Bijdragen aan Berghapedia? Klik hier om je aan te melden !
Pach, Roosa Mozes
Roosa Mozes Pach werd op 25 september 1762 geboren in Arnhem. In de archieven komt zij meestal zonder achternaam voor als Roosje Mozes.
Roosje trouwde in 1796, het jaar waarin het ambt van huwelijkscommissaris werd ingevoerd. Dit was een maatregel van de nieuwe Bataafse Republiek. Alle aanstaande echtparen werden verplicht hun ondertrouw bij de huwelijkscommissaris van hun woonplaats te laten registreren. Samen met haar aanstaande echtgenoot Nathan Frank was zij de eerste die op 3 mei in het register van de 's-Heerenbergse huwelijkscommissaris werd genoteerd. De huwelijksafkondigingen vonden plaats op 8, 15 en 22 mei, waarna zij op 26 mei in 's-Heerenberg trouwde volgens de joodse wet. Een kerkelijk huwelijk gold toen nog als wettelijk huwelijk als het naderhand door de huwelijkscommissaris werd geregistreerd. Dat is de volgende dag gedaan door secretaris De Both.
Haar acht kinderen werden geboren in 's-Heerenberg:
- Meijer, gedoopt op 16 maart 1797, overleden op 23 augustus 1816
- Salomon, gedoopt op 15 maart 1799, overleden op 8 september 1864
- Hijman, gedoopt op 5 januari 1802, overleden op 15 juli 1868
- Isaac, gedoopt op 30 september 1804, overleden op 19 april 1879
- Sara, gedoopt op 4 maart 1807, overleden op 13 maart 1872
- Mozes, geboren op 9 februari 1809, gedoopt op 16 januari 1810
- Sybilla (Billeke), gedoopt op 9 oktober 1812, overleden op 11 september 1831
- Judik (Jutje), geboren en gedoopt op 19 augustus 1815
Zij woonde met haar gezin in een huis in de Kellenstraat, waar haar man op 6 augustus 1832 is overleden. Zij is in het huis in de Kellenstraat blijven wonen tot zij in november 1844 naar Pruisen verhuisde; waarschijnlijk naar Emmerik.
Zij overleed in Emmerik op 90-jarige leeftijd op 31 mei 1861. Volgens de joodse kalender is dit 22 sivan 5621. Twee dagen later werd zij begraven op de joodse begraafplaats in 's-Heerenberg. Op haar grafsteen staat zij om nog niet opgehelderde redenen vermeld als "Mirjam" de vrouw van Nathan Abraham Frank. Mirjam is niet de Hebreeuwse vertaling van Roos.
 Het graf van Roosje Pach (links) en dat van haar man voor de renovatie van 2021. |
