Motte Montferland

Maquette van de Motte Montferland zoals deze er waarschijnlijk rond het jaar 1000 uitzag.

De motte Montferland is een door mensenhanden opgehoogde natuurlijke heuvel, waarop duizend jaar geleden een zogenaamde motteburcht heeft gestaan. De motte bevindt zich in het Bergherbos nabij Zeddam en is een rijks (archeologisch) monument.

Motteburchten waren voorlopers van middeleeuwse kastelen, meestal bestaande uit enkel een aarden heuvel met daarop een pallisade (houten muur) en een woonvertrek. Van het handjevol overgebleven mottes in Nederland is de motte Montferland verreweg de grootste. De kruin ervan steekt nog altijd 17 meter boven het omliggende landschap uit.

Montferland

1845 AG v Dalen

Rond het jaar duizend woonde op de motte (toen nog Uplade genoemd) waarschijnlijk het nichtje van keizer Otto II, gravin Adela of Aleida van Hamaland. Adela en haar man Balderik hadden een slechte naam. Zo zou ze haar zus Luitgardis of Ludgard hebben vergiftigd om de bezittingen van haar vader graaf Wichman van Hamaland, onder andere op de naburige Eltenberg in bezit te krijgen. In 1016 werd de burcht door Adela's vijanden belegerd en met de grond gelijk gemaakt. Na 1016 is de motto opnieuw bewoond. Archeologen vonden de resten van een toren met muren van 5,5 meter dik; de dikste muren van middeleeuws Nederland. Voor de bouw ervan gebruikte men natuursteen van Romeinse ruines uit de omgeving. Het is echter niet duidelijk of de toren ooit is afgebouwd. De burcht kreeg de naam 'Montferrand', mogelijk vernoemd naar de gelijknamige plaats in midden-Frankrijk of het kruisvaderskasteel Montferrand in Syrie. Deze naam verbasterde al snel tot 'Montferland'.

Jachthuis

Jachthuis op motte Montferland.

In 1427 kwam de burcht in handen van de Heren van Bergh, die er exotische dieren hielden. In 1699 bouwden de heren op de motte een jachthuis. Opdrachtgever van Oswaldus III, de laatste graaf van Bergh. Twee stenen met tijdversen herinneren nog aan die tijd. Op een derde steen staan de wapens van Oswald en zijn echtgenote Catharina, gravin van Oost-Friesland. Aan de jachtkamer is een huis gebouwd voor de beheerder van Montferlant. De uitspanning die deze beheerde is in drie eeuwen uitgegroeid tot het huidge Hotel Montferland. Al die tijd bleef het in bezit van de Heren van Bergh, die woonden op kasteel Huis Bergh. Inmiddels wordt de motte en het omringende Bergherbos beheerd door Stichting Huis Bergh.

Aan het begin van de 20e eeuw ontdekte men hier de resten van een wal of volksburcht. Deze restanten stammen uit de 9e of 10e eeuw (zie hierboven). Mogelijk betreft het hier de burcht 'Uplade'. Uplade heeft in de geschiedenis van Gelre een belangrijke rol gespeeld.

Heemkundekring Bergh

Motte Montferland staat momenteel in de belangstelling. De Foto- en Filmgroep van de Heemkundekring Bergh maakt er een documentaire over.

Bronnen

• Plakkette in vestibule van Hotel Montferland.
• Plakkette van de ANWB en het Prins Bernhard Fonds op buitenzijde van het Jachthuis.

Externe Links

• Hotel Restaurant Landgoed Montferland (www.landgoed-montferland.nl)