Bijdragen aan Berghapedia? Klik hier om je aan te melden !
Tol in Wijnbergen
topografische kaart uit 1908
De Tol in Wijnbergen was van 1861 tot 1931 in bedrijf aan de Doetinchemseweg in Wijnbergen. Het tolhuis werd gebouwd nadat in 1861 de grindweg Zeddam-Doetinchem werd aangelegd. Bestaande zandwegen werden toen rechtgetrokken en met grind verhard.
De Wijnbergse tol werd per 1 januari 1931 als laatste van de tollen in de gemeente Bergh, opgeheven. Het tolhuis heeft er daarna nog lang gestaan, maar is in het begin van deze eeuw afgebroken.
De Wijnbergse tol heeft drie tolgaarders gehad. De eerste was ene Jansen. Hoewel hij ruim veertig jaar in functie is geweest, zijn er over hem geen nadere gegevens voorhanden. Na zijn overlijden in 1905 werd hij opgevolgd door zijn buurman Willem Tomesen, die op zijn beurt in 1922 werd opgevolgd door zijn zoon Jan. Na de opheffing van de tol werd Jan Tomesen door de Berghse gemeenteraad benoemd tot wegwerker van Wijnbergen. Hij verhuisde met zijn gezin naar Braamt, waar zijn zoons in 1960 aan de Wijnbergseweg Tomesen Parket & Design oprichtten.
Naast het tolhuis werd in 1882 de openbare lagere school De Tol gebouwd.
Bij het tolhuis splitste zich een zijweg af; de Oude Doetinchemseweg. Aan deze weg werd in de tijd van de graven van Bergh bij de Kapperskolk tol geheven.De tweesprong is verdwenen sinds Wijnbergen in 1984 van de toenmalige gemeente Bergh is overgegaan naar de gemeente Doetinchem en er ter plaatse een bedrijventerrein is ontstaan. Hierbij is ook de voormalige Wijnbergse tol op Doetinchems grondgebied komen te liggen.
Overzicht van passanten
Uit 1924 is het volgende overzicht van passanten bewaard gebleven:
| Los paard | 388 X 5 centen | 19,40 |
| Los runderbeest | 803 X anderhalve cent | 12,04½ |
| Bok, geit of hond voor een voertuig met twee wielen | 302 X anderhalve cent | 5,43 |
| Voertuig met twee smalle wielen, voor elk aangespannen paard enz. | 3108 X acht centen | 248,64 |
| Voertuig met twee breede velgen als voren | 1633 X zes centen | 99,18 |
| Voertuig met vier smalle wielen | 1904 X tien centen | 190,40 |
| Voertuig met vier breede wielen | 740 X acht centen | 59,20 |
| Motorrijtuigen voor meer dan twee personen | 1664 X vijfentwintig centen | 416,-- |
| Motorrijtuigen voor twee personen | 1989 X vijftien centen | 290,85 |
| Vrachtauto's | 267 X vijftig centen | 133,50 |
| Tram Zutphen-Emmerik | (abonnement) | 500,-- |
| Autobussen | (als voren) | 100,-- |
| 2.074,64½ |
Bronnen
- Old Ni-js nr. 44, blz. 55–56
- Misha Tomassen
- GAB inventarisnummer 139 (Jan Lukkezen)
