrit Wouters, lichtmatroos uitgevaren in 1754
Militairen
- Hendrick Bongers, soldaat uitgevaren in 1727
- Hendrick Dempkes, soldaat uitgevaren in 1724
- Herbert Herberts, soldaat uitgevaren in 1757
- Jan Ketelaar, soldaat uitgevaren in 1763 en 1764
- Casper Kroon, soldaat uitgevaren in 1728
- Paulus Limborgh, soldaat uitgevaren in 1715
- Petrus Reinders, soldaat uitgevaren in 1749
- Arnout Schut, soldaat uitgevaren in 1740
- Nicolaas te West, soldaat uitgevaren in 1762
