Leonards, Godefridus Theodorus Johannes

Hoofdonderwijzer in Wijnbergen

Godefridus Theodorus Johannes (Godfried) Leonards was van 1883 tot 1906 hoofdonderwijzer van de openbare lagere school De Tol in Wijnbergen.

Hij werd op 1 juni 1849 geboren in Wageningen als zoon van Christianus Leonards en Maria Antoinetta Versluis. Op 18 januari 1884 trouwde hij in Bergh met Anna Wilhelmina van Onna, geboren in Wijnbergen op 28 november 1865 als dochter van Gerhardus van Onna en Johanna Theodora Roes.

Zijn benoeming tot hoofd van School de Tol in Wijnbergen vond plaats in de zomer van 1883. De districtschoolopziener te Arnhem gaf een positief advies bij zijn benoeming:
Met de leerlingen weet de heer Leonards goed om te gaan en naar behoren orde en tucht onder hen te handhaven. Wegens zijn dienstijver verdient hij alle lof. Daarbij is hij bescheiden en onberispelijk van gedrag. Op grond van zijn bovengemelde hoedanigheden acht ik hem geschikt om aan het hoofd van een niet aanzienlijke volksschool ten plattelande te staan.
Op 15 januari 1884, drie dagen voor zijn huwelijk, vestigde hij zich in Wijnbergen.

In januari 1885 werd hij gediplomeerd leraar Volapük (volapükatidel). Volapük is een kunsttaal die de jaren 1879–1880 werd geconstrueerd door de Duitse priester Johann Martin Schleyer. De kunsttaal was een ongekend succes en had binnen korte tijd meer dan honderdduizend gebruikers over de hele wereld. De populariteit daalde echter snel na de komst in 1887 van het Esperanto. Maar ook in Bergh was er in de jaren tachtig van de 19e eeuw de nodige belangstelling voor Volapük, want meester Van Maanen in Zeddam behaalde in die tijd ook zijn Volapük-diploma. Of en in hoeverre Leonards en Van Maanen lessen in deze kunsttaal hebben gegeven, is niet bekend.

Leonards slaagde hij in het najaar van 1892 in Nijmegen voor het examen Vrije- en Orde-oefeningen (waarmee gymnastiek werd bedoeld). Hij had deze cursus samen met zijn hulponderwijzer Te Boekhorst gevolgd. In oktober 1894 hield hij in Terborg op de halfjaarlijkse vergadering van de onderwijzers uit het arrondissement Doesburg een voordracht met de titel Karaktervorming op de lagere school.

Leonards overleed in Wijnbergen op 20 maart 1906. Hij was 56 jaar oud. Na zijn overlijden kreeg zijn weduwe vergunning om een huis te bouwen op het adres Wijnbergen 41. De stenen daarvoor werden per schip over de Oude IJssel aangevoerd. Zij overleefde haar man 35 jaar en stierf op 12 maart 1941 op 75-jarige leeftijd in Wijnbergen.

Leonards' opvolger als hoofd van de openbare lagere school in Wijnbergen was H.P. Borkus. Hij bleef maar drie jaar en vertrok op 9 augustus 1909 naar Wisch.

Zijn kinderen

Leonards' tien kinderen werden in Wijnbergen geboren. Vier van hen werkten net als hun vader in het onderwijs.

1. Christianus Maria Cornelis (Chris) (1885–1946)
2. Wilhelmina Maria Antoinetta (1886–1976)
3. Theodorus Maria Godefridus (Thé) (1888–1970)
4. Catharina Maria Johanna (Jo) (1890–1975)
5. Bernardina Maria Reiniera (Dien) (1892–1986)
6. Louise Maria Francisca (Wies) (1894–1983)
7. Godefridus Maria Johannes (Godfried) (1896–1962)
8. Cornelis Maria Bernardus (Cor) (1898–1935)
9. Josephina Maria Gerharda (Fien) (1901–1965)
10. Gerhardus Maria Johannes (Gerhard) (1903–1983)

Uit De Graafschapbode

Klik op de afbeeldingen voor een vergroting.

Uit De Graafschapbode van 4 augustus 1883 Uit De Graafschapbode van 10 januari 1885 Uit De Graafschapbode van 19 november 1892

Uit De Graafschapbode van 24 maart 1906

Bronnen

• Bevolkingsregister Bergh
• Delpher
• WieWasWie