Straus, Benjamin

Benjamin Straus werd op 4 november 1930 geboren in 's-Heerenberg als zoon van Sally Strausz (met een z) en Dina Hamme.

Hij verhuisde op 2 november 1934 met zijn ouders en zus Sara en broer Julius naar Doetinchem. Fotograaf Jan Stap vertelde in 2004 in de Kronyck over zijn jeugd in Doetinchem in de jaren dertig, waarbij ook de familie Strausz ter sprake kwam.

---

Annie Hendriksen verdiende een zakcentje door op de vrijdagavond voor de sabbat bij de joodse familie Strausz gaslampen en het fornuis aan te steken. De heer en mevrouw Strausz woonden schuin tegenover ons op de Burg. de Bruynstraat 6, waar de heer Strausz in assurantieën deed. Het waren stille onopvallende mensen die twee zoons hadden. De oudste heette Julius en de andere Benjamin. Deze laatste was net iets jonger dan ik. Anders dan ik zat Benjamin graag binnen te lezen. Buiten spelen deed-ie niet. Als Benjamin al buiten kwam, droeg hij meestal een te lange korte broek en zag er met zijn brilletje met dikke, ronde glazen uit als een leergierig studentje. Voor mij waren zijn eigenschappen ongekend. Dat gold ook voor mijn moeder, want die haalde hem steevast als lichtend voorbeeld aan, wanneer ik weer eens met een zielig rapport thuiskwam, waarin naast de standaardvakken zelfs gedrag en vlijt niet voor een lichtpuntje zorgden. "Benjamin is acht en kent nu alle hoofdsteden van Europa al uit het hoofd, en jij weet nauwelijks waar Zelhem ligt, neem daar maar eens een voorbeeld aan", kon ze dan sneren. In het begin van de oorlog, van de ene op de andere onbegrijpelijke, trieste dag werd de brave en onschuldige familie Strausz naar Duitsland afgevoerd.
Wij dachten toen voor even...

---

Benjamin is samen met zijn ouders op 7 december 1942 omgekomen in Auschwitz. Hij was twaalf jaar oud. Ook zijn broer en zus zijn in Auschwitz gestorven; Sara op 25 januari 1943 en Julius op 28 februari 1943.

Benjamin en zijn naasten staan vermeld op het monument op de Joodse begraafplaats in Doetinchem. Verder worden zij vermeld in het Digitaal Monument van de Joodse Gemeenschap, het Slachtofferregister van de Oorlogsgravenstichting en Yad Vashem's Central Database of Shoah Victims' Names.

Alleen het overlijden van vader Sally is op 25 november 1950 ingeschreven in de gemeente Doetinchem. Van Benjamin en de andere gezinsleden zijn geen overlijdensakten aangetroffen.

Bronnen

• Bevolkingsregister Bergh
• Digitaal Monument Joodse Gemeenschap (gegevens en foto)
• Kronyck, no.111, blz. 45-48
• Old Ni-js nr. 75, blz. 23-25
• Oorlogsgravenstichting
• Yad Vashem