Joodse begraafplaats

Het Jodenkerkhof aan de Zeddamseweg in 's-Heerenberg komt al voor op de kaart van Van Deventer. Het kerkhof is een gemeentelijk monument.
De 22 hoofdzakelijk rechtopstaande stenen zijn alle gericht naar het oosten. De oudste stenen hebben alleen Hebreeuwse tekst, de latere stenen vaak zowel Hebreeuwse als een Nederlandse tekst. Bij de bouw van de brandweerkazerne zijn de grafstenen die hier lagen, verplaatst. Tot die tijd stond er ook een Metaherhuisje, ook wel Bet Tohorah genoemd, waar de rituele lijkwassing plaatsvond. Dit is nu verdwenen.
Na de Tweede Wereldoorlog was het voor de resterende joodse gemeenschap in Nederland geen haalbare kaart om hun ongeveer 250 begraafplaatsen goed te onderhouden. Ook in de gemeente Bergh niet.
Nu is het een goede joodse gewoonte om ook iets aan te bieden, als je iets vraagt. En er was iets bijzonders aan te bieden in ruil voor het onderhoud van de begraafplaats. Althans dit was de gedachte bij de Israelitische gemeente in Doetinchem waaronder 's-Heerenberg viel.
Men stelde de gemeente per brief voor om in ruil voor het onderhoud van de begraafplaats het laatste aantoonbare bezit van de joodse gemeente van 's-Heerenberg dat uit de synagoge afkomstig was, als geschenk te willen aanvaarden. "Omdat", zo schreef men, "dit eigendom toch al in Uw bezit is, zonder dat U dit misschien wist." Dit geschenk kunt u nu, uiteraard aangepast aan de eisen van de tijd, nog steeds bewonderen in het stadhuis. Op 14 februari 1949 aanvaardde de gemeente in dank de reeds lang in het gemeentehuis aanwezige kaarsenkroon uit de voormalige synagoge.

In 1954 trok Huis Bergh zich het lot van deze begraafplaats aan en sloot een onderhoudsovereenkomst met de Israelitische gemeente Doetinchem waaronder 's-Heerenberg viel.

Namen op de grafstenen

• Rachel bat Ascher, overleden 19-06-1846
• Wilhelmine Zimmerman, geboren in Otzenrath 26-03-1838, overleden 01-02-1872
• Nathan Abraham Frank, overleden 07-08-1832
• Jacob Simon ben Chaijiem, overleden 02-10-1839
• Sara Frank, geboren in Bergh 08-03-1806, overleden 13-03-1872
• Leizer ben Simon, overleden 20-10-1888
• Levie Rosenberg, geboren 10-03-1842, overleden 10-04-1898
• Barend Zwaab, geboren in Amsterdam 08-06-1825?, overleden 01-04-1900
• Hartog Heijmans, geboren in Wageningen 23-06-1838, overleden 02-04-1904
• Johanna Zwaab-Straus, geboren in Dusseldorp 14-10-1817, overleden 26-07-1906
• Joseph Straus geboren in Wisch 25-02-1854, overleden 09-05-1914
• Sara David, weduwe van Simon Cohen, geboren in Wesel in 1820, overleden 24-07-1914
• Sara Straus-Hertz geboren in Zevenaar 24-11-1854, overleden 05-10-1916
• Jeannette Cohen-de Winter, geboren in Gendringen 20-12-1859, overleden 29-07-1919
• Julia Rosenberg-Rubens, geboren in Doetinchem 23-10-1853, overleden 25-04-1921
• Gotfried Rosenberg, overleden 20-08-1924
• Sibilla Heijmans-Wertheim, geboren in Bergh 11-03-1876, overleden 03-11-1933
• Sallie Jacobs, geboren in 1886, overleden 04-04-1938
• Eveline Jacobs-Rosenberg, geboren in Hengelo (G) 07-05-1871,
• Izaak Cohen, geboren 31-08-1857, overleden 21-03-1942

Bron

• Inventarisatie Monumenten in Bergh
• Jan Hoogakker in Old Ni-js nummer ON 27, blz 79