Bellefroid, Robert Antonius Arnold de

De inschrijving van De Bellefroid op 21 februari 1792 in het doopboek van de Sint Martinuskerk in Wijnbergen.
Op de eerste bladzijde heeft pastoor Huybers, enigszins verwarrend, geschreven Liber Baptismalis parochiae Doetinghemiensis (doopboek van de parochie Doetinchem).
Klik op de afbeelding voor een vergroting.

Robert Antonius Arnold de Bellefroid werd op 21 februari 1792 gedoopt in de Sint Martinuskerk in Wijnbergen als zoon van Philip Jacob de Bellefroid en Isabella Elisabeth Joanna van Westerholt. Het doopboek vermeldt ook de geboorteplaats van de dopeling: Dutekom. Hoewel niet in Bergh geboren, is hij wel de enige van het gezin De Bellefroid die in Bergh is gedoopt.

De Bellefroid was officier in het leger van het Groothertogdom Berg (niet te verwarren met het graafschap Bergh. Napoleon had deze Franse vazalstaat in 1806 gesticht door samenvoeging van het deel van het hertogdom Kleef dat op de rechter Rijnoever lag met het aangrenzende hertogdom Berg. De Bellefroid woonde toen – naar alle waarschijnlijkheid – in Wehl, dat als Kleefse enclave tot 1808 deel heeft uitgemaakt van dit nieuwe groothertogdom. In laatstgenoemd jaar werden de Kleefse enclaves overgeheveld naar het Koninkrijk Holland. In 1810 heeft De Bellefroid, hoewel Wehl toen niet meer bij het Groothertogdom Berg hoorde, dienstgenomen in het Bergse leger.

In 1812 was hij luitenant bij het 4e Regiment Infanterie van Berg, dat in dat jaar als onderdeel van de 26e Divisie van het IX Legerkorps heeft deelgenomen aan Napoleons veldtocht naar Rusland. Over De Bellefroids taken en belevenissen tijdens deze veldtocht is niets bekend, maar zijn divisie was in april 1812 gelegerd in Stralsund aan de Oostzee. In augustus werd de divisie verder oostelijk in Koningsbergen in reserve gehouden (de hoofdmacht van de Grande Armée was al op 23 juni de Russische grens overgetrokken). Op 3 september kwam het bevel op te trekken om de weg Vilnius–Smolensk veilig te stellen, waarna op 10 oktober in de buurt van Witebsk het eerste treffen met Russische troepen plaatsvond. Na meer gevechten vormde het IX Legerkorps vanaf 24 november de achterhoede die de terugtocht van de Grande Armée moest dekken.

De Bellefroid is hoogstwaarschijnlijk tijdens de terugtocht aan uitputting overleden. Het laatste bericht dat zijn ouders van hem hadden ontvangen, kwam uit Wilna (Vilnius, Litouwen). Daar was hij begin december 1812 met bevroren handen en voeten in een rijtuig aangekomen. Een kapitein van De Bellefroids compagnie had dit verteld aan een van zijn broers, die kort nadien ook in Wilna was aangekomen. Hij had echter geen gelegenheid gehad zijn broer te bezoeken, maar overleefde de Veldtocht en kon het nieuws in Zeddam vertellen. Dat de ontmoeting heeft plaatsgevonden is te lezen in een brief die zijn vader eind 1814 aan de gouverneur van Gelderland heeft geschreven.

De begeleidende brief hoorde bij een lijst van twaalf vermiste Zeddamse soldaten die zijn vader eind 1814 heeft opgesteld in zijn functie van maire van de mairie Zeddam. Deze lijst bevatte de gegevens over twaalf Zeddamse militairen die niet waren teruggekeerd uit Rusland. Nummer 1 op de lijst is De Bellefroid. In het overzicht van Bergenaren in Napoleons Grande Armée zijn de twaalf gemerkt met een Z.

In een eerste, met de hand opgemaakte versie van de lijst schreef zijn vader:

• Heeft de retraite uit Rusland bij het 9de Armée Corps onder de Marrechal Victor hertog van Bellune tot Wilna bijgewoond, alwaar aangekomen in de eerste dagen van December 1812 met handen en voeten bevroren.

Op een latere, voorgedrukte lijst vulde hij de volgende kolommen aldus in:

• Plaats vanwaar het laatste berigt van hun is ingekomen: Wilna
• Dagteekening van het laatste berigt: In 't Begin van December 1812
• Reseignementen of ophelderingen, uit berigten gebleken: Is in gezegde Stad met bevroren Handen en Voeten in een Rijtuig aangekomen.
• OPMERKINGEN: Is bij 't 9de Corps d'armée onder de Marchal Victor gewees.

Drie broers van De Bellefroid hebben ook aan de Veldtocht naar Rusland deelgenomen. Alle drie hebben zij overleefd. Jacques Philippe en Joannes Baptista Robertus dienden in het leger van het Koninkrijk Holland, dat in 1810 werd ingelijfd bij het Franse leger. Joannes Baptista Burchardus diende in het leger van het Koninkrijk Westfalen. Dit was, net als het Koninkrijk Holland, een Franse vazalstaat met een broer van Napoleon als koning (in dit geval Jérôme), maar is blijven bestaan tot de val van Napoleon in 1813. Het is niet bekend wie van deze drie broers een ontmoeting in Wilna heeft gehad met de kapitein van de compagnie van hun broer Robert.

Bronnen

• Archieven.nl
• Erfgoed Centrum Achterhoek en Liemers, archieftoegang 0160: Stadbestuur Bergh, 1571–1820. Inventarisnummer 876: Stukken betreffende inwoners van Zeddam, die bij de tocht naar Rusland zijn vermist, 1814
• Old Ni-js nr. 37, blz. 9-10: Soldaten van Napoleon
• Heerlijck Ni-js nr. 51 (Oudheidkundige Vereniging Wehl), blz. 30-36: Militairen De Bellefroid Schitterende carrrières
• Bergische Truppen 1812