Bijdragen aan Berghapedia? Klik hier om je aan te melden !
Oude Gasthuis: verschil tussen versies
| (18 tussenliggende versies door 6 gebruikers niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
| − | Het | + | [[Bestand:'s-Heerenberg, Oude Gasthuis.jpg|thumb|right|450px]] |
| + | Het '''Oude Gasthuis''' aan het [[Gasthuisplein]] 2-4 in [['s-Heerenberg]] is een restant van het door [[Willem II van den Bergh]] gestichte gasthuis dat al in [[1444]] bestond, maar aanvankelijk elders in [['s-Heerenberg]] gevestigd was. Vermoedelijk werd in [[1450]] de huidige plaats binnen de stadsmuren gekozen. | ||
| − | [[ | + | In [[1618]] werd het gebouw na een grote [[brand]] ingericht met twaalf armenkamers, waarvan de kleinste maar twaalf vierkante meter was. In [[1890]] waren nog twaalf van die miniatuurwoninkjes aanwezig. In [[1910]] deed het dienst als een soort passantenhuis waar doorgaande reizigers met paard en wagen een onderdak vonden. |
| + | |||
| + | Het huidige Oude Gasthuis bestaat uit de [[Gasthuiskapel|kapel]] met aanbouw. Het werd in [[1918]] gerestaureerd en voor bewoning geschikt gemaakt. Later was er een slagerij en kapsalon in gevestigd. Tegenwoordig bestaat het gebouw uit twee woningen. | ||
| + | |||
| + | De oorlogsschade die het Oude Gasthuis heeft opgelopen toen [[gemeente Bergh|Bergh]] in maart [[1945]] [[Bergh in de frontlinie|in de frontlinie]] lag, werd in april 1945 getaxeerd op <i>f</i> 1.410, maar beliep uiteindelijk <i>f</i> 1.740. Bij de herstelwerkzaamheden bleek de [[dakruiter]] in zo'n slechte staat te verkeren, dat de gemeente Bergh de Rijkscommissie voor de Monumentenzorg vroeg hem te mogen afbreken. De toestemming werd verleend, maar op voorwaarde dat de dakruiter herbouwd zou worden. De herbouw vond in [[1949]] plaats. | ||
| + | |||
| + | Het Oude Gasthuis is sinds 31 januari [[1967]] een [[Monumenten|rijksmonument]] (nr. 9265). Een kenmerkende element is, naast de dakruiter, de [[Gevel|tuitgevel]] aan de zijde van de [[Stadswal]]. Het dak is aan die kant een [[Dakvorm|zadeldak]], maar eindigt aan de kant van de [[Kellenstraat]] in een [[Dakvorm|schilddak]]. Langs de onderkant van de gevels loopt een grijs geschilderde [[gevelplint]]. | ||
| + | <br clear=all/> | ||
| + | <gallery> | ||
| + | Bestand:Gasthuis_1918.jpg|<center>Rond [[1918]]</center> | ||
| + | Bestand:Screenshot 20220815-133146 Facebook.jpg|Restauratie 1948 | ||
| + | Bestand:ImagingServiceOARWQVOO.jpg|<center>In de [[vorige eeuw|jaren 30]]</center> | ||
| + | Bestand:h-gasthuis.jpg|<center>Omstreeks [[1950]]</center> | ||
| + | | ||
| + | Bestand:P1000638bewerkt.jpg|<center>Op een [[Tegeltableaus door kunstenaar W. Lenssinck|tegeltableau]] in<br>het [[Gasthuis Sint-Gertrudis|Nieuwe Gasthuis]]</center> | ||
| + | </gallery> | ||
| + | |||
| + | == Bronnen == | ||
| + | *[[Gasthuis Sint-Gertrudis (boek)|Gasthuis Sint-Gertrudis in 's-Heerenberg]], blz. 50-59 | ||
| + | *[https://monumentenregister.cultureelerfgoed.nl/monumenten/9265 Monumentenregister], monumentnummer 9265 | ||
| + | [[Categorie:Gasthuis Sint-Gertrudis]] [[Categorie:Rijksmonumenten 's-Heerenberg]] [[Categorie:Brand]] | ||
Huidige versie van 16 aug 2022 om 06:36
Het Oude Gasthuis aan het Gasthuisplein 2-4 in 's-Heerenberg is een restant van het door Willem II van den Bergh gestichte gasthuis dat al in 1444 bestond, maar aanvankelijk elders in 's-Heerenberg gevestigd was. Vermoedelijk werd in 1450 de huidige plaats binnen de stadsmuren gekozen.
In 1618 werd het gebouw na een grote brand ingericht met twaalf armenkamers, waarvan de kleinste maar twaalf vierkante meter was. In 1890 waren nog twaalf van die miniatuurwoninkjes aanwezig. In 1910 deed het dienst als een soort passantenhuis waar doorgaande reizigers met paard en wagen een onderdak vonden.
Het huidige Oude Gasthuis bestaat uit de kapel met aanbouw. Het werd in 1918 gerestaureerd en voor bewoning geschikt gemaakt. Later was er een slagerij en kapsalon in gevestigd. Tegenwoordig bestaat het gebouw uit twee woningen.
De oorlogsschade die het Oude Gasthuis heeft opgelopen toen Bergh in maart 1945 in de frontlinie lag, werd in april 1945 getaxeerd op f 1.410, maar beliep uiteindelijk f 1.740. Bij de herstelwerkzaamheden bleek de dakruiter in zo'n slechte staat te verkeren, dat de gemeente Bergh de Rijkscommissie voor de Monumentenzorg vroeg hem te mogen afbreken. De toestemming werd verleend, maar op voorwaarde dat de dakruiter herbouwd zou worden. De herbouw vond in 1949 plaats.
Het Oude Gasthuis is sinds 31 januari 1967 een rijksmonument (nr. 9265). Een kenmerkende element is, naast de dakruiter, de tuitgevel aan de zijde van de Stadswal. Het dak is aan die kant een zadeldak, maar eindigt aan de kant van de Kellenstraat in een schilddak. Langs de onderkant van de gevels loopt een grijs geschilderde gevelplint.
Rond 1918 
Restauratie 1948
In de jaren 30 
Omstreeks 1950 
Op een tegeltableau in
het Nieuwe Gasthuis
Bronnen
- Gasthuis Sint-Gertrudis in 's-Heerenberg, blz. 50-59
- Monumentenregister, monumentnummer 9265
