Hal, Antonius Lambertus Maria van

Het lange begin

Antonius Lambertus Maria (Toon) van Hal was de achtste en laatste pastoor van de parochie Azewijn. Hij werd op 1 oktober 1908 geboren in Den Bosch als zoon van Theodorus Wilhelmus van Hal en Maria Bernardina Hoogveld. Hij groeide op in Den Bosch en in Den Haag.

Hij ging in 1922 naar het kleinseminarie van de Maristen in het Zeeuws-Vlaamse Hulst en trad tien jaar later toe tot de congregatie van de Paters Maristen (Societas Mariae). Na verdere studie in Glanerbrug en Frankrijk, werd hij op 21 februari 1937 in Lyon tot priester gewijd. Daarna was hij in Nederland werkzaam in het katholieke vormingswerk en bekleedde van 1953 tot 1957 de post van legeraalmoezenier. Van 1957 tot 1967 was hij pastoor in Den Bosch, waarna hij drie jaar lang assistent was in Kilder. Als deelgenoot in het verenigingsleven van Kilder was hij daar op 23 oktober 1968 een van de oprichters van de Bejaardensoos.

Pastoor van Azewijn

Pastoor Van Hal bij de kerk van Azewijn

Op 21 maart 1970 werd hij pastoor van de parochie Azewijn als opvolger van pastoor Heinink. Bij zijn aantreden was hij met 61 jaar ouder dan al zijn voorgangers, maar toch duurde zijn pastoraat onbetwist het langst van allemaal: 29 jaar. Dat is zes jaar langer dan dat van pastoor Hazelekke, wiens pastoraat met 23 jaar op de tweede plaats komt.

Pastoor Van Hal vond het een voorrecht om pastoor in Azewijn te mogen zijn, en het was voor Azewijn een voorrecht hem als pastoor te mogen hebben. De viering van zijn 50-jarig priesterjubileum op 17 mei 1987 was dan ook een groot huldebetoon. Ondanks zijn leeftijd was hij ruimdenkend en bijzonder geïnteresseerd in de geloofsbelevenis van anderen. Hij was erg betrokken bij zijn parochianen en bezocht tot op hoge leeftijd alle jarigen. De persoonlijke overdenkingen die hij wekelijks bij de kerkberichten schreef, dekten een breed scala aan onderwerpen, niet alleen over kerk en geloof, maar ook over meer alledaagse dingen.

Hij heeft de Sacramentsprocessie op Sacramentsdag (de tweede donderdag na Pinksteren) afgeschaft, zodat sindsdien alleen nog de processie op de eerste zondag na 21 september wordt gehouden, wanneer de kermis in Azewijn begint. Deze processie staat nu bekend als de Sacramentsprocessie, hoewel ze niet op Sacramentsdag wordt gehouden.

Als Marist was pastoor Van Hal een groot Mariavereerder. Hij zorgde er dan ook voor dat er bij het Mariabeeld altijd een kaars brandde en dat de kerk altijd open was. Vanuit de pastorie hield hij een oogje in het zeil

Het Azewijnse doopboek

Uit pastoor Van Hals tijd is, anders dan dat van zijn voorgangers, geen doopboek beschikbaar. Daaruit kunnen dus geen bijzonderheden opgediept worden. Wel heeft Van Hal, zoals dat gebruikelijk is, de huwelijken van mensen die in Azewijn gedoopt zijn, in het doopboek bijgeschreven. Het gros vond in Azewijn of naaste omtrek plaats, maar een aantal werd ver weg gesloten. In de meeste gevallen waren dit huwelijken van kinderen van emigranten, waarover de pastoor per brief ingelicht werd. Hierbij was enige talenkennis wel handig, zoals uit de volgende opsomming blijkt:

• Drie kinderen van Toon Lukassen trouwden in de Canadese provincie Quebec. De brief over het huwelijk van zoon Gert was niet in het Frans, maar in het Latijn. Geheel in stijl maakte pastoor Van Hal hierop de aantekening Ego hoc matrimonium notavi in Libro Baptizatorum, ofwel: Ik heb dit huwelijk in het doopboek genoteerd.
• In 1973 kwam er een brief in het Spaans betreffende het huwelijk in Córdoba, Spanje, van Hendrika Straub, dochter van Johannes Straub.
• In 1974 kwam er een brief in het Engels uit Australië betreffende het huwelijk in Kellyville, New South Wales, van Johanna Straub, dochter van Antoon Straub.

Zijn overlijden en daarna

Pastoor Van Hal overleed op 5 mei 1999, negentig jaar oud. Op 11 mei werd hij, na een gezongen uitvaartmis, onder zeer grote belangstelling te rusten gelegd op het parochiekerkhof. In oktober van hetzelfde jaar werd er in de kerk een Mariakapel ingewijd, waarmee postuum een wens van hem in vervulling ging. Tevens werd die maand het Mattheüsplein hernoemd in Pastoor van Halplein.

Sinds het overlijden van pastoor Van Hal heeft de parochie Azewijn geen eigen pastoor meer, maar maakt (als enige Berghse parochie) deel uit van de Verrijzenisparochie. Hiertoe behoren ook de voormalige parochies van Breedenbroek, Dinxperlo, Gendringen, Megchelen, Netterden, Silvolde, Ulft, Varsselder en Varsseveld.

De gedenksteen voor pastoor Van Hal in de Mariakapel

Zijn bidprentje

Uitnodiging afscheid/begrafenis

Bronnen

• WieWasWie
• Azem van 't Hof tot heden, blz. 68–69
• Doopboek Mattheüskerk in Azem van 't Hof tot heden, blz. 466, 469, 470, 472
• Montferland Journaal 13 oktober 2008