Het Raethuys

Het stadhuis in de steigers omstreeks 1915. De auto is een Darracq uit 1901. De M op het nummerbord duidt erop dat hij in Gelderland was geregistreerd.
Klik op de foto voor een vergroting.

Tekening van het stadhuis te 's-Heerenberg uit 1811 [Schaal ca. 1:75] Gemerkt: No. 9. Schaal 30 Rijnlandse voet= 123 mm. Weergegeven zijn de kelderverdieping met de cellen, verbeteringen, de 2e verdieping met een te bouwen cipierswoning

Het Neije Raethuys werd in 1531 gebouwd ter vervanging van het Ailde Raethuys aan de Kellenstraat.

Van oudsher is het Raadhuis het bestuurscentrum van zowel de stad als van het Land van den Bergh. Vergaderingen van de magistraat en van de geërfden van het Graafschap van den Bergh hebben hier plaatsgevonden. Daarnaast werd er recht gesproken. In de kelder bevond zich een gevangenis, en heden ten dage staat er ter herinnering aan de geschiedenis nog steeds een schandpaal voor het stadhuis. De raadhuisklok uit 1526 werd in vroeger tijden gebruikt om de burgers bijeen te roepen voor vergaderingen en bijvoorbeeld bij rampen.

Het gebouw wordt in de loop van de eeuwen onderhouden en af en toe gerestaureerd naar de smaak van die tijd. In 1859 en 1892 wordt het muurwerk door Arnold te Wiel senior uit Azewijn hersteld en in 1897 krijgt architect Hendrik Johan Lambert Ovink uit Doetinchem opdracht om het gebouw van buiten een opknapbeurt te geven. Zie de ansichten hieronder uit 1908 waarop de aanpassingen - grotere ramen en het pleisterwerk - goed zichtbaar zijn. Op aandringen van Jhr. mr. Victor Eugène Louis de Stuers, één van de grote promotors van de monumentenzorg in Nederland, wordt het raadhuis gerestaureerd. Dit gebeurde tijdens de Eerste Wereldoorlog in de periode 1916 tot 1918, waarin Nederland neutraal was, onder leiding van architect Jacques van Gils uit Rotterdam.

Het huidige adres is Hofstraat 1. Het gebouw is een rijksmonument. In 1967 heeft de kunstschilder H.C. Kranenburg dit schilderij gemaakt.

Schrijfwijze

Er worden op diverse plekken afwijkende schrijfwijzen gehanteerd zoals: 'Nije Raethuijs' en 'Neije Raethuijs'. Binnen BP hebben we de schrijfwijze zoals ook door de eigenaar - gemeente Montferland - gebruikt is in de verbouwingsplannen van 2017/2018.

Prenten en foto's

1720
1903
1904
1904
1908
1928 ‎
1932
1960
Tegeltableau
Stadshuis. Ursula Callahan-Verwaijen in Amerika heeft het originele schilderij. Ze heeft naast het stadhuis gewoond in Hotel Verwaijen.