Jongh, Gerrit Jan de

Gerrit Jan de Jongh werd op 6 mei 1920 geboren in Oosterbeek als zoon van Willem de Jongh en Geertrui van Woerkom. Van beroep was hij glazenwasser.

De Jongh woonde in Den Haag, waar hij werd opgepakt bij de grote razzia die op 21 november 1944 onder de codenaam Operatie Sneeuwvlok plaatsvond in Den Haag, Rijswijk en Voorburg. Daarbij werden ongeveer 13.000 mannen opgepakt en samengedreven op een aantal verzamelplaatsen. De volgende dag werden 7.000 van hen in verschillende binnenhavens in rijnaken geladen en via Rotterdam, Utrecht, Amsterdam en het IJsselmeer naar Kampen overgebracht.

De meeste van hen werden in Oost-Nederland te werk gesteld, maar De Jongh behoorde tot de groep van 1250 man die per trein via Assen en Nieuwe Schans naar Duitsland werd afgevoerd. De bestemming bleef voor de gevangenen lange tijd onduidelijk, maar op 1 december kwam de trein aan bij Kamp Rees. Vandaar werd De Jongh begin februari 1945, samen met andere zieke en verzwakte dwangarbeiders, overgebracht naar 's-Heerenberg om verpleegd te worden. De meeste van hen werden in het noodziekenhuis in het Patersklooster ondergebracht, maar een aantal werd, direct of na een aantal dagen, opgenomen in het Theresiaziekenhuis. De Jongh was een van hen.

Hij overleed op 8 februari 1945, 24 jaar oud. Zijn overlijden werd dezelfde dag aangegeven in de gemeente Bergh door Maria Elisabeth Scholten, een religieuze van het Theresiaziekenhuis. Op 15 september 1945 is zijn overlijden ingeschreven in de gemeente Den Haag.

De overlijdens van de dwangarbeiders Van Egmond, Olsthoorn, De Reus, Romijn en Spijker werden eveneens aangegeven door een religieuze van het Theresiaziekenhuis. Van Spijker is bekend dat hij in het Theresiaziekenhuis is overleden. Het is waarschijnlijk dat ook de overige vier daar zijn gestorven, en niet in het Patersklooster.

De Jongh werd op 12 februari begraven op het NH kerkhof te 's-Heerenberg en in 1955 herbegraven op het Ereveld Loenen, vak C nummer 16, tussen S. Vermaat en A. Buis.

Ter nagedachtenis aan de dwangarbeiders uit de gemeente Den Haag werd daar op 1 november 1999 het monument 'Dwangarbeiders' onthuld. Het bevindt zich op het binnenplein van het Provinciehuis van Zuid-Holland, dat staat op de plek waar vroeger de Haagse dierentuin was. Die werd tijdens de razzia als een van de verzamelplaatsen gebruikt.

Uit De Graafschapbode van 16 februari 1945. De Jongh was 24 jaar oud. In zijn Berghse overlijdensakte kon zijn leeftijd nog op tijd verbeterd worden.	De Jonghs graf op het Ereveld Loenen. Foto Oorlogsgravenstichting
De Jonghs Berghse overlijdensakte met verbeterde leeftijd. Klik op de afbeelding voor een vegroting.	De Jonghs Haagse overlijdensakte

Bronnen

• L. de Jong, Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldooorlog, deel 10b, 1e helft, blz. 125-126
• Gemeentearchief Bergh, Archief 1942-1983, inventarisnummer 190
• Delpher
• Gemeentearchief Den Haag
• Oorlogsgravenstichting
• WieWasWie
• Comité 4 en 5 mei, oorlogsmonument 353