Levita, Hedwig

Hedwig Levita werd op 6 juli 1882 geboren in Cramberg (D) als dochter van Heijmann Levita en Herve Arnstein. Cramberg ligt ten oosten van Koblenz in de Duitse deelstaat Rijnland-Palts. Zij trouwde op 24 juli 1912 in Bergh met Ben Straus, geboren op 22 juli 1881 in 's-Heerenberg als zoon van Joseph Straus en Sara Hertz.

Uit dit huwelijk werden vier kinderen geboren.

• Bernhardine Else (* 16 juli 1913)
• Joseph (* 8 december 1915)
• Harry (* 18 februari 1918)
• Sara Betty (* 13 april 1920)

Alle vier hebben zij de oorlog overleefd. Joseph was officier in het Nederlandse leger en overleefde als krijgsgevangene van de Duitsers. Zijn broer en zussen waren ondergedoken.

Getuigenisblad in het Hebreeuws van Yad Vashem met de gegevens van Hedwig Levita in 2005 ingevuld door haar kleindochter Hadassa.
Klik voor een vergroting

In de nacht van 10 op 11 februari 1943 werd Hedwig samen met haar man opgepakt, terwijl haar drie nog thuis wonende kinderen die nacht zijn ondergedoken.

Zij waren gewaarschuwd dat die nacht "alle Joden" zouden worden opgepakt. Aangezien haar man als vertegenwoordiger van de Joodsche Raad een zogenaamd Sperrstempel op zijn persoonsbewijs, dachten zij dat de Duitsers niet voor hen zouden komen. Een Sperrstempel was namelijk een soort (voorlopige) vrijwaring van deportatie. Met haar man besloot zij, anders dan haar kinderen, thuis te blijven, zodat zij de andere Joodse mensen konden bijstaan als ze opgehaald werden. Het bleek echter dat de Duitsers, deze keer, alleen voor hen kwamen. Pas vijftig jaar na de bevrijding werd haar zoon Harry de precieze reden hiervan duidelijk. Deze kwam toen in het bezit van een brief van zijn vader uit het Huis van Bewaring in Arnhem, waarin hij ondermeer schreef:

---

Ik ben gearresteerd vanwege het feit dat ik bij Klarenaar aan het vleesblok heb gestaan en dat men zou denken dat ik daar werkte. Dat was een wetsovertreding en die moest gestraft worden.

---

Hierna ging alles heel snel voor Hedwig en haar man. Hun laatste levensteken was een briefje dat Ben op 23 februari in een trein krabbelde en dat 's-Heerenberg nog bereikt heeft. De tekst luidde:

---

23/2 1943.
W. fam
Vanuit den trein een laatste groet.
Houdt moed, wees sterk en alles zal terecht komen.
Vele groeten,
Ben en Hedwig

---

Drie dagen later, op 26 februari 1943, stierven zij in Auschwitz, 60 en 61 jaar oud. Zij waren de eersten van de uit 's-Heerenberg gedeporteerde Joden die de dood vonden.

Hedwig en haar man worden herdacht op het oorlogsmonument in 's-Heerenberg. Verder staan zij vermeld in het Digitaal Monument van de Joodse Gemeenschap, het Slachtofferregister van de Oorlogsgravenstichting en Yad Vashem's Central Database of Shoah Victims' Names.

Hun overlijdens zijn niet aangegeven in de gemeente Bergh.

Bronnen

• Bevolkingsregister Bergh
• Het dagboek van Harry Straus in Azem van 't Hof tot heden, blz. 376-377
• Digitaal Monument Joodse Gemeenschap
• Gemeentearchief Bergh, lijst van oorlogsslachtoffers
• Old Ni-js nr. 75, blz. 22, 28, 33, 36, 39
• Oorlogsgravenstichting
• WieWasWie
• Yad Vashem