Bijdragen aan Berghapedia? Klik hier om je aan te melden !
Stolpersteine in Bergh: verschil tussen versies
(→Wederom zijn er op 27-01-2025 Stolpersteinen geplaatst in 's-Heerenberg) |
(redactie) |
||
| (17 tussenliggende versies door 3 gebruikers niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
| − | + | == Inleiding == | |
| + | '''''Stolpersteine''''' (Duits voor struikelstenen) gedenken [[Oorlogsslachtoffers|slachtoffers]] uit de [[Tweede Wereldoorlog]] en maken deel uit van een doorlopend project van de Duitse kunstenaar Gunter Demnig. In zijn woorden: Het is een boodschap om nooit te vergeten. | ||
| − | ==Stolpersteine in de Kellenstraat== | + | Een Stolperstein bestaat uit een betonnen blok van 10x10 centimeter met een messing plaatje waarin de naam, geboortedatum, deportatiedatum, en (indien overleden) de plaats en datum van het overlijden van de herdachte persoon zijn aangebracht. De steen wordt, vaak door Demnig zelf, ingegraven in het trottoir voor het (laatste) woonhuis van het slachtoffer. |
| − | Op woensdag 10 juli [[2013]] zijn twee Stolpersteine | + | |
| + | In de voormalige [[gemeente Bergh]] liggen nu 29 Stolpersteine: 27 in [['s-Heerenberg]] en twee in [[Zeddam]]. Elders in Nederland en [[Duitsland]] liggen enkele Stolpersteine voor mensen die in Bergh zijn geboren of er gewoond hebben. <br>De Stolpersteine zijn samengebracht in de [[:categorie:Stolperstein]]. | ||
| + | |||
| + | ==Stolpersteine in de Kellenstraat in 2013== | ||
| + | Op woensdag 10 juli [[2013]] zijn twee Stolpersteine gelegd op de hoek van de [[Kellenstraat]] en [[Molenstraat]] nabij de [[Rabobank]]. Zij houden de herinnering levend aan [[Straus, Benjamin Joseph|Benjamin Straus]] en [[Levita, Hedwig|Hedwig Levita]]. Het initiatief voor deze stenen is genomen door hun kleindochter Alexandra. | ||
<gallery> | <gallery> | ||
Bestand:Hedwig Straus-Levita Stolperstein.jpg | Bestand:Hedwig Straus-Levita Stolperstein.jpg | ||
| Regel 8: | Regel 13: | ||
</gallery> | </gallery> | ||
| − | ==Stolpersteine in de Hofstraat== | + | ==Stolpersteine in de Hofstraat in 2022 == |
Op 2 november [[2022]] zijn in de [[Hofstraat]] ter hoogte van het voormalige [[Groenenhuis]] drie Stolpersteine geplaatst. Ze gedenken [[Galama, Johannes IJsbrands|pastoor Galama]] en zijn kapelaans [[Rooijen, Marinus Adrianus van|Van Rooijen]] en [[Hegge, Regnerus Hendricus Franciscus|Hegge]], die in de [[Tweede Wereldoorlog]] [[Verzet in WO II|in verzet]] kwamen tegen de bezetters. Zij werden gearresteerd en alleen kapelaan Hegge overleefde de oorlog. | Op 2 november [[2022]] zijn in de [[Hofstraat]] ter hoogte van het voormalige [[Groenenhuis]] drie Stolpersteine geplaatst. Ze gedenken [[Galama, Johannes IJsbrands|pastoor Galama]] en zijn kapelaans [[Rooijen, Marinus Adrianus van|Van Rooijen]] en [[Hegge, Regnerus Hendricus Franciscus|Hegge]], die in de [[Tweede Wereldoorlog]] [[Verzet in WO II|in verzet]] kwamen tegen de bezetters. Zij werden gearresteerd en alleen kapelaan Hegge overleefde de oorlog. | ||
| Regel 29: | Regel 34: | ||
|[[Bestand:Stolpersteinen Ed 2.jpg|500px|thumb]] | |[[Bestand:Stolpersteinen Ed 2.jpg|500px|thumb]] | ||
|} | |} | ||
| − | ==Stolpersteine in de Klinkerstraat== | + | ==Stolpersteine in de Klinkerstraat in 2023 == |
| − | De | + | De Stolpersteine in de [[Klinkerstraat]] werden gelegd op maandag 18 september [[2023]]. Zij herinneren aan de drie leden van de in de Tweede Wereldoorlog weggevoerde familie Bloemendaal. Rudie de Bruin, een nabestaande, is voor deze plaatsing vanuit Israël naar 's-Heerenberg gekomen. Ze is vernoemd naar [[Bloemendaal, Roidi Josef|Rudie Bloemendaal]], die net als zijn vrouw [[Goudeketting, Mietje|Mieke Goudeketting]] en zijn drie maanden oude baby Tine werd vermoord. |
| − | |||
| − | |||
<gallery> | <gallery> | ||
| − | Bestand:Stolpersteinen Klinkerstraat.jpg|De Stolpersteine in de | + | Bestand:Stolpersteinen Klinkerstraat.jpg|De Stolpersteine in de Klinkerstraat<br>Foto Benny Schuurman |
Bestand:Klinkerstraat Stolpersteinen.jpg|De Stolpersteine werden gelegd voor de zaak van kapper Edgar Kaal. | Bestand:Klinkerstraat Stolpersteinen.jpg|De Stolpersteine werden gelegd voor de zaak van kapper Edgar Kaal. | ||
[[Bestand:Stolpersteinen uitnodiging.jpg|500px|left|thumb]] | [[Bestand:Stolpersteinen uitnodiging.jpg|500px|left|thumb]] | ||
| + | |||
| + | </gallery> | ||
| + | |||
| + | == Stolpersteine in 2025 == | ||
| + | Op 27 januari [[2025]] was het 80 jaar geleden dat het concentratiekamp Auschwitz werd bevrijd door het Rode Leger. Op die dag werden er in de [[gemeente Montferland]] 28 Stolpersteine gelegd, waarvan 21 op het grondgebied van de voormalige gemeente Bergh: negentien in 's-Heerenberg en twee in [[Zeddam]]. De overige zeven stenen werden in [[Didam]] gelegd. | ||
| + | |||
| + | === In 's-Heerenberg === | ||
| + | De negentien Stolpersteine in 's-Heerenberg zijn allemaal voor omgekomen Joodse inwoners van deze stad. De initiatiefnemer voor deze stenen was [[Frauenfelder, Frits|Frits Frauenfelder]], die hiervoor medewerking kreeg van de [[Stichting Herdenken Bevrijding Bergh]]. | ||
| + | <gallery> | ||
| + | Bestand:Kellenstraat voorheen melkboer van Uhm.jpg|Voor [[Straus, Leopold|Leopold Straus]] en zijn gezin liggen zes stenen in de Kellenstraat. Zij woonden op nummer 9. Op nummer 11 zat later [[Uhm, Theodorus Bernardus Johannes van|melkboer Van Uhm]]. | ||
| + | Bestand:Kellenstraat Voorheen automatiek Kina.jpg|Voor [[Jacobs, Joseph|Joseph Jacobs]] en zijn gezin liggen drie stenen ter hoogte van Kellenstraat 2. | ||
| + | Bestand:Kellenstraat voorbij Boerderij Geven..jpg|Voor [[Kamp, Abraham|Abraham Kamp]] en zijn gezin liggen drie stenen in de Kellenstraat ter hoogte van [[Op den Brand]]. | ||
| + | Bestand:Marktstraat Voorheen slager P.vink.jpg|Voor [[Cohen,_Simon_(1891)|Simon Cohen]] en zijn gezin liggen vijf stenen voor zijn toenmalige slagerij op [[Marktstraat]] 31. Na de oorlog was in hetzelfde pand [[Vink, Petrus Theodorus Gerhardus|slagerij Vink]] gevestigd. | ||
| + | Bestand:Klinkerstraat Voorheen Hakfoort.jpg|Voor [[Bloemendaal, David|David Bloemendaal]] en zijn vrouw [[Ruhr, Johanna|Johanna Ruhr]] liggen twee stenen voor hun toenmalige woning in de Klinkerstraat. | ||
</gallery> | </gallery> | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | ==Bronnen == | + | === In Zeddam === |
| − | *Uitnodiging Ceremonie, St. Pancratiuskerk. Foto's Rob Vister | + | De twee Stolpersteine in Zeddam zijn voor inwoners die in het concentratiekamp Neuengamme bij Hamburg zijn omgekomen. De initiatiefnemer was Wouter ten Have, die samenwerkte met het [[Oswaldusgilde Zeddam|Sint Oswaldusgilde]]. |
| − | *[[Schuurman, B.C.J.A|Benny Schuurman]], foto, bewerking tekst | + | |
| − | + | *Voor [[Benedendorpsstraat]] 21 ligt een steen voor [[Ettema, Dominicus Hylarius| Dominicus Ettema]] | |
| + | *Voor [[Vinkwijkseweg]] 32 ligt een steen voor [[Pas, Antonius Gerardus Johannes|Tonny Pas]] | ||
| + | |||
| + | == Bronnen == | ||
| + | * [https://www.stolpersteine.eu/ ''Stiftung Stolpersteine''] | ||
| + | * Op Wikipedia: | ||
| + | ** [https://nl.wikipedia.org/wiki/Stolpersteine Stolpersteine] (Nederlands) | ||
| + | ** [https://de.wikipedia.org/wiki/Stolpersteine Stolpersteine] (Duits) | ||
| + | ** [http://de.wikipedia.org/wiki/Liste_der_Stolpersteine_in_Emmerich_am_Rhein Lijst van ''Stolpersteine'' in Emmerik] | ||
| + | * [https://www.joodserfgoeddenhaag.nl/stolpersteine-struikelstenen-in-den-haag/ Struikelstenen in Den Haag] | ||
| + | * Uitnodiging Ceremonie, St. Pancratiuskerk. Foto's Rob Vister | ||
| + | * [[Schuurman, B.C.J.A|Benny Schuurman]], foto, bewerking tekst | ||
[[Categorie:Joodse gemeenschap in 's-Heerenberg]] | [[Categorie:Joodse gemeenschap in 's-Heerenberg]] | ||
| − | [[Categorie: | + | [[Categorie:Slachtoffers van repressie]] |
| + | [[Categorie: Stolperstein]] | ||
| + | [[Categorie:Tweede Wereldoorlog]] | ||
Huidige versie van 21 feb 2025 om 09:01
Inhoud
Inleiding
Stolpersteine (Duits voor struikelstenen) gedenken slachtoffers uit de Tweede Wereldoorlog en maken deel uit van een doorlopend project van de Duitse kunstenaar Gunter Demnig. In zijn woorden: Het is een boodschap om nooit te vergeten.
Een Stolperstein bestaat uit een betonnen blok van 10x10 centimeter met een messing plaatje waarin de naam, geboortedatum, deportatiedatum, en (indien overleden) de plaats en datum van het overlijden van de herdachte persoon zijn aangebracht. De steen wordt, vaak door Demnig zelf, ingegraven in het trottoir voor het (laatste) woonhuis van het slachtoffer.
In de voormalige gemeente Bergh liggen nu 29 Stolpersteine: 27 in 's-Heerenberg en twee in Zeddam. Elders in Nederland en Duitsland liggen enkele Stolpersteine voor mensen die in Bergh zijn geboren of er gewoond hebben.
De Stolpersteine zijn samengebracht in de categorie:Stolperstein.
Stolpersteine in de Kellenstraat in 2013
Op woensdag 10 juli 2013 zijn twee Stolpersteine gelegd op de hoek van de Kellenstraat en Molenstraat nabij de Rabobank. Zij houden de herinnering levend aan Benjamin Straus en Hedwig Levita. Het initiatief voor deze stenen is genomen door hun kleindochter Alexandra.
Stolpersteine in de Hofstraat in 2022
Op 2 november 2022 zijn in de Hofstraat ter hoogte van het voormalige Groenenhuis drie Stolpersteine geplaatst. Ze gedenken pastoor Galama en zijn kapelaans Van Rooijen en Hegge, die in de Tweede Wereldoorlog in verzet kwamen tegen de bezetters. Zij werden gearresteerd en alleen kapelaan Hegge overleefde de oorlog.
Günter Demnig 
Initiatiefnemer
Wouter ten Have
Vicaris van het aartsbisdom Utrecht Hans Pauw, wethouder H. Groote, burgemeester H. de Vries en pastoor M. Oortman.
Jan IJsbrands Galama 
Marinus Adrianus
van Rooijen
Regnerus H.F. Hegge
Aanvullende informatie
| | |
Stolpersteine in de Klinkerstraat in 2023
De Stolpersteine in de Klinkerstraat werden gelegd op maandag 18 september 2023. Zij herinneren aan de drie leden van de in de Tweede Wereldoorlog weggevoerde familie Bloemendaal. Rudie de Bruin, een nabestaande, is voor deze plaatsing vanuit Israël naar 's-Heerenberg gekomen. Ze is vernoemd naar Rudie Bloemendaal, die net als zijn vrouw Mieke Goudeketting en zijn drie maanden oude baby Tine werd vermoord.
De Stolpersteine in de Klinkerstraat
Foto Benny Schuurman 
De Stolpersteine werden gelegd voor de zaak van kapper Edgar Kaal.
Stolpersteine in 2025
Op 27 januari 2025 was het 80 jaar geleden dat het concentratiekamp Auschwitz werd bevrijd door het Rode Leger. Op die dag werden er in de gemeente Montferland 28 Stolpersteine gelegd, waarvan 21 op het grondgebied van de voormalige gemeente Bergh: negentien in 's-Heerenberg en twee in Zeddam. De overige zeven stenen werden in Didam gelegd.
In 's-Heerenberg
De negentien Stolpersteine in 's-Heerenberg zijn allemaal voor omgekomen Joodse inwoners van deze stad. De initiatiefnemer voor deze stenen was Frits Frauenfelder, die hiervoor medewerking kreeg van de Stichting Herdenken Bevrijding Bergh.
Voor Leopold Straus en zijn gezin liggen zes stenen in de Kellenstraat. Zij woonden op nummer 9. Op nummer 11 zat later melkboer Van Uhm.
Voor Joseph Jacobs en zijn gezin liggen drie stenen ter hoogte van Kellenstraat 2.
Voor Abraham Kamp en zijn gezin liggen drie stenen in de Kellenstraat ter hoogte van Op den Brand.
Voor Simon Cohen en zijn gezin liggen vijf stenen voor zijn toenmalige slagerij op Marktstraat 31. Na de oorlog was in hetzelfde pand slagerij Vink gevestigd.
Voor David Bloemendaal en zijn vrouw Johanna Ruhr liggen twee stenen voor hun toenmalige woning in de Klinkerstraat.
In Zeddam
De twee Stolpersteine in Zeddam zijn voor inwoners die in het concentratiekamp Neuengamme bij Hamburg zijn omgekomen. De initiatiefnemer was Wouter ten Have, die samenwerkte met het Sint Oswaldusgilde.
- Voor Benedendorpsstraat 21 ligt een steen voor Dominicus Ettema
- Voor Vinkwijkseweg 32 ligt een steen voor Tonny Pas
Bronnen
- Stiftung Stolpersteine
- Op Wikipedia:
- Stolpersteine (Nederlands)
- Stolpersteine (Duits)
- Lijst van Stolpersteine in Emmerik
- Struikelstenen in Den Haag
- Uitnodiging Ceremonie, St. Pancratiuskerk. Foto's Rob Vister
- Benny Schuurman, foto, bewerking tekst
