Markhorst, Johannes Gerhardus

Johannes Gerhardus (Johan) Markhorst werd op 8 juli 1918 geboren in Braamt als zoon van Hendrikus Theodorus Markhorst en Maria Ampting.

Zijn militaire loopbaan

Voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog

Markhorsts ouders waren al met hun kinderen (hij had twee oudere zussen) naar Zeddam verhuisd, toen hij op 11 oktober 1937 als gewoon dienstplichtige werd ingelijfd bij het 8e Regiment Infanterie (8 RI). Na zijn opleiding werd hij op 26 maart 1938 ingedeeld bij de 2e compagnie van het 2e bataljon van 8 RI (2-II-8 RI). Op 11 juli 1938 werd hij bevorderd tot korporaal, waarna hij van 25 tot 30 juli deelnam aan een oefening in het Infanterie Schietkamp in de Legerplaats Harskamp. Op 3 september 1938 zwaaide hij af.

In verband met de oorlogsdreiging moest hij zich op 29 augustus 1939 weer melden bij zijn onderdeel. Zijn regiment verdedigde tijdens de meidagen van 1940 de Grebbeberg tegen de Duitse invallers. Over Markhorsts belevenissen tijdens de strijd zijn geen bijzonderheden voorhanden. Hij raakte niet gewond en werd ook niet krijgsgevangen genomen. Op 13 juni 1940 kon hij met groot verlof naar huis terugkeren.

Na de Tweede Wereldoorlog

Na de bevrijding was Markhorst van 1 april tot 11 juli 1945 lid van de Binnenlandse Strijdkrachten (BS), Gewest 5, District IV. Leden van de BS uit de Achterhoek (en Liemers) vormden op 15 april 1945 het Dutch National Battalion, dat de Canadese troepen ondersteunde bij de bevrijding van de Veluwe. Na de capitulatie van de Duitsers op 5 mei werd het Dutch National Battalion tot 12 juli gestationeerd langs de security-lijn, die liep van het IJsselmeer bij Spakenburg naar de Waal bij Dodewaard. De voornaamste taak was om in samenwerking met de geallieerden het burgerverkeer over en weer deze lijn te controleren.

Bij de opheffing van het Dutch National Battalion op 12 juli 1945 werden de eenheid omgevormd tot het 2e bataljon van 8 RI (II-8 RI). Samen met het bataljon I-2 RI en personeel van de al eerder opgerichte No 1 Netherlands Mine Lifting Company ging II-8 RI deel uitmaken van de Mijn Opruimingsdienst (MOD). Van 13 augustus tot 5 september 1945 bezocht Markhorst de 5e Kaderschool in Eibergen. Dit impliceert dat hij nog is bevorderd tot sergeant, maar de bronnen vermelden dit niet.

Vanaf 1 oktober 1945 kregen de militairen van de MOD de taak Duitse krijgsgevangenen te bewaken die werden ingezet voor het opruimen van landmijnen. Hoewel de Nederlanders zelf geen mijnen hoefden te ruimen, moesten zij wel weten hoe dat gedaan werd. De benodigde kennis kregen zij op de Nederlandse Infanterie Mijnenschool (NIMS) in de Oranje Nassaukazerne in Bergen op Zoom. Markhorst heeft hier van 10 tot 20 oktober een training gevolgd.

In maart 1946 werd de MOD omgevormd in de Mijn- en Munitie Opruimingsdienst (MMOD). De bataljons I-2 RI en II-8 RI vormden binnen deze organisatie samen het Bataljon Technische Bewakingstroepen (BTB). Markhorst heeft nog tot 9 mei 1946 in de BTB gediend. Hij is daarna nog tot 1 oktober 1958 als reservist oproepbaar geweest.

Zijn burgerloopbaan

Johan Markhorst eind jaren 50 voor zijn huis aan de Kilderseweg in Zeddam met zijn vrouw (links), dochters Maria en Ellie en zijn schoonzus An (midden) uit Millingen. De deur rechts is later dichtgemetseld, maar het balkon daarboven is er nog.

Markhorst trouwde met Maria Johanna (Marie) Jansen, geboren op 23 oktober 1921 in Millingen als dochter van Wilhelmus Fredericus Jansen en Petronella Ariëns. Hij had haar leren kennen toen zij aan het eind van de oorlog als evacuée was ondergebracht bij smid Ariëns in Zeddam. Het echtpaar kreeg twee jongens (Henk en Wim) en twee meisjes (Maria en Ellie).

Markhorst heeft na de oorlog een aantal beroepen uitgeoefend. Nadat hij in mei 1946 de militaire dienst had verlaten was hij tot 1948 meteropnemer. Vervolgens heeft hij tot 1957 bij een weegschalenfabriek in Doetinchem gewerkt. Zijn laatste baan was bij de AKU in Arnhem.

Markhorst overleed op 20 december 1961, nog maar 43 jaar oud, en werd begraven op de r.-k. begraafplaats in Zeddam.

In 1959, niet zo lang voor Markhorsts overlijden, is zijn vrouw in het huis aan de Kilderseweg een schoenenwinkel begonnen. Om beter aan dit doel te voldoen, werd het pand in 1963 verbouwd en uitgebreid. Behalve schoenen verkocht zij ook de voetbalkleding van de Voetbalvereniging Zeddam en VV Sint Joris in Braamt. De winkel werd in 1979 gesloten.

Zijn vrouw overleed op 12 november 1999, 78 jaar oud, en werd bij hem begraven.

Bronnen

• Archieven.nl
• Staat van dienst op Grebbeberg.nl
• nationaalarchief, Inleiding bij de inventaris van het archief van de Mijn- en Munitie Opruimingsdienst (MMOD), (1943) 1944-1949 (1956), (1943) 1945-1948 (1956)
• Dutch National Battalion op Wikipedia
• Gerhard Pas
• Je bent een echte Zeddammer als
• Bagviewer
• Online-begraafplaatsen